علائم شکستگی پاشنه پا؛ نیازمند درمان فوری برای بازسازی آناتومی پاشنه
در صورت شکستگی احتمال دارد علائم شکستگی پاشنه پا شدید بوده و درمان آن نیازمند جراحی جهت بازسازی آناتومی طبیعی پاشنه باشد. حتی با وجود داشتن یک روند درمانی مناسب، در برخی شکستگی‌ها از جمله شکستگی پاشنه پا ممکن است عوارض طولانی مدتی مانند درد، تورم و آرتروز وجود داشته باشند. به دلیل ایجاد اختلال عصبی، خشکی مفصل، احتمال عفونت و عدم ترمیم زخم‌ها ضروری است در اسرع وقت برای درمان به پزشک متخصص مراجعه کنید.
شکستگی استخوان پاشنه یا کالکانئوس مانند سایر شکستگی‌ها با درد همراه است و ممکن است فرد از انجام فعالیتهای روزانه ناتوان شود.
شکستگیهای پاشنه معمولا در اثر اتفاقات پر شدت رخ خواهند داد. این شکستگی‌ها زمانی که استخوان پاشنه در زیر وزن بدن خرد گردد، رخ می‌دهند. ممکن است زمانی که استخوان پاشنه دچار شکستگی می‌شود، پاشنه پهن یا کوتاه گردد.
شکستگی استخوان پاشنه و یا کف پا میزان بسیار کمی از تمامی شکستگی‌ها در بزرگسالان را شامل می‌شود و نیمی از این شکستگی‌ها شامل شکستگیهای کالکانئوس یا پاشنه می‌شود. در بیشتر موارد، شکستگی‌ها به مفصل ساب تالار انتشار پیدا خواهند کرد.
شکستگیهای استخوان پاشنه علاوه بر آسیب به غضروف مفصل که در صورت عدم رسیدگی سبب عوارض طولانی مدت مثل درد و آرتزوز خواهد شد می‌تواند با آسیب‌های جدی ستون فقرات نیز همراه باشد و از همین رو شناسایی علائم شکستگی استخوان پاشنه پا حائز اهمیت است.
بهتر است با علائم شکستگی پاشنه پا آشنا شده و در صورت بروز علائم سریعا به کلینیک‌های تخصصی ارتوپدی که دارای جراحان با تجربه هستند جهت درمان
شکستگی پاشنه پا مراجعه نمایید.
فهرست مطالب
پیش از شناسایی علائم شکستگی پاشنه پا ضروری در خصوص شکستگی پاشنه بیشتر بدانیم. مکانیزم ایجاد شکستگی در پاشنه سقوط از ارتفاع است و علائمی که بیمار دچار می شود شامل درد شدید پاشنه است که فرد قادر نخواهد بود روی پاشنه بایستد.
در معاینه تورم و خون مردگی در زیر پاشنه و کف پا و حتی قسمت‌های پشتی ساق پا از علائم شکستگی پاشنه پا می‌باشد و لمس پاشنه پس از شکستگی حساس و دردناک خواهد بود.
هنگام شکستگی در پاشنه، طرفین پاشنه‌های پا گود افتاده و توسط پزشک در شرایط مشکوک به شکستگی ارتفاع قوزک تا سطح پاشنه اندازه گیری می‌شود که این ارتفاع کاهش پیدا کرده است.
پس از شکستگی پاشنه، امکان محدودیت‌های حرکات چرخش به داخل و خارج مفاصل وجود خواهد داشت. در بسیاری از موارد علائم شکستگی استخوان پاشنه پا، شکستگی و آسیب جسم مهره‌های ستون فقرات توراسیک تحتانی و مهره‌های کمری فوقانی نیز وجود خواهد داشت.
با وجود این آسیب دیدگی همزمان فرد ممکن است هیچ علامتی از آسیب کمر یا ستون فقرات نداشته باشد. بنابراین بسیار ضروری است که فرد به متخصصی مراجعه نماید که از این همراهی آگاه باشد و علاوه بر معاینه دقیق در جستجوی علائم شکستگیهای همزمان نیز باشد.
جهت تشخیص علائم شکستگی پاشنه پا، رادیوگرافی رخ و نیم رخ محوری از مچ پا توسط متخصص ارتوپدی تجویز می‌گردد. همچنین بین 5 تا 9 درصد مواردی که شکستگی در پاشنه به دلیل سقوط از ارتفاع است و شکستگی پاشنه دو طرفه رخ داده پس بررسی مفصل مقابل حتی اگر فرد شکایتی نداشته باشد الزامی خواهد بود.
به یاد داشته باشیم که 95% این نوع شکستگی‌ها در سنین جوانی رخ می‌دهد و عدم آشنایی با علائم شکستگی استخوان پاشنه پا و اهمیت به درمان آن ممکن است مشکلات جدی برای فرد به همراه داشته باشد.
گاهی به جای شکستگی، استخوان پاشنه ممکن است دچار مو برداشتن استخوان پاشنه پا گردد. در چنین شرایطی اقدام برای درمان مو برداشتن یا ترک خوردن باید فوراً صورت گیرد چرا که عدم پیگیری درمان می‌تواند یک ترک برداشتن ساده را که با رویکردها و اقدامات درمانی ساده به خوبی قابل درمان است به شکستگیهای آتی که نیازمند جراحی خواهد بود بدل کند.
مو برداشتن استخوان پاشنه پا در صورت عدم پیگیری می‌تواند زمینه ساز شکستگیهای بیشتر و مکرر باشد.
به منظور تشخیص علائم شکستگی پاشنه پا بیمار باید وضعیت و نحوه آسیب دیدگی خود را به پزشک توضیح دهد. بهتر است اگر به هرگونه آسیب یا مشکلات پزشکی مانند دیابت مبتلا می باشید، یا در صورت مصرف داروی خاص این موارد را به پزشک خود اطلاع دهید تا در روند درمان شکستگی پاشنه به درستی کمک کرده باشید.
1- معاینه فیزیکی
انجام معاینات فیزیکی و پرسیدن شرح حال توسط پزشک به منظور تشخیص علائم شکستگی استخوان پاشنه پا صورت می‌گیرد. این معاینات که توسط پزشک انجام می‌گیرد شامل:
-
♦ - معاینه پا و مچ پا به جهت بررسی آسیب‌های پوست یا در اثر آسیب سوراخ شده است یا خیر
-
♦ - بررسی نبض در نقاط پا، به جهت اطمینان از خون رسانی کافی و مناسب به پا و انگشتان پا
-
♦ - بررسی اینکه آیا بیمار می‌تواند انگشتان پای خود را حرکت یا خیر و و آیا کف پای فرد چیزی را احساس می‌کند
ممکن است سایر بخش‌‌های پای آسیب دیده و ستون فقرات نیز به جهت بررسی هر گونه آسیب دیدگی در سایر نواحی بدن
2- آزمایشات
انجام آزمایشهای تصویربرداری، برای تایید تشخیص شکستگی کالکانئوس مورد استفاده قرار می‌گیرند.
♦ - اشعه ایکس
انجام اشعه ایکس آزمایشهای تصویربرداری، برای تایید تشخیص شکستگی کالکانئوس انجام می‌گیرد. آزمایش اشعه ایکس یکی از در دسترس‌ترین روشهای تصویربرداری تشخیصی بوده که از ساختارهای متراکم مانند استخوان تصویر برداری می‌کند. با استفاده از تصویر برداری اشعه ایکس هر گونه شکستگی در استخوان کالکانئوس و جابجایی استخوانها نشان داده می‌شود.
♦ - اسکن‌‌های توموگرافی
از آن جایی که آناتومی استخوان کالکانئوس پیچیده بوده معمولاً پس از تشخیص شکستگی در تصویر برداری اشعه ایکس، سی تی اسکن توصیه می‌شود. سی تی اسکن تصویر دقیق‌تر و منقطعی را فراهم می‌کند و اطلاعات ارزشمندی درباره شدت شکستگی به پزشک متخصص ارتوپدی ارائه می‌دهد. این اطلاعات کمک می‌کنند تا پزشک بهترین شیوه درمانی را تجویز نماید.
بنابراین پس از شناسایی علائم شکستگی پاشنه پا و تشخیص بواسطه رویکردهای تشخیصی لازم است به دنبال درمان مناسب باشیم.
پزشک متخصص ارتوپدی عوامل مختلفی از جمله علت آسیب دیدگی، علائم شکستگی پاشنه پا، شدت آسیب و عوامل زیر را برای انتخاب برنامه درمانی مناسب در نظر می‌گیرد.
♦ - میزان آسیب دیدگی بافت‌های نرم
با توجه به این که بیشتر شکستگی های کالکانئوس سبب افزایش پهنا و کوتاهی استخوان پا می‌گردند، هنگام درمان توجه به بازیابی آناتومی طبیعی پاشنه اهمیت دارد. در حالت کلی بیمارانی که آناتومی پاشنه آن‌ها بازیابی خواهد شد، از نتایج بهتری بهره مند می‌شوند.
1- درمان غیرجراحی
در صورتی که قطعات استخوان شکسته پا آسیب وارد شده، جا به جا نشده باشند، روشهای درمانی غیرجراحی توسط متخصص ارتوپدی جهت درمان شکستگی پاشنه پا تجویز می‌شود.
♦ - عدم تحرک
قالب گچ یا اسپلینت، در طول زمان بهبودی، سبب نگه داشتن استخوانهای پا در یک وضعیت مناسب می‌شوند. در برخی موارد ممکن است به مدت ۶ تا ۸ هفته یا حتی بیشتر، پزشک تشخیص دهد که پا در گچ بماند. در طول این زمان به هیچ عنوان تا زمان بهبودی کامل پا هیچ وزنی نباید روی پا انداخته شود.
2- درمان جراحی
در صورتی که استخوانها از محل اصلی خود جابه‌جا شده باشند ممکن است پزشک عمل جراحی را تجویز نماید. جراحی به منظور ترمیم شکستگی کالکانئوس، شکل طبیعی استخوان را بازیابی می‌کند اما ممکن است با مشکلاتی مانند ترمیم زخم و عفونت همراه باشد.
همچنین ممکن است استفاده از درمان‌های غیرجراحی در برخی از شکستگی‌ها نیز سبب ایجاد عوارض طولانی مدت مانند درد آرتریت را ایجاد نماید.
پزشک متخصص ارتوپدی جزئیات آسیب دیدگی و شرایط بیمار را بررسی می‌کند و درباره مزایا و معایب روشهای درمانی با بیمار مشورت می‌کند و در نهایت بهترین روش درمانی برای درمان شکستگی پاشنه را تجویز می‌نماید.
زمانبندی جراحی
چنان چه پوست در اطراف شکستگی استخوان پاشنه آسیب دیده باشد، ممکن است پزشک متخصص ارتوپدی توصیه نماید تا زمان از بین رفتن تورم از عمل جراحی پرهیز شود.
بالا نگه داشتن پا و عدم حرکت آن تورم پا را کاهش می‌دهد. این زمان برای بهبود پوست کشش پیدا کرده نیز موثر است. ممکن است صبر کردن پیش از عمل جراحی سبب بهتر شدن شرایط بهبودی پس از جراحی گردیده و باعث کاهش احتمال خطر عفونت نیز خواهد شد.
در این گونه از آسیب‌‌ها جهت تمیز کردن زخم و برداشتن بافت آسیب دیده جراحی انجام خواهد شد. در برخی موارد انجام جراحی زود هنگام برای شکستگی همراه با جدا شدن استخوان توصیه می‌گردد.
برای این نوع از شکستگی‌ها، ممکن است جراحی اورژانسی به منظور کاهش خطر آسیب به پوست اطراف تاندون آشیل انجام گیرد. روشهای جراحی زیر برای انواع شکستگیهای کالکانئوس توسط پزشک جراح انجام می‌شوند.
پیچ گذاری زیر جلدی : در صورتی که قطعات استخوان بزرگ باشند، ممکن است در برخی مواقع بدون نیاز به ایجاد برش ، به موقعیت اصلی خود بازگردند. سپس پیچ های خاصی را با استفاده از برش های کوچکی وارد استخوان کرده تا قطعات استخوان شکسته شده در کنار یکدیگر قرار گیرند.
♦ - عمل جا اندازی باز
در این جا اندازی، یک برش باز برای بازگرداندن استخوان به محل اصلی آن ایجاد می‌کنند و سپس استخوان با سیم‌‌ها یا پیچ‌‌های فلزی در محل مناسب خود قرار داده می‌شود.
استخوانها دارای ظرفیت قابل توجهی برای بهبودی هستند اما هر چه مقدار آسیب دیدگی شدیدتر بوده، دوره بهبودی ممکن است طولانی‌تر گردد.
در بیماران دارای شکستگیهای شدید، بدون توجه به نوع شیوه درمان انتخابی، ممکن است درصد کمی از بیماران عملکرد طبیعی خود را به صورت دائمی از دست بدهند.
درمان بیشتر
در صورتی که دچار درد مزمن هستید یا عوارض دیگری را تجربه می‌نمایید، ممکن است به روشهای بیشتری برای درمان شکستگی پاشنه پا نیاز داشته باشید. این درمان‌ها شامل :
♦ - ارتوتیک‌ها
استفاده از کفش مناسب می‌تواند برخی از مشکلات مزمن را از بین ببرد. ممکن است پزشک تجویز کند از پدهای پاشنه، لیفتر یا کاپ کفش و کفش های خاصی که در قسمت انگشتان عمق بیشتری دارند استفاده نمایید.
♦ - جراحی اضافه
در برخی موارد لازم است که عمل جراحی بزرگ دیگری انجام شود. در صورتی که استخوان در موقعیت تغییر یافته و غیرطبیعی خود بهبود یابد یا در صورتی که مفصل ساب تالار دچار آرتریت گردد، ممکن است لازم باشد مفصل میان تالوس و کالکانئوس جوش داده شوند. این عمل، به منظور کمک به استخوان ها در جهت رشد و تشکیل یک استخوان واحد انجام می گیرد.
♦ - توانبخشی
فرقی نمی‌کند روش درمانی شما جراحی باشد یا غیرجراحی، در هر صورت توانبخشی در هر دو روش یکسان است. مدت زمان لازم برای بازگشتن به زندگی طبیعی، به نوع و شدت شکستگی و صدمات احتمالی بستگی خواهد داشت.
در برخی موارد بیماران ممکن است فعالیتهای قرار دادن وزن را چند هفته پس از آسیب یا عمل جراحی شروع نمایند و برخی دیگر از بیماران ممکن است برای قرار دادن وزن روی پاشنه، تا سه ماه یا بیشتر صبر نمایند.
♦ - عصا یا واکر
هنگامی که پس از شکستگی در پاشنه شروع به راه رفتن می‌کنید، ممکن است لازم باشد از عصا یا یک واکر یا حتی چکمه‌‌های مخصوص استفاده کنید. در این زمان باید به تمام توصیه‌‌های پزشک درباره راه رفتن روی پا توجه ویژه گردد.
در صورتی که زودتر از موعد مشخص وزن خود را روی پای خود انداخته و شروع به راه رفتن نمایید، ممکن است قطعات استخوان جابجا شده و به جراحی مجدد نیاز باشد.
در صورت انجام عمل جراحی، در برخی موارد پیچ‌‌ها شل یا شکسته خواهند شد. احتمال دارد با اولین که شروع به راه رفتن می نمایید این مشکل اتفاق نیفتد اما اگر استخوان بهبود پیدا نکرده باشد و بیمار وزن خود را روی آن انداخته باشد، در نهایت این فلزات می‌شکنند.
مدتی پس از عمل جراحی، فلزات قرار گرفته شده در بدن این بیماران شکسته خواهند شد. در این صورت بیمار به یک بازسازی اساسی نیاز داشته و بعد ها نیز ممکن است هنگام راه رفتن لنگ بزند و حرکت اندکی در پای خود داشته باشد.
پس از شناسایی علائم شکستگی پاشنه پا برای درمان شکستگی در هر دو روش جراحی و غیرجراحی لازم است بیمار یک سری مراقبت‌های لازم را که پزشک توصیه می‌کند را به طور کامل انجام دهد.
زمان بازگشت به زندگی روزانه به نوع و میزان شدت شکستگی در پاشنه بستگی دارد. در ادامه برخی از مراقبت‌های لازم پس از درمان شکستگی که توسط پزشک توصیه می‌شوند و برای کاهش علائم شکستگی پاشنه پا مورد استفاده قرار می‌گیرند را شرح می‌دهیم.
♦ - حرکات اولیه
در بیشتر موارد، انجام حرکات ساده پا و مچ پا در روزهای اول پس از درمان از اهمیت زیادی برخوردار است. به طور مثال ممکن است پس از بهبود درد مچ پا، پزشک توصیه نماید که ناحیه آسیب دیده حرکت داده شود. چنان چه از روش جراحی برای بهبود استفاده گردیده، معمولا پزشک به بیمار توصیه خواهد کرد پس از بهبودی جای اسکار عمل، ناحیه آسیب دیده را تکان دهد.
♦ - فیزیوتراپی
فیزیوتراپیست انجام تمرین‌های مشخصی برای بالابردن محدوده حرکت پا و مچ پا و تقویت عضلات توصیه می‌نماید. ممکن است جلسات فیزیوتراپی با درد همراه باشند و انجام آن‌ها برای بیمار دشوار باشد. باید توجه داشت که انجام این تمرین‌ها برای بازگشت به زندگی طبیعی ضروری است.
♦ - عصا یا واکر
هنگامی که پس از طی روند درمانی بیمار شروع به راه رفتن می‌نماید، ممکن است لازم باشد از عصا یا واکر و کفش‌های مخصوص طبق دستور پزشک استفاده نماید.
در این موارد حتما باید دستورات پزشک برای راه رفتن با پای آسیب دیده انجام شود. در صورتی که زودتر از موعد مقرر شروع به راه رفتن نمایید، قطعات استخوانی پای آسیب دیده از جای خود خارج شده و نیاز به جراحی مجدد خواهد بود.
همچنین در صورتی که قبلا جراحی داشته اید، ممکن است پین‌ها شل شده و سبب شکستگی استخوانها گردد. در صورتی که استخوانهای پاشنه کامل بهبود پیدا نکرده باشند و بیمار وزن خود را روی آن بیاندازید، پین‌های فلزی شکسته خواهند شد.
پس از مشاهده علائم شکستگی پاشنه پا ضروری است نسبت به درمان آن به سرعت اقدام شود چرا که عدم درمان به موقع موجب آرتروز زودرس مچ پا، درد شدید پاشنه، عدم بهبودی زخم و عفونت، خشکی مفاصل زیرین مج پا و مید تارسال و غیره خواهد شد.
و ضروری است در صورت مشاهده این علائم فوراً برای درمان پیگیری کنید.
پاشنه یک استخوان محکم بوده که به عنوان تکیه گاه بدن می‌باشد و به سختی دچار شکستگی خواهد شد. ساختار استخوان پاشنه که در زیر مچ پا قرار داشته و تا پشت پا ادامه یافته است پیچیده می‌باشد. شکستگی استخوان پاشنه با ضربات و برخوردهای شدید رخ می‌دهد.
در صورت شکستگی استخوان پاشنه یکی از علائم شکستگی پاشنه پا فرد توانایی ایستادن روی پا را از دست می‌دهد و به سرعت باید نسبت به درمان اقدام کرد. بیشتر دردهایی که فرد در این ناحیه احساس می کند، به مشکلاتی مانند خار پاشنه، تاندونیت آشیل و التهاب استخوان مربوط می باشد و با شکستگی ارتباطی ندارد.
تشخیص علائم شکستگی پاشنه پا باید توسط پزشک متخصص ارتوپدی صورت گیرد. مراجعه زود هنگام به کلینیک‌های تخصصی ارتوپدی و درمان شکستگی پاشنه پا به موقع این نوع شکستگی یا دیگر آسیب‌های پاشنه بسیار حائز اهمیت است زیرا ممکن است در آینده بر نحوه راه رفتن فرد تاثیر داشته باشد.
همچنین در صورتی که درمان شکستگی پاشنه به درستی صورت نگیرد، ممکن است در آینده سبب ایجاد عوارضی مانند پوکی استخوان در آینده، خشکی مفصل زیر مچ، درد پاشنه مزمن به دلیل جوش نخوردن مناسب و آرتروز زودرس و ناتوانی در حرکت شود.
به همین منظور جهت اطمینان و درمان کامل و صحیح بهتر است به کلینیک تخصصی ارتوپدی مراجعه نمایید. علائم شکستگی پاشنه پا در انتخاب شیوه درمانی پزشک اهمیت دارد.
با توجه به اهمیت درمان و تشخیص به موقع علائم شکستگی پاشنه پا برای درمان بهتر است به یک پزشک با تجربه در کلینیک‌ها تخصصی مراجعه نمایید تا از بروز عوارض جبران ناپذیر که در آینده ممکن است سلامتی پای فرد را تهدید نماید جلوگیری نمایید.