ورم همراه با درد مچ دست، یکی از دردهای بسیار طاقت‌فرسا و عذاب‌آور است که برای هر فردی با هر سنی اعم از کودک، نوجوان، جوان و پیر رخ می‌دهد. گاهی اوقات این درد، بیانگر وجود یک عارضه جدی و خطرناک است؛ اما گاهی نیز علت بسیار مهمی ندارد. علل بسیار متعددی وجود دارد که به درد و تورم مچ دست چپ یا راست منجر می‌شوند.
·کیست گانگلیون
کیست گانگلیون نام عارضه‌ای است که یکی از علل این درد خواهد بود. کیست گانگلیون در واقع بدخیم و سرطانی نیستند. محل ایجاد این توده‌ها معمولاً در ادامۀ زردپی‌ها و یا محل اتصال استخوان‌های مچ دست است. البته این نوع از کیست‌ها صرفاً مربوط به ناحیه مچ دست نیستند و در محل مچ پا نیز ایجاد می‌شوند. اندازه این کیست‌ها از چند میلی متر تا 3 سانتی متر متغیر است. حالت اصلی این دسته از کیست‌های غیرسرطانی گرد یا بیضی بوده و درون آن یک مایع ژله‌ای مانند وجود دارد. زمانی که یک کیست گانگلیون بر روی عصب‌های ناحیه درگیر، فشار وارد کند، منجر به ایجاد دردی بسیار شدید و غیرقابل تحمل خواهد شد. همچنین تورم و مختل شدن حرکت مچ دست نیز از جمله عوارض این کیست‌ها هستند.
·سندروم دکوروان
سندروم دکوروان یک علت دیگر برای تورم و مچ دست است که به صورت تدریجی اتفاق می‌افتد. در این عارضه زردپی‌های ناحیه مچ دست، در قسمت درونی انگشت شست دچار التهاب شده و درد شدیدی به دنبال آن رخ می‌دهد. از اصلی ترین علائم درگیری با سندروم دکوروان علاوه بر درد و تورم مچ دست می‌توان به: داغی، ضعف و درد در انگشت شست نیز اشاره کرد. این مشکل بیشتر در افرادی رخ می‌دهد که دائماً حرکات مکرر پشت سر هم انجام دهید؛ مثلا افرادی که قلم زنی می‌کنند و حرکات نرمشی انجام نمی‌دهند.
·بیماری استئوآرتریت
بیماری استئوآرتریت که یکی از انواع آرتروزها است نیز یکی دیگر از علل ورم و درد مچ دست است. در این بیماری همچون بیماری آرتریت روماتوئید، غضروف‌های میانی در محل اتصال استخوان‌ها از بین رفته و التهاب ایجاد خواهد شد. این بیماری نسبت به سایر علل درد مچ دست در بین افراد بدون سابقه بیماری قبلی کم‌تر محتمل است و در اغلب موارد بیشتر در افرادی بروز می‌کند که سابقه آسیب‌دیدگی دارند.
·روماتیسم مفصلی
روماتیسم مفصلی که ترکیبی از دو بیماری و نشانه‌های بیماری آرتروز و روماتیسم است، باعث ایجاد دردهای بسیار وحشتناک و غیرقابل تحمل و البته تورم می‌شود. در این بیماری سیستم ایمنی بدن فرد به بدن خود شخص به اشتباه حمله می‌کنند. در چنین شرایطی گلبول‌های سفید بدن خود شخص به مفاصل حمله می‌کنند. هدف حمله هر قسمتی از استخوان‌ها و مفاصل هر بخشی از بدن است. اما اگر به مفصل ناحیه مچ دست که در بین استخوان زند زیرین و زند زبرین و استخوان‌های مچ قرار دارد حمله شود، قطعاً باعث ایجاد درد و تورم مچ دست خواهد شد.
·سندروم تونل کارپال
بهتر است بدانید که سندروم تونل کارپال هم یک بیماری دیگر است که از دسته بیماری‌های عصبی بوده و منجر به درد مچ دست می‌شود. تونل کارپال نام عضوی از بدن نیست و در واقع این نام به یک مسیر اطلاق می‌شود که رشته عصبی دست فرد از آن ناحیه می‌گذرد. معمولاً هنگامی که به هر دلیلی به این مسیر و به عصب درون آن فشار وارد شود در اصطلاح گفته می‌شود که سندروم تونل کارپال رخ داده است. این سندروم خود را با نشانه‌هایی مثل: درد شدید، تورم، التهاب در ناحیه مچ دست و... نمایان می‌کند.
·سایر علل درد و ورم مچ دست
البته توجه داشته باشید که این‌ها صرفاً چند دلیل ورم و درد مچ دست هستند و موارد بسیار زیادی وجود دارند که همراه با این نشانه‌ها بروز می‌کنند. از جمله سایر دلایل و بیماری‌هایی که منجر به درد و ورم مچ دست می‌شوند، می‌توان به: عارضه ضرب‌دیدگی، تاندونیت مچ دست، بیماری قند، نقرس، اضافه وزن، بارداری، آسیب دیدگی‌های جزئی و کلی اشاره نمود.
اولین قدم برای این که درد مچ دست خود را درمان کنید، تشخیص علت آن است. برای تشخیص دقیق این که ورم و درد مچ دست نشانۀ چیست، بایستی به یک پزشک متخصص در زمینه ارتوپد که تبحر کافی نیز دارد مراجعه کنید. اولین قدم برای تشخیص دلیل ورم و درد مچ دست، انجام معاینه فیزیکی است:
معاینه فیزیکی توسط پزشک
در حین معاینه فیزیکی پزشک در گام اول توانایی مچ دست و سایر مفاصل دست را بررسی می‌کند. سپس حالات ظاهری دست را بررسی کرده و تغییرات ظاهری اعم از تورم و تغییرات رنگ پوست و همچنین حساسیت‌ها را چک می‌کند. سپس از شما درخواست می‌کند که مچ دست خود را به حالات مختلف تکان داده تا توانایی و دامنه حرکتی نیز بررسی شود.
روش‌های تشخیصی دیگر
اگر صرفاً با انجام این کارها و معاینه بالینی، پزشک نتوانست که علت درد و ورم مچ دست را به طور قطعی تشخیص دهد؛ بیمار را برای انجام برخی از تست‌ها و روش‌های تشخیصی دیگر به سایر مراکز درمانی ارجاع می‌دهد. انواع مختلف روش‌های عکس برداری، آزمایشات بررسی اعصاب و آرتروسکوپی از جمله این روش‌ها هستند.
سی تی اسکن
سی‌تی‌اسکن نام یک روش عکس برداری است که برای تشخیص علت درد مفاصل مختلف مثل مچ دست و پا به کار می‌رود. در این روش با استفاده از اشعه ایکس از استخوان‌های مفاصل مختلف، عکس‌هایی دقیق تهیه می‌شود. در این روش انواع آرتروز و شکستگی‌ها حتی اگر از نوع خفیف باشد، قابل تشخیص است.
ام‌آرآی
ام آر آی نام روش دیگری است که انجام آن تقریباً مشابه سی‌تی‌اسکن است؛ اما یک تفاوت اصلی دارد و این تفاوت استفاده نکردن از اشعه ایکس است. در این روش از امواج رادیویی استفاده شده و هم از بافت‌های سخت مثل استخوان‌ها و مفاصل و هم از بافت‌های نرم عکس تهیه می‌شود.
سونوگرافی
سونوگرافی نیز یک روش اصلی و رایج برای تشخیص دلیل ورم و درد مچ دست است. اگر سونوگرافی نتواند به درستی علت بیماری را تشخیص دهد، معمولاً در مرحله بعدی از روش آرتروسکوپی استفاده خواهد شد. آرتروسکوپی یک روش تصویر‌برداری از نوع داخلی است که گاهاً برای درمان نیز به کار می‌رود.
الکترومیوگرام
روش الکترومیوگرام که به اختصار در میان پزشکان ای‌ام‌جی نامیده می‌شود، نیز یک روش تشخیصی برای درد و ورم مچ دست است. اما فقط برای افرادی توصیه می‌شود که علائم مشابه با سندروم تونل کارپال دارند. در این روش به صورت داخلی عضله‌های دست اندازه‌گیری می‌شوند. تحقیق بر روی هدایت عصب نیز از جمله کارهایی است که در الکترومیوگرافی انجام می‌شود.
در هیچ موقعی نباید درد مچ دست مخصوصاً اگر همراه با ورم باشد، نادیده گرفته شود. زیرا گاهی یک بیماری جدی مانند: آرتریت روماتوئید است که منجر به بروز درد و تورم مچ دست شده است، و به طور کلی اگر درد مچ دست با علائم ذیل همراه شد، حتما در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید:
-
شنیدن صدا در حین حرکت دادن و کار با مچ دست و مفاصل
-
احساس کوفتگی، بی حسی و کرختی در اندام
-
داغ شدن یا گرم شدن ناحیه دردناک
-
ورم کردن مچ دست یا انگشتان دست
-
تشدید شدن ناگهانی درد
-
تغییر رنگ پوست دست یا مچ دست
-
اختلال در حرکت دادن مچ دست و سایر حرکات مثل جمع کردن انگشتان یا مشت کردن
-
سفت شدن محل درگیر
مشخصاً با توجه به این که علل بسیار زیادی وجود دارد که منجر به ایجاد درد و تورم در مچ دست می‌شود، داروها و روش‌های درمانی بسیار زیادی نیز وجود دارد. اما در اغلب مواردی که علت درد مچ دست مربوط به اعصاب و یا پوکی استخوان و کمبود کلسیم نیست، داروهای مشترکی نیز برای درمان یا دست کم تخفیف درد و کاهش التهاب تجویز خواهد شد.
داروهای ضد التهابی دارای کورتون یا فاقد کورتون با توجه به بیماری شما، در گام اول درمان اکثراً تجویز می‌شوند. انواع غیراستروئیدی که در واقع فاقد کورتون هستند، بدون نسخه نیز توسط داروخانه‌ها عرضه می‌شود. این دسته از داروها به طور کلی برای کاهش التهاب و درد تجویز می‌شوند. نوع حاوی کورتون این داروها نیز همین خاصیت را دارند با این تفاوت که سریع تر عمل می‌کنند. این دسته از داروها هم به صورت خوراکی و هم به صورت تزریقی قابل مصرف هستند.
داروهای تسکین‌دهنده درد نیز که جزو رایج‌ترین داروهای مورد استفاده در این زمینه است، انواع مختلفی دارند. نوع مناسب برای شما توسط دکتر داروساز یا پزشک متخصص تشخیص داده می‌شود. داروهای آنتی‌روماتیسم برای افرادی که انواع آرتریت‌ها و بیماری‌های خود ایمنی دارند نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اما به غیر از دارودرمانی در بیماری‌هایی که استخوان‌ها و مفاصل درگیر هستند، روش‌های دیگری نیز برای درمان و کنترل درد وجود دارد. مثلاً استفاده از انواع کمپرس‌های سرد و گرم یکی از بهترین روش‌های مهار و تخفیف درد و التهاب مچ دست است.
از طرفی آتل بستن نیز یکی از روش‌هایی است که از دیرباز تقریباً به تمامی افرادی که به هر دلیلی به درد و تورم مچ دست مبتلا شده‌اند، توصیه می‌شود. البته این طرز تفکر قدیمی که بستن آتل برای تمامی علل درد مچ دست کارساز است، اشتباه است. اما برای اغلب موارد مثل آسیب‌دیدگی‌ها و سندروم‌های مختلف مفید واقع می‌شود. با توجه به علت و شدت درد، از انواع مختلف آتل‌ها و گچ‌ها استفاده خواهد شد.
امروزه اگر چه با پیشرفت علم و تکنولوژی در زمینه پزشکی، کم‌تر از گیاهان دارویی و طب سنتی استفاده می‌شود، اما همچنان برخی از گیاهان هستند که جایگاه خود را در زمینه بهبود بیماری‌ها حفظ کرده‌اند. معمولاً برای درمان درد مچ دست از مواد طبیعی که خاصیت ضد درد و ضد التهاب دارند استفاده می‌شود. اغلب این مواد طبیعی نیز به صورت موضعی قابل استفاده هستند.
زردچوبه و زنجبیل دو ضد التهاب قوی و طبیعی هستند که برای اغلب عللی که منجر به ایجاد درد در ناحیه مچ دست می‌شوند، قابل استفاده‌اند. هر نوع دردی که داشته باشید از دردهای دوران قاعدگی گرفته تا درد و التهاب مفاصل، عضلات و ماهیچه‌ها، این دو ماده برای شما موثر واقع خواهند شد. زنجبیل و زردچوبه نیز به صورت خوراکی و هم به صورت موضعی برای کاهش درد و تورم مچ دست قابل مصرف هستند.
گیاه آلوئه ورا نیز یک ماده موثر دیگر برای کاهش درد و تورم و همچنین التهاب مچ دست است. البته این گیاه بر روی تسکین درد خیلی موثر عمل نخواهد کرد اما به مراتب نسبت به داروهای شیمیایی به دلیل نداشتن عوارض چندان زیاد، توصیه می‌شود. گل آرنیکا، روغن نعنا، روغن رزماری، کندر، میخک و بابونه نیز از جمله مواد طبیعی موثر برای درد مچ دست هستند.
حتماً بارها و بارها شنیده‌اید که در مورد هر نوع بیماری، همیشه پیشگیری از بیماری نسبت به درمان آن در اولویت است. در مورد برخی از بیماری‌ها مثل تاندونیت و کیست گانگلیون نیز حتی پس از ابتلا نیز، با رعایت نکاتی، از شدت یافتن بیماری و درد ناشی از آن پیشگیری خواهد شد. به طور کلی از آن جا که مچ دست جزو مفاصلی است که معمولاً در طی تمام ساعات بیداری درگیر است، مهم است که حرکات نرمشی و کششی مخصوصی را انجام دهید. اهمیت این حرکات نرمشی برای افرادی که شغل‌هایی دارند که در آن مچ دست کاملا درگیر است، دارای اهمیت بیشتری است.
به طور کلی علاوه بر انجام دادن ورزش‌ها و نرمش‌های مخصوص مچ دست، داشتن یک لایف استایل صحیح، وارد نکردن فشار بر ناحیه مچ، به طور دائم استفاده نکردن از یک دست برای انجام کارها و کنترل میزان کلسیم بدن و همچنین ویتامین D بدن از اصلی ترین نکاتی هستند، که با رعایت آن‌ها تا حد بسیار قابل توجهی، از بروز ورم همراه با درد مچ دست می‌توانیم جلوگیری کنیم. توجه داشته باشید که اگر به بیماری خاصی مبتلا هستید که منجر به درد مچ دست شده است و برای آن دارو مصرف می‌کنید، مصرف دارو علائم را از بین می‌برد. با از بین رفتن علائم تصور نکنید که کاملاً خوب شده‌اید و به لایف استایل پیشین خود بازگردید.
سخن پایانی
اگر به درد مچ دست همراه با ورم مبتلا شده‌اید، با مطالعه این مطلب از روش‌های درمانی و جلوگیری از عود و پیشرفت بیماری استفاده خواهید کرد؛ اما برای یافتن درمان به دلیل تعدد علل منجر شونده به درد و ورم، بایستی حتماً به طور حضوری به یک پزشک مراجعه کنید. اگر از درد مچ دست همراه با ورم رنج می‌برید و نگران هستید که این مشکل به چیزی جدی‌تر تبدیل شود، کلینیک تخصصی ما بهترین گزینه برای شماست. ما در کلینیک، با استفاده از جدیدترین روش‌های تشخیصی و درمانی، به شما کمک می‌کنیم تا علت دقیق درد مچ دست‌تان را شناسایی کرده و درمان مناسب را دریافت کنید. با تیمی مجرب از متخصصان ارتوپدی، فیزیوتراپیست‌ها و پزشکان ماهر، ما در کلینیک آماده‌ایم تا به شما کمک کنیم از دردهای مزمن مچ دست خلاص شوید و به زندگی روزمره خود بازگردید. علاوه بر معاینات دقیق و تخصصی، خدمات پیشرفته‌ای مانند سونوگرافی، ام آر آی، سی تی اسکن و آرتروسکوپی نیز در دسترس شماست. برای دریافت مشاوره و تعیین وقت ملاقات، کافیست با ما تماس بگیرید.