شکستگی مچ دست
شکستگی مچ دست یکی از شکستگی‌های رایج است که عموماً به دلیل افتادن و سقوط روی مچ دست، آسیب‌های ورزشی و در نهایت تصادف با وسایل نقلیه موتوری روی می‌دهد. مچ دست یکی از پیچیده‌ترین ساختارهای استخوانی و تاندونی را دارد و تمام عناصر حیاتی اعم از عروق، اعصاب، تاندون‌ها و عضلات ظریفی که در حرکت دست نقش دارند از مچ دست عبور می‌کنند. تشخیص شکستی مچ دست به دلیل ظریف بودن استخوانچه‌های آن دشوار است و به دلیل اهمیت مچ دست می‌تواند بسیار مهم باشد. عدم درمان به موقع شکستگی در مچ دست می‌تواند منجر به عواقب خطرناکی همچون آسیب به عصب یا رگ‌های خونی، بدفرمی و جوش خوردن نامناسب دست، آتروز و سفتی دست می‌شود. چنانچه به شکستگی مچ دست خود مشکوک هستید و هر یک از علائم از جمله درد، تورم، کبودی و هر گونه بدفرمی در ناحیه مچ دست خود دارید فوراً به پزشک متخصص مراجعه کرده و از هر گونه درمان خودسرانه اجتناب نمایید.
لیست مطالب مورد بررسی مقاله
شکستگی مچ دست چگونه اتفاق می‌افتد؟
منظور از شکستگی مچ دست، شکستگی یا ترک‌خوردگی یک یا چند استخوان مچ دست می‌باشد. شایع‌ترین این آسیب‌ها در مچ دست هنگامی رخ می‌دهد که افراد هنگام سقوط با دست خود سعی در ممانعت از زمین خوردن دارند و به سختی روی دست دراز کرده خود فرود می‌آیند.
در شرایطی که استخوان‌ها لاغرتر و شکننده‌تر می‌شوند (در صورتی که دچار پوکی استخوان باشید) احتمالاً بیشتر در معرض خطر شکستگی خواهید بود.
درمان هرچه سریعتر شکستگی مچ دست مهم است. در غیر این صورت، ممکن است استخوان‌ها در یک راستای مناسب ترمیم نشوند، که بی‌شک می‌تواند بر توانایی شما در انجام فعالیت‌های روزمره تأثیر بگذارد. درمان زود هنگام همچنین در به حداقل رساندن درد و سفتی کمک می‌کند.
علائم شکستگی مچ دست کدامند؟
شکستگی مچ دست ممکن است باعث این علائم و نشانه‌ها شود:
درد شدیدی که احتمالاً هنگام گرفتن یا فشار یا حرکت دست یا مچ دست رو به وخامت می‌رود
درد فزاینده هنگام خم کردن مچ دست
تورم
حساسیت و درد نسبت به درد و فشار
کبودی
تغییر شکل واضح، مانند مچ دست خم شده
علل بروز شکستگی مچ دست:
اگرچه استخوان‌های افراد سالم بسیار محکم هستند، اما اگر نیروی خارجی کافی به آنها وارد شود، امکان شکستن استخوان‌ه وجود دارد. سقوط بر روی دست دراز شده علت اصلی شکستگی مچ دست است. اگر پوکی استخوان دارید که باعث شکنندگی استخوان ها می‌شود، حتی یک سقوط جزئی می‌تواند باعث ایجاد صدمات جبران ناپذیری در مچ دست شما شود.
شکستگی‌های مچ دست می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
سقوط: افتادن روی دست کشیده یکی از دلایل عمده مچ دست شکسته شده است.
آسیب‌های ورزشی: بسیاری از شکستگی‌های مچ دست ممکن است به واسطه افتادن روی یک دست دراز شده در حین برخوردهای ورزشی یا ورزش‌هایی مانند اسنوبورد رخ دهد.
تصادف وسایل نقلیه موتوری: تصادفات وسیله نقلیه موتوری می‌تواند باعث شکستگی استخوان‌های مچ دست شود که گاهی استخوان به قطعات متعددی خرد می‌شود و اغلب نیاز به ترمیم بواسطه جراحی دارد.
انواع شکستگی مچ دست:
شکستگی بدون جا به جایی: که در آن استخوان از جای خود خارج نشده است.
شکستگی جابجا شده: که جدی‌تر است و باید به درستی شکستگی را جا انداخت، که معمولاً شامل جراحی مچ دست می‌شود.
خرد شدن استخوان: که شدیدترین نوع شکستگی استخوان است و باعث ناپایداری آن شود و معمولاً نیازمند جراحی است.
شکستگی باز: هنگامی که استخوان از پوست بیرون زده و خطر عفونت آن وجود دارد.
درمان های شکستگی مچ شامل استفاده از آتل، گچ یا جراحی است.
اگر شکستگی در مچ دست درمان نشود، چه اتفاقی می‌افتد؟
هنگامی که شکستگی استخوان درمان نشود، می‌تواند منجر به جوش نخوردن یا تاخیر در جوش خوردن شکستگی‌ها شود. در حالت اول، استخوان اصلاً بهبود نمی‌یابد، و به عبارتی شکستگی همچنان باقی خواهد ماند. در نتیجه تورم، حساسیت و درد به مرور زمان بدتر می‌شود.
عواقب عدم درمان شکستگی مچ دست:
عوارض شکستگی مچ دست نادر است، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
سفتی، درد یا ناتوانی مداوم. سفتی، درد یا ناراحتی در ناحیه آسیب دیده به طور کلی بعد از باز کردن گچ یا بعد از جراحی برطرف می‌شود. با این حال، برخی از افراد سفتی یا درد دائمی دارند. در مورد بهبودی خود صبور باشید و با پزشک خود در مورد تمریناتی که احتمالا در روند بهبودی مؤثرند، صحبت کنید.
آرتروز. شکستگی‌هایی که تا مفصل امتداد می‌یابند ممکن است سال‌ها بعد باعث آرتروز شوند. اگر مچ دست شما مدت‌ها پس از شکستگی شروع به درد یا تورم کرد، برای بررسی به پزشک مراجعه کنید.
آسیب به عصب یا رگ‌های خونی. ضربه به مچ دست می‌تواند باعث آسیب به اعصاب و عروق مجاور شود. اگر بی‌حسی یا مشکلات گردش خون دارید سریعاً به بررسی آن بپردازید.
عوامل خطر شکستگی در مچ دست کدامند؟
در حالی که پوکی استخوان خطر شکستگی مچ دست را در فرد افزایش می‌دهد، این شکستگی‌ها برای استخوان‌های قوی نیز اتفاق می‌افتند. علاوه بر پوکی استخوان، از دیگر عواملی که خطر شکستن مچ دست را افزایش می‌دهد، شرکت در برخی ورزش‌ها یا فعالیت‌هایی است که احتمال سقوط شما را افزایش می‌دهد: انجام فعالیت‌هایی چون اسکی، استوبرد، اسب سواری، اسکیت برد، دوچرخه سواری از این موارد است. از همین رو افرادی که چنین فعالیت‌هایی را انجام می‌دهند باید به شدت مراقب باشند چرا که احتمال بروز شکستگی در آنها بیش از سایر افراد است. تقویت استخوان‌ها و استفاده از وسایل ورزشی محافظ از بهترین کارهایی است که این افراد می‌توانند برای جلوگیری از احتمال بروز شکستگی‌های مچ دست انجام دهند.
نکاتی که باید در درمان شکستگی‌های مچ دست رعایت شود:
چنانچه لبه‌های شکسته استخوان به درستی تراز نشده باشند، ممکن است شکاف‌هایی بین قطعات استخوان بوجود بیاد یا احتمالاً شکستگی روی هم قرار نگیرند. از همین رو پزشک مجبور به دستکاری قطعات برای بازگشت به جای خود است، روشی که به عنوان جا انداختن شناخته می‌شود. بسته به میزان درد و تورم، ممکن است قبل از این روش به بی‌حسی موضعی یا عمومی نیاز داشته باشید.
درمان شما هرچه باشد، مهم است که انگشتان خود را حین بهبودی شکستگی به طور مرتب حرکت دهید تا سفت نشود. از پزشک خود در مورد بهترین روش‌های حرکت انگشتان خود سوال کنید. اگر سیگار می‌کشید، آن را ترک کنید. سیگار کشیدن بهبود استخوان را به تأخیر انداخته یا از آن جلوگیری می‌کند.
ممکن است برای بهبودی به موارد زیر نیز احتیاج داشته باشید:
آتل: که ممکن است همراه با کاهش تورم برای چند روز تا یک هفته از آتل استفاده شود. اگر در ابتدا از آتل استفاده شده باشد، معمولاً حدود یک هفته بعد مچ دست را گچ می‌گیرند.
گچ: بسته به میزان وخامت شکستگی، ممکن است به مدت 6 تا 8 هفته یا بیشتر به آن نیاز داشته باشید (چنانچه پس از رفع تورم گچ شما خیلی آزاد باشد، ممکن است نیاز باشد مچ دست مجدداً گچ گرفته شود)
ایکس ری: برای اطمینان از بهبود مچ دست به طور طبیعی ممکن است ایکس ری از دست لازم باشد.
عدم تحرک: محدود کردن حرکت استخوان شکسته در مچ دست برای بهبودی کامل بسیار مهم است. برای این کار احتمالاً به آتل یا گچ نیاز خواهید داشت. به شما توصیه می‌شود تا حد امکان دست خود را بالاتر از سطح قلب نگه دارید تا تورم و درد کاهش یابد.
داروها: برای کاهش درد، پزشک ممکن است داروی مسکن بدون نسخه برایتان تجویز کند. اگر دردتان شدید است، ممکن است به داروی مانند کدئین نیاز داشته باشید.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی می‌توانند به کاهش درد کمک کنند اما حتی ممکن است مانع ترمیم استخوان شوند، به خصوص اگر برای مدت طولانی استفاده شوند. از پزشک در مورد اینکه آیا مجاز به استفاده از آنها هستید یا خیر سوال بپرسید.
چنانچه دچار شکستگی باز هستید و در نزدیکی محل زخم، شکاف پوستی یا زخم دارید، احتمالاً برای جلوگیری از عفونتی که می‌تواند به استخوان برسد، پزشک برایتان آنتی بیوتیک تجویز می‌کند.
اقدامات لازم جهت بهبودی:
چند روز اول مچ دست خود را روی بالش یا پشتی صندلی بالاتر از سطح قلب خود قرار دهید. این کار باعث تسکین درد و تورم می‌شود.
روی مچ دست کمپرس یخ قرار دهید. تا 2 تا 3 روز پس از شکستگی هر 2 تا 3 ساعت یکبار به مدت 15 تا 20 دقیقه این کار را انجام دهید. مراقب باشید که در هنگام کمپرس گذاشتن آتل یا گچ خشک بماند.
می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه مصرف کنید. از پزشک خود در مورد مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن یا آسپرین (به استثنای کودکان) سوال کنید. آنها می‌توانند به کاهش درد و تورم کمک کنند. با این حال، این داروها عوارضی مانند افزایش خطر خونریزی و زخم دارند و صرفاً باید هر از گاهی استفاده شوند، مگر اینکه پزشک خلاف آن گفته باشد، چرا که مصرف آنها باعث تاخیر در روند بهبودی می‌شود.
طبق توصیه پزشک حرکات و تمرینات کششی و تقویت‌کننده انگشتان، آرنج و شانه را انجام دهید.
با یک متخصص فیزیوتراپ برای اجرای تمرینات مناسب مشورت کنید.
چنانچه مچ دست را گچ گرفته‌اید مراقب باشید که گچ به هیچ وجه خیس نشود.
اغلب، این روش‌های درمانی کافی خواهند بود. اما گاهی، افرادی که دچار شکستگی مچ دست شدند، نیازمند جراحی هستند. چنانچه استخوان با گچ گرفتن کاملاً خوب نشود، ممکن است پزشک به شما پیشنهاد جراحی بدهد. گاهی برای ثابت نگه داشتن استخوان در جای خود جهت ترمیم به پین، پلاک، پیچ‌ها یا وسایل دیگر نیاز است.
فاکتورهای مهم در درمان شکستگی‌های مچ دست:
درمان به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله:
نوع شکستگی اعم از جابجا شده، ناپایدار یا باز
سن، شغل، سرگرمی‌ها، سطح فعالیت
دست غالب بودن یا نبودن
سلامتی کلی شما
وجود آسیب‌های دیگر
نحوه تشخیص شکستگی‌های مچ دست:
پزشک متخصص ارتوپد احتمالاً تشخیص شکستگی مچ دست را براساس اطلاعات جمع آوری شده از بیمار از جمله معاینه فیزیکی و عکس ایکس ری و در برخی موارد MRI انجام می‌دهد. به علاوه براي شناسايي بهتر الگوي آسيب گاهی CT اسکن لازم است.
برای بهبودی شکستگی‌های مچ دست چقدر زمان لازم است؟
بهبودی مچ دست شما ممکن است 8 هفته یا بیشتر زمان ببرد. شکستگی‌های شدیدتر احتمالاً تا 6 ماه به طور کامل بهبود نیابد. در خصوص بهبودی کامل شکستگی خود حتما با پزشک متخصص مشورت کنید و خودسرانه اقدام به بازگشت به فعالیت نکنید.
روش‌های درمانی مختلف:
پس از برداشتن گچ یا آتل، شما به احتمال زیاد به تمرینات توانبخشی یا فیزیوتراپی برای کاهش سفتی و بازیابی حرکت در مچ دست خود نیاز خواهید داشت. توانبخشی می‌تواند به روند بهبودی کمک کند، اما بهبودی ممکن است چندین ماه یا حتی بیشتر طول بکشد.
روش‌های جراحی و سایر روش‌ها:
ممکن است برای کاشت پین‌ها، پلاک‌ها، میله‌ها یا پیچ‌ها به جراحی نیاز داشته باشید تا استخوان‌های شما در حین بهبودی در جای خود قرار گیرند. برای کمک به بهبودی ممکن است از پیوند استخوان استفاده شود. این اقدامات ممکن است ضروری باشد اگر:
شکستگی باز
شکستگی که در آن قطعات استخوان قبل از بهبودی حرکت کنند
تکه‌های استخوان سست که می‌توانند وارد مفصل شوند
آسیب به رباط‌های اطراف، اعصاب یا رگ‌های خونی
شکستگی‌هایی که تا مفصل امتداد می‌یابد
حتی پس از جا انداختن و ثابت کردن استخوان با گچ یا آتل، امکان حرکت استخوان‌ها وجود دارد. بنابراین پزشک احتمالاً روند بهبود شما را با اشعه ایکس کنترل می‌کند. اگر استخوان‌های شما حرکت کند، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید.
در برخی موارد ، جراح با استفاده از دستگاه ثابت کننده خارجی شکستگی شما را بی حرکت می کند. این شامل یک قاب فلزی با دو یا چند پایه است که از طریق پوست شما عبور می کند و به استخوان دو طرف شکستگی وارد می شود.
کلام آخر
شکستگی مچ دست زمانی اتفاق می‌افتد که یک یا چند استخوان از 10 استخوان تشکیل دهنده مچ دست بشکند. این شکستگی‌ها می‌تواند شامل یک ترک کوچک استخوان تا خرد شدن کامل مچ دست باشد. شایع‌ترین شکستگی در استخوان شعاع (رادیوس) اتفاق می‌افتد- که بزرگترین استخوان از دو استخوان ساعد است.
با توجه به مواردی که گفتیم و به دلیل پیچیدگی ساختاری مچ دست و وجود عناصر ظریف و حیاتی در آن چنانچه درد، کبودی و تورم در ناحیه مچ دست احساس می‌کنید، احتمالاً مچ دست خود را شکسته‌اید و باید برای بررسی هر گونه آسیب به عناصر آن به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه نمایید. در برخی موارد، ممکن است با شکستن استخوان صدای ضربه محکم و ناگهانی بشنوید. تنها در صورتی که بتوانید شکستگی استخوان را از طریق پوست (شکستگی باز) ببینید، تشخیص تفاوت بین شکستگی و پیچ خوردگی مچ دست دشوار است. اگر علائم شکستگی مچ دست دارید، برای تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کنید چرا که عدم درمان به موقع می‌تواند عواقب خطرناکی به دنبال داشته باشد.