درد دنبالچه در کودکان، سبب اختلال در خواب و استرس، بی‌تحرکتی و کاهش فعالیت جسمانی و عفونت و التهاب در ناحیه درد
درد دنبالچه در کودکان مشکلی است که معمولا در رده‌سنی بین ۲-۱۰ سالگی رخ می‌دهد. این نوع درد می‌تواند به‌خاطر بازیگوشی کودک رخ دهد. دنبالچه کودکان معمولا بیشتر در معرض آسیب قرار دارد و در برخی مواقع دچار شکستگی یا تغییر شکل کمر خواهد شد. زمانی که کودکان شروع به راه رفتن می‌کنند، باید همواره مراقب آن‌ها بود و یا زمانی که بر روی صندلی خودرو می‌نشینند و یا از پله‌ها پایین و بالا می‌روند. دردهای دنبالچه می‌تواند باعث ناراحتی و ایجاد مشکلاتی برای کودک شود بنابراین در صورتی که کودکان شما با این درد مواجه می‌شوند، نیاز به توجه و درمان مناسب دارند. در صورتی که درد دنبالچه کودک با علائمی همچون تورم شدید، شکستگی، قرمزی یا خونریزی باشد،لازم است سریعا به دکتر متخصص دنبالچه مراجعه شود.
نشانه‌های اصلی و مهم درد دنبالچه در کودکان
دردهای دنبالچه به دردی گفته می‌شود که در ناحیه پایینی ستون فقرات و در قسمت انتهایی آن بنا به دلایلی رخ می‌دهد. این درد ممکن است به علت بالا و پایین پریدن کودک، تغییر شکل کمر، شکستگی و یا برخورد با شیء سخت رخ دهد. نشانه‌های درد دنبالچه در کودکان ممکن است شامل درد در بخش بالایی باسن، ناراحتی کودک در حین نشستن، درد هنگام دفع مدفوع، سختی در حرکت کردن و یا تغییراتی در رفتار کودک باشد. این نشانه‌ها ممکن است با علائمی همچون تب، تورم، قرمزی و یا خونریزی نیز همراه باشند.
درد و مشکلات دنبالچه در کودکان ممکن است با علائم و نشانه‌هایی همراه باشد که به شرح زیر است:
● درد در ناحیه پایینی ستون فقرات: درد اغلب در بخش بالایی باسن و یا پایین‌ترین قیمت ستون فقرات احساس می‌شود و ممکن است تحت تأثیر فشار قرارگیرد.
● ناراحتی و درد در حین نشستن: کودک با نشستن بر روی سطح سخت احساس درد و ناراحتی میکند.
● راحتی هنگام نشستن در سطوح نرم: کودک ممکن است با نشستن بر روی سطح نرم و انعطاف پذیر، آرامش بیشتری داشته باشد.
● تغییرات در رفتار کودک: در برخی موارد کودکان ممکن است علائمی مانند اضطراب، سردرد و یا دیگر تغییرات در رفتار خود نشان دهند که باید مورد توجه قرار گیرد.
برای تشخیص درست درد دنبالچه در کودکان، پزشک معالج باید سابقه پزشکی کودک را به شکل کامل و دقیق بررسی کند و برای یافتن تشخیص علت درد، از روش‌های تصویربرداری همچون ایکس ری و ام آر آی کمک بگیرد. بهتر است بدانید که درمان دردهای دنبالچه برای کودکان به شکل طبیعی در خانه قابل انجام است. این درمان‌ها شامل استراحت کافی، کاهش فشار از محل دنبالچه، کمک گرفتن از یخ، مصرف داروهای ضد التهاب و ترکیبات آنالژزیک و یا تجویز فیزیوتراپی است.
در صورت بروز درد دنبالچه کودکان چه کار کنیم؟
دنبالچه کودکان در قسمت پایینی استخوان کمر قرار دارد که به شکل مثلثی شکل است و از اجزای پیچیده‌ای تشکیل شده است. این قسمت از بدن کودکان در نزدیکی روده بزرگ و همین‌طور رگ‌های عصبی و عضلات قرار دارد. درد در این ناحیه معمولاً به دلیل ضربه، فشار، برخی تغییرات در دنبالچه، عفونت و یا التهاب ایجاد می‌شود. در صورتی که کودک شما دچار دردهای دنبالچه شود، می‌توانید اقدامات زیر را برای کاهش درد و تسکین درد انجام دهید:
1. استراحت و کاهش فعالیت‌های جسمانی کودک: این اقدام باعث کاهش فشار و تحریک در نزدیکی ناحیه دنبالچه می‌شود و درد ایجاد شده را بهبود می‌بخشد.
2. استفاده از پک یخ در داخل حوله و قرار دادن آن روی ناحیه درد برای تسکین: این روش باعث کاهش التهاب در ناحیه دنبالچه و تسکین درد آن می‌شود. برای استفاده از این روش، یخ را در داخل حوله قرار داده و بر روی ناحیه دردناک قرار دهید، دقت کنید که از قرار دادن مستقیم بر روی پوست کودک خودداری کنید.
3. مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن با دستور پزشک: این داروها برای کاهش التهاب و تسکین درد موثر هستند و می‌توانند در کنترل درد دنبالچه کودک شما موثر باشند اما باید توجه داشت که مصرف هرگونه دارویی برای کودکان حتما باید با توصیه پزشک صورت گیرد.
4. الگوی صحیح در نشستن کودک: نشستن کودک بر روی یک صندلی با ارتفاع مناسب باعث تخلیه فشار از دنبالچه می‌شود و درد کاهش می‌یابد. برای این منظور، کودک را روی یک صندلی قرار داده و پاهایش را به طرف جلو قرار دهید. در صورتی که کودک شما سن کمی دارد، می‌توانید از پوشک به عنوان ابزاری برای ارتفاع استفاده کنید.
در صورتی که درد دنبالچه کودکان پس از انجام این اقدامات بهبود نیافت، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. به طور کلی، برای تشخیص درست علت درد دنبالچه بچه گاهی نیاز است که پروسه درمانی در کنار یک پزشک باتجربه طی شود. در نهایت باید توجه داشت که برای جلوگیری از بروز دردهای دنبالچه بچه‌ها، از نشستن کودک بر روی سطوح سخت و نامناسب جلوگیری شود و بهتر است برای نشستن از صندلی‌های مناسب با پشتی نرم مورد استفاده قرار گیرد.
راه‌های تشخیصی جهت یافتن علت درد
درد دنبالچه کودکان (coccyx pain) به درد و ناراحتی در ناحیه پایینی ستون فقرات اطلاق می‌شود. این ناحیه از بدن کودکان از 4 الی 5 عضله تشکیل شده است که در جهت حفظ تعادل بدن و پشتیبانی از ناحیه شکمی و لگنی نقش مهمی را ایفا می‌کنند. کودکانی که با دردهای دنبالچه مواجه هستند، تجربه درد، خارش و یا سوزش در ناحیه پایینی ستون فقرات را خواهند داشت که در برخی موارد، این درد می‌تواند در حین نشستن، زمانی که به هر دلیلی فشار روی ناحیه بیشتر می‌شود، بدتر شود. علل درد در بیماری دنبالچه کودکان ممکن است شامل تروما، عفونت، التهاب و یا سایر بیماری‌ها باشد.
1. معاینه فیزیکی: یک پزشک متخصص باید ناحیه دنبالچه کودک شما را معاینه و بررسی کند. این مورد شامل بررسی تورم، التهاب و یا خارش در ناحیه مورد نظر است. در صورت وجود آسیب و تروما، ممکن است پزشک از روش‌های تصویربرداری استفاده کند.
2. تصویربرداری: تصویربرداری می‌تواند در جهت تشخیص دقیق‌تر علت دردهای دنبالچه بچه‌ها مفید باشد. با استفاده از روش‌های تصویربرداری همچون رادیوگرافی، توموگرافی و یا مغناطیس‌نوری، می‌توان تصاویر دقیقی از ناحیه دنبالچه به دست آورد که و به تشخیص علت درد کمک خواهد کرد.
3. آزمایش خون و ادرار: برخی بیماری‌ها مانند التهاب و یا عفونت با تغییراتی در آزمایش خون و ادرار همراه هستند. بنابراین آزمایش خون و ادرار می‌تواند به تشخیص علت درد دنبالچه کودکان کمک کند.
4. مشاوره با پزشک فوق تخصص: در صورتی که با استفاده از روش‌های رایج نتوان علت درد دنبالچه در کودکان را شناسایی کرد، مشاوره با پزشک فوق تخصص در زمینه جراحی عمومی، عفونی و یا تروما می‌تواند به تشخیص و درمان درست کمک کند. پزشک فوق تخصص با بررسی سابقه جنینی، بررسی نتایج آزمایشات و استفاده از دستگاه‌های تصویربرداری، می‌تواند تشخیص دقیق‌تری برای علت درد دنبالچه بچه‌ها داشته باشد.
روش درمانی نوین برای جلوگیری از درد دنبالچه کودک
در بیشتر زمان‌ها و طبق توصیه پزشک با راه‌هایی غیر از جراحی درمان می‌شود مگر در شرایطی که شدت دردهای دنبالچه بالا باشد و یا علائم دیگری نیز به همراه درد مشاهده شود. برای جلوگیری از درد دنبالچه کودک، رعایت اصول بهداشتی و تغذیه مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است. در صورتی که دردهای دنبالچه بچه هنگام نشستن روی سطح نرم مثلا تشک کاهش می‌یابد، بهتر است کودک به طور مرتب داروهای مسکن به صورت خوراکی یا قطره‌ای مصرف کند. البته قبل از استفاده از هر گونه دارویی، بهتر است پزشک از این مسئله آگاه باشد.
برای کاهش درد دنبالچه بچه، فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی نیز می‌تواند کمک کننده باشد. تمریناتی مانند تقویت عضلات اطراف دنبالچه و افزایش انعطاف‌پذیری نیز می‌تواند به بهبود وضعیت کودک کمک کند. در موارد شدیدتر درد دنبالچه، ممکن است جراحی نیاز باشد در واقع زمانی از این روش درمانی استفاده می‌شود که سایر روش‌های درمانی نتوانند دردهای دنبالچه بچه را بهبود بخشند.
برای درمان درد دنبالچه بچه گاهی از دستگاه‌های کاهش‌دهنده درد نیز استفاده می‌شود که این راه درمانی جزو روش‌های نوین و شناخته شده است و حتما باید تحت نظر پزشک انجام گیرد زیرا ممکن است برای کودک خطراتی داشته باشد. دستگاه TENS با تولید الکتریسیته به عنوان یک جریان الکتریکی، سیگنال‌های درد را برای اعصاب تحریک میکند و باعث کاهش درد دنبالچه بچه می‌شود. برای استفاده از دستگاه TENS، الکترودهای دستگاه را روی پوست و نزدیک به ناحیه درد قرار داده تا از شدت درد کاسته شود.
یکی دیگر از روش‌های درمان درد دنبالچه بچه، استفاده از دستگاه EMS است که این روش نیز باید توسط پزشک انجام گیرد. این دستگاه با تحریک عضلات به کاهش درد دنبالچه کودک کمک زیادی میکند. دستگاه EMS با تولید جریان الکتریکی، عضلات را تحریک کرده و باعث بهبود جریان خون در ناحیه مورد نظر می‌شود. استفاده از این دستگاه نه فقط برای کاستن دردهای دنبالچه بچه بلکه برای افزایش تولید اندورفین نیز استفاده می‌شود.
درمان غیر دارویی برای کاستن درد دنبالچه در کودکان تا چه حد مفید است؟
قبل از پرداختن به موضوع میزان مفید بودن درمان غیر دارویی برای درد و مشکلات دنبالچه در کودکان، باید بگوییم که اگر احساس کردید کودک شما دچار درد در ناحیه دنبالچه شده است، نگران نباشید زیرا در بیشتر مواقع این مشکل نشانه بیماری جدی نمی‌باشد مگر آن که شدت درد کودک بالا باشد و یا کودک شما از جایی سقوط کرده باشد و یا احساس کنید که علائم جدی همراه درد خفیف دنبالچه وجود دارد. در هر حال شما با روش‌های غیردارویی که جزو کم‌عارض‌ترین روش‌های درمانی هستند می‌توانید اقدامات درمانی اولیه را انجام دهید گرچه توصیه ما مراجعه به پزشک است تا درمان مناسب تجویز گردد.
درمان غیر دارویی برای کاستن درد دنبالچه در کودکان در بسیاری از موارد مفید واقع می‌شود. با استفاده از روش‌های غیر دارویی، می‌توان بهبود قابل توجهی در دردهای مربوط به دنبالچه را شاهد بود. معمولاً تمرینات فیزیکی و ماساژ در دنبالچه کودک می‌تواند به کاهش التهاب و درد در این ناحیه کمک کند البته به شرطی که دنبالچه دچار شکستگی و یا آسیب جدی نشده باشد. به جز این، دنبال کردن الگوهای خاص برای نشستن و ایستادن باعث کاهش فشار بر روی ناحیه دنبالچه کودک می‌شود و می‌تواند بهبود درد را به دنبال داشته باشد.
همان‌طور که قبلا نیز به آن اشاره شد، استفاده از یخ و گرما نیز می‌تواند به درمان دردهای دنبالچه در کودکان کمک کند. در واقع یخ برای کاهش التهاب و درد، و گرما می‌تواند به کاهش اسپاسم عضلات و درد کمک کند. به جز این موارد، برای این‌که درد ناشی از دنبالچه در کودکان کاهش یابد، باید به نحوه خوابیدن، ایستادن و نشستن او دقت کنید و اجازه ندهید بدن او در وضعیتی قرار بگیرد که بر روی دنبالچه فشار وارد شود. برخی از افراد فکر می‌کنند که درمان غیر دارویی برای درد و مشکلات دنبالچه کودکان هیچ عارضه جدی ندارد در صورتی که این‌طور نیست و شما نباید بدون مشورت پزشک اقدام به درمان غیر دارویی کنید.
عدم درمان به موقع درد دنبالچه در کودکان باعث چه مشکلاتی می‌شود؟
دردهای دنبالچه می‌تواند به علت نشستن بر روی صندلی‌های بدون پشتی، نشستن بر روی سطح سخت، تروما (مثلاً سقوط) یا حتی زایمان در مادران ایجاد شود. در کودکان نیز ممکن است به علت نشستن بر روی سطوح سخت و بدون پشت، به ویژه در مدارس، ایجاد شود.
1. افزایش شدت درد و سختی درمان آن: در صورتی که دردهای دنبالچه به‌موقع در کودکان درمان نشود، با گذشت زمان می‌تواند شدیدتر شود و درمان آن نیز دشوارتر خواهد بود.
2. اختلال در خواب و استرس: درد دنبالچه ممکن است باعث اختلال در خواب کودک شود و همچنین با توجه به شدت درد، ممکن است باعث ایجاد استرس در کودک گردد.
3. بی‌تحرکتی و کاهش فعالیت جسمانی: دردهای دنبالچه ممکن است باعث بی‌تحرکتی و کاهش فعالیت جسمی در کودک شود و این مسئله می‌تواند بر سلامت جسمانی کودک تأثیر منفی داشته باشد.
4. عفونت و التهاب در ناحیه درد: در صورتی که درد دنبالچه به‌موقع درمان نشود، ممکن است باعث ایجاد عفونت و التهاب در ناحیه مورد نظر شود.
5. تشدید درد در نواحی مجاور دنبالچه: در صورتی که درد به‌موقع درمان نشود، این امکان وجود دارد که موجب تحریک دیگر نواحی شده و شدت درد نیز افزایش پیدا کند.
با موارد ذکر شده، درمان به‌موقع درد دنبالچه بسیار مهم است و بهتر است در صورت بروز هرگونه درد، به پزشک مراجعه شود تا درمان به موقع و متناسب با نوع مشکل آغاز شود. اگر شما جزو افرادی هستید که احساس می‌کنید کودکتان در ناحیه دنبالچه دچار آسیب یا درد شده است، بهتر است قبل از اقدامات درمانی خودسرانه که ممکن است علائم بیماری را افزایش دهد، به متخصص مربوطه مراجعه نمایید.
نکاتی که پس از درمان درد دنبالچه در کودکان باید رعایت شود
برخی نکات و راه‌کارهای وجود دارد که باید رعایت شوند چرا که ممکن است علاوه بر افزایش شدت درد، مشکلات جدی دیگری به‌وجود بیاید. معمولا برای درمان درد دنبالچه در افرادی با سنین پایین، پزشک توصیه‌هایی را به شما خواهد کرد که باید تمامی آن‌ها را رعایت کنید و ما به چند نمونه از مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم. لازم به ذکر است که در صورت بروز علائم جدید یا شدت بیشتر درد در دنبالچه کودکان حتما باید به پزشک مراجعه نمایید.
● رعایت استراحت: استراحت در هنگام درد دنبالچه به بهبودی سریع‌تر کمک میکند. کودک باید به خوبی استراحت کند تا ناحیه درمان شده فشار کمتری متحمل شود و درد کاهش یابد.
● مصرف داروها به شیوه‌ای منظم و به موقع: استفاده از داروهای تجویز شده توسط پزشک برای کاستن درد دنبالچه کودکان، باید به شیوه‌ای باشد که در محدود زمانی مشخص شده و به صورت منظم مصرف شود.
● استفاده از روش‌های کاهش التهاب: چنانچه در ناحیه دنبالچه کودک التهاب وجود داشته باشد و پزشک این اجازه را به شما داده باشد که در چنین شرایطی برای رفع التهاب از سرما رمانی یا گرما درمانی استفاده کنید، می‌توانید این کار را انجام دهید.
● فعالیت های سبک: برای کاهش درد ، باید از فعالیت‌های سبک مانند پیاده روی، شنا، ورزش های سبک و ... استفاده شود تا ناحیه مورد نظر دچار تحریک و درد نشود.
برای مشاوره تخصصی و ویزیت نزد پزشک اکنون تماس بگیرید
سخن پایانی
در مجموع برای درمان درد دنبالچه در کودکان، ترکیبی از استراحت، داروها، تمرینات فیزیکی، کاهش استرس و مراقبت‌های پزشکی الزامی است. درد و مشکلات دنبالچه در کودکان ناشی ازعوامل مختلفی مانند آسیب دیدگی، فشار، عفونت، سوءتغذیه و ... است که معمولا با ترکیب روش‌های درمانی مختلف می‌توان اقدام به درمان و بهبودی سریع تر این بیماری در کودکان کرد. ما در این بخش به مواردی پرداختیم که اقدامات لازم در صورت بروز درد دنبالچه در افرادی با سنین کم، راه‌های تشخیصی جهت یافتن علت درد دنبالچه بچه‌ها، روش درمانی نوین برای جلوگیری از درد دنبالچه، درمان غیر دارویی برای کاستن درد و سایر مشکلات دنبالچه در کودکان، مشکلاتی که در صورت عدم درمان به موقع درد دنبالچه کودکان ایجاد می‌شود و همین‌طور نکاتی که پس از درمان درد دنبالچه کودکان باید رعایت شود را شامل می‌شد.