شکستگی کف پا؛ یکی از رایج ترین صدمات وارده به پا

شکستگی کف پا یکی از رایج ترین صدمات وارده به پا می باشد و چون پا یک اندام حرکتی حیاتی محسوب می شود، بسیار حساس‌تر و آسیب پذیرتر از سایر عضو های بدن خواهد بود. شکستگی کف پا معمولا در اثر صدمات ورزشی، تصادف، پوکی استخوان، زمین خوردن و غیره رخ می دهد. در صورتی که دچار شکستگی کف پا شده اید و نسبت به نحوه درمان و مراقبت های بعد از آن اطلاعات کافی ندارید، حتما به دکتر شکستگی پا مراجعه نموده و وضعیت سلامت خود را تحت نظر قرار دهید. در این مقاله در مورد عللی که باعث شکستگی کف پا می شوند و مهمترین علائم آن صحبت خواهیم کرد و درمان‌های اصلی و قطعی شکستگی کف پا را برای شما شرح خواهیم داد. 

Fracture-sole-foot

شکستگی کف پا چیست؟

شکستگی کف پا هنگامی اتفاق می افتد که یکی از استخوان ‌های بلند میانی زیر پا ترک می خورد و یا دچار شکستگی می شود. شکستگی کف‌پا می تواند نتیجه ی یک آسیب ناگهانی یا همان شکستگی حاد، یا در اثر وارد شدن فشارهای مکرر که به آن شکستگی استرسی کف پا نیز گفته می شود، باشد. نوع و میزان شکستگی در انتخاب نوع درمان مورد نظر نقش دارد.
 

انواع شکستگی کف پا و درد کف‌پا

همان طور که گفته شد شکستگی‌ کف‌پا می تواند به دو صورت حاد و استرسی (شکستگی استرسی کف پا) بروز پیدا کند، که در حالت اول ناگهانی و بلافاصله پس از آسیب خواهد بود و در حالت دوم با گذشت زمان اتفاق می افتد. شکستگی حاد استخوان زیر پا ممکن است به دو صورت باز یا بسته و با جابجایی همراه بوده و یا بدون جابجایی باشد:
    شکستگی باز یا بسته: در این نوع از شکستگی پوست روی شکستگی باز شده و خطر ورود عفونت به استخوان ها افزایش می‌یابد. این نوع شکستگی به دلیل وارد آمدن آسیب  به بافت های نرم و در نتیجه داشتن روند درمانی سخت تر، جدی‌تر می باشد. 
    شکستگی جا به جا شده: در شکستگی جا به جا شده، استخوان‌ شکسته از جای خود خارج شده و در نتیجه نیازمند مراقبت ویژه و درمان خاص به کمک بیهوشی می باشد.
 

چه عواملی باعث شکستگی‌ استخوان زیر پا می‌شود؟

شکستگی حاد استخوان زیر پا 
آسیب مستقیم به زیر پا اصلی ترین دلیل بروز این نوع شکستگی می باشد. عواملی مانند لگد زدن، ضربه به پا، افتادن چیزی بر روی پا و یا پیچ‌ خوردگی زیر پا یا مچ پا که باعث کشیده شدن رباط قوی در زیر پا می‌شود، این نوع شکستگی را در پی خواهند داشت. 
 
شکستگی استرسی کف پا 
معمولا فشار های مکرر به استخوان زیر پا بر اثر استفاده‌ی بیش از حد از آن، باعث بروز این نوع شکستگی خواهد شد. شکستگی استرسی زیر پا اغلب در کسانی که مسافت های زیادی را راه رفته و یا میدوند، و یا به هنگام راه رفتن بار های سنگین حمل می کنند، رقصندگان باله و ژیمناست کارها، ورزشکاران حرفه‌ای خصوصا دونده هایی که به طور ناگهانی مسافت یا شدت دویدن را افزایش می‌دهند و یا کفش مناسب ندارند، افراد دارای پوکی استخوان، و یا افرادی که احساس اعصاب پای خود را در اثر مشکلات عصبی از دست داده اند، دیده می‌شود.
همچنین لازم به ذکر است که عواملی نظیر ناهنجاری های ساختار زیر پا و استخوان‌ ها و مفاصل مانند آرتروز یا روماتیسم ممکن است احتمال شکستگی استرسی زیر پا را افزایش دهد. 
 

علائم شکستگی کف پا (شکستگی استرسی کف پا) چیست؟

شکستگی حاد استخوان زیر پا 
در این نوع از شکستگی به هنگام وارد آمدن ضربه به استخوان، علاوه بر صدای شکستگی، دردی نقطه ای درست در محل ضربه احساس می شود. همچنین در اطراف استخوان‌ های شکسته شاهد خونریزی، کبودی و تورم خواهید بود و ایستادن بر روی پای آسیب دیده برای فرد بسیار دشوار و دردناک است و در نتیجه حرکت را برای او محدود می کند. جالب است بدانید که این درد ممکن است ظرف مدت کوتاهی مانند چند ساعت از بین برود. 
برخی بر این باورند که راه رفتن بر روی پای شکسته امکان پذیر نخواهد بود، ولی این حالت کاملا بستگی به محل شکستگی کف پا و شدت آن و جابجا شدن یا نشدن استخوان دارد. اگرچه این کار دردناک و ناخوشایند می باشد و ممکن است باعث بروز آسیب بیشتر شود. در نتیجه بهتر است از انجام این کار جدا خودداری شود. 
 
شکستگی استرسی کف پا 
شکستگی استرسی زیر پا معمولا بجز کبودی و صدای شکستگی، علائمی مشابه شکستگی حاد استخوان زیر پا دارد. در ابتدا ممکن است تنها علامت مشاهده شده در این شکستی احساس درد موقتی و برطرف شونده باشد که به طور گسترده و نامشخص در پا پخش می شود. اما پس از گذشت مدتی، درد بیشتر و دائمی می شود و صرفا با استراحت از بین نمی رود. 
افرادی که به این نوع شکستگی کف پا دچار شده اند در ابتدا ممکن است به راحتی راه بروند اما به مرور این کار دردناک تر خواهد شد تا جایی که تحمل وزن بدن غیر ممکن می شود. این کار علاوه بر شدیدتر کردن درد کف‌پا، باعث می شود ترک ایجاد شده در استخوان پیشرفت کرده و بدتر شود و تبدیل به شکستگی کامل استخوان گردد و در نتیجه استخوان به شدت ملتهب شود.
 

آیا برای درمان شکستگی کف پا از آتل شکستگی کف ‌پا استفاده می‌شود؟

انتخاب نوع درمان شکستگی پا بسته به اینکه کدام استخوان و کدام قسمت آن دچار آسیب شده و شدت این آسیب چقدر است، و یا اینکه نوع شکستگی حاد یا استرسی بوده و جا به جا شده یا نشده است و یا آسیب جدی به بافت ها وارد شده است یا خیر، متفاوت است. 
برخی از اصول و متد درمانی شکستگی کف‌پا به شرح زیر می باشد:
 
مصرف مسکن ‌های ساده 
مسکن‌های ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن می تواند به تسکین درد کمک زیادی کند.
 
استفاده از یخ 
استفاده از کمپرس یخ نیز می تواند بسیار کمک کننده باشد. کمپرس یخ می‌بایست بلافاصله پس از بروز آسیب به مدت ده تا سی دقیقه بر روی محل شکستگی قرار گیرد. قرار دادن یخ بر روی شکستکی به مدت کمتر از ده دقیقه اثربخشی مطلوب را نخواهد داشت و بیشتر از سی دقیقه باعث آسیب به پوست و سوختن آن می شود. 
همچنین شما می توانید از بسته منجمد نخود فرنگی و یا تکه های یخ پیچیده شده در حوله به عنوان کمپرس استفاده کنید قرار دادن یخ بر روی محل آسیب باعث کاهش جریان خون و کبودی و تورم می‌شود توصیه می شود که در 48 تا 72 ساعت اول هر دو ساعت یکبار و هر بار به مدت 15 دقیقه این کار تکرار شود و شب به هنگام خواب متوقف گردد.
 
استراحت و بالا بردن پا
بالا بردن ناحیه آسیب دیده به کاهش تورم آن کمک بسیار زیادی می کند. سعی کنید در هنگام خوابیدن پا ها را روی یک بالشت و هنگام نشستن پاهای خود را روی صندلی یا سطحی بالاتر و حداقل در سطح ران قرار دهید. گاه ممکن است استراحت و مراقبت نیز به درمان آسیب ها حتی شکستگی های تراماتیک کمک کند.
 
وارد نکردن فشار بر روی پا 
هنگامی که دچار شکستگی استرسی کف پا شده اید می‌بایست از وارد کردن هر گونه فشار به ناحیه مورد نظر اجتناب کرده و در صورت لزوم از ویلچر یا عصا استفاده کنید. 
 
بی‌حرکت نگه داشتن
گاهی به منظور بهبود شکستگی کف‌پا تنها به محافظت و نگهداری نیاز است. در برخی موارد ممکن است یک بانداژ مناسب یا کفش مخصوص برای ثابت نگه داشتن شکستگی به بهبود و جوش خوردن شکستگی استخوان کمک بسزایی کند. در سایر موارد ممکن است شکستگی پا نیازمند گچ گرفتن و مراقبت های بیشتر باشد.
 
جراحی 
معمولا در شکستگی‌های استرسی نیازی به جراحی نخواهد بود. اما گاهی اوقات، به منظور تراز کردن استخوان های جا به جا شده پزشک اقدام به انجام جراحی می نماید.
 

شکستگی کف پا ممکن است چه عوارضی داشته باشد؟

معمولا شکستگی پا در صورت دریافت درمان به موقع و مناسب، فاقد عواقب خاص و عوارض جانبی خواهد بود. در غیر این صورت ممکن است فرد با عوارض زیر مواجه گردد:
    فشار مکرر به استخوان زیر پا می‌تواند باعث بدتر شدن شکستگی و تبدیل آن به یک شکستگی کامل شود.
   آرتریت مفصل انگشت شست می تواند از عوارض شکستگی اولین استخوان زیر پا باشد.
   در برخی مواقع به جای تشخیص شکستگی در انتهای استخوان پنجم تصور می شود که مچ پا دچار پیچ‌ خوردگی شده باشد. در این حالت جدی نگرفتن شرایط و عدم استراحت کافی و محافظت باعث وخیم تر شدن اوضاع می شود.  
شکستگی کف‌پا اگر با جابجایی استخوان همراه باشد، اغلب به طور صحیح جوش نخورده و در نتیجه باعث تغییر فرم پا می شود. این اتفاق ممکن است باعث شود درد کف‌پا ادامه پیدا کند و با هر بار پوشیدن کفش، فرد در ناحیه زیر پای خود احساس درد و ناراحتی کند. 
 

سخن پایانی

اگر در ناحیه زیر پا خود احساس درد یا ناراحتی کردید و با گذشت زمان این درد ادامه یافت، لازم است به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا وضعیت پای شما را بررسی نماید. اگر دچار شکستگی کف پا از هر نوعی شده باشید، درمان به موقع، مناسب و صحیح می تواند شما را از تمامی عواقب ناخوشایندی که این آسیب ممکن است به همراه داشته باشد حفظ کند. 
همچنین داشتن کفش مناسب و تمرینات و سبک ورزشی اصولی، راه رفتن و دویدن با احتیاط و سبک می تواند از بروز شکستگی کف‌پا و سایر آسیب های ناگوار دیگر جلوگیری کند. در صورت بروز هرگونه علائم ذکر شده و یا ادامه یافتن درد فورا به پزشک مراجعه نمایید و مانع وخیم تر شدن آسیب احتمالی شوید.