استخوان خاجی بخشی از ستون فقرات هر انسان و درواقع ترکیبی از مهره‌هاست که به انسان کمک می‌کند بایستد و راه برود. به این ناحیه دنبالچه یا ساکروم نیز گفته میشود. درد دنبالچه (کوکسیدینیا) می‌تواند در بهترین حالت کارهای روزمره را ناراحت‌کننده و در بدترین حالت آن‌ها را غیرقابل‌تحمل کند. در صورت شکستگی استخوان کوکسیکس بهتر است از مراجعه به شکسته بند اجتناب کرده و به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه نمایید.
دنبالچه یک استخوان به شکل مثلثی کوچک است که در پایین ستون فقرات قرار دارد و در برابر آسیب‌های مختلف مانند سقوط، تصادف و ... ممکن است صدمه جدی ببیند و حتی بشکند و معمولا فرد مبتلا وقتی آسیب میبیند متوجه کبودی روی پوست هم میشود.
گاهی نیز تنها به دلیل زیاد نشستن و بد نشستن این درد ایجاد میشود. در این شرایط نشستن درد را افزایش می‌دهد درحالی‌که راه رفتن آن را تسکین می‌دهد. استفاده از درمان‌های خانگی و تغییر رفتارهایی مانند نشستن بیش‌ازحد طولانی، تفاوت‌های زیادی در بهبودی ایجاد می‌کند.
بااین‌حال، مهم است که اگر بعد از یک هفته درمان‌ها کارساز نبود حتماً به یک متخصص ستون فقرات خوب مراجعه نمایید تا تشخیص و درمان مناسبی صورت بگیرد. اگر می‌خواهید بیشتر با استخوان ساکروم آشنا شوید، در ادامه با ما همراه باشید. در این مقاله ما میخواهیم به شایع‌ترین و اصلی‌ترین علائم آسیب دیدگی استخوان خاجی و درمان‌های قطعی این مشکلات بپردازیم.
استخوان خاجی یک استخوان به شکل مثلثی کوچک است که در پایین ستون فقرات قرار دارد و در برابر آسیب‌های مختلف مانند سقوط، تصادف و ... ممکن است صدمه جدی ببیند و حتی بشکند و معمولا فرد مبتلا وقتی آسیب میبیند متوجه کبودی روی پوست هم میشود.
گاهی نیز تنها به دلیل زیاد نشستن و بد نشستن این درد ایجاد میشود. در این شرایط نشستن درد را افزایش می‌دهد درحالی‌که راه رفتن آن را تسکین می‌دهد. استفاده از درمان‌های خانگی و تغییر رفتارهایی مانند نشستن بیش‌ازحد طولانی، تفاوت‌های زیادی در بهبودی ایجاد می‌کند.
بااین‌حال، مهم است که اگر بعد از یک هفته درمان‌ها کارساز نبود حتماً به یک متخصص ستون فقرات خوب مراجعه نمایید تا تشخیص و درمان مناسبی صورت بگیرد. اگر می‌خواهید بیشتر با استخوان ساکروم آشنا شوید، در ادامه با ما همراه باشید. در این مقاله ما میخواهیم به شایع‌ترین و اصلی‌ترین علائم آسیب دیدگی استخوان خاجی و درمان‌های قطعی این مشکلات بپردازیم.
استخوان خاجی یا ساکروم یک استخوان منفرد متشکل از پنج مهره مجزا است که در بزرگسالی به هم می‌پیوندند. این استخوان درواقع پایه کمر و لگن را تشکیل می‌دهد و به‌عنوان یک تکیه‌گاه بسیار مهم عمل می‌کند که بدون آن نشستن و راه رفتن ممکن نیست.
ساکروم یک استخوان اسفنوئید مقعر است که در ناحیه پایین ستون فقرات قرار دارد. استخوان کوکسیکس شبیه یک مثلث معکوس به نظر می‌رسد که در قسمت پایه یعنی بالای آن پهن‌ترین ناحیه را دارد و انتهای نوک‌تیز (راس) آن در پایین قرار دارد.
دو طرف ساکروم به استخوان‌های لگن راست و چپ (ایلیاک) متصل میشود. راس آن نیز به قسمت دنبالچه (دنباله) متصل است؛ بنابراین در رابطه با استخوان خاجی و دنبالچه باید بگوییم استخوان دنبالچه تنها بخشی از استخوان خاجی محسوب میشود. پایه این استخوان به بزرگ‌ترین و پایین‌ترین مهره‌های کمری یعنی L5 متصل است.
استخوان خاجی انسان استخوانی استوار و مقاوم است که می‌تواند فشار و حرکت زیادی را در طول حرکات بدن تحمل کند. درواقع این ناحیه از ستون فقرات به‌عنوان یک نقطه لنگر عمل می‌کند که ستون فقرات را به‌خوبی در کنار لگن نگه می‌دارد. استخوان خاجی و دنبالچه سکوی ثابتی را برای بدن هر انسان فراهم می‌کند تا بتواند به‌صورت عمودی بنشیند یا راه برود.
جالب است بدانید انسان‌ها نسبت به سایر پستانداران به ساکروم‌های بزرگ‌تری نیاز دارند، زیرا ما انسان‌ها به‌صورت قائم راه می‌رویم و برای تعادل و تحرک به ثبات بیشتری نیاز داریم، درصورتی‌که سایر پستانداران بیشتر به‌صورت چهار دست‌وپا راه می‌روند و راحت‌تر می‌توانند تعادل خود را حفظ کنند.
از طرفی اندازه و جهت ساکروم در زنان بر روند زایمان انسان تأثیر می‌گذارد. در ابتدا استخوان خاجی به شکل یک تکه نیست و شما با چهار تا شش مهره خاجی به جای یک استخوان به دنیا می‌آیید. به‌مرورزمان با افزایش سن این مهره‌ها به‌صورت طبیعی به هم جوش می‌خورند و استخوان یک تکه‌ای را ایجاد می‌کنند. البته همجوشی در همه مهره‌های خاجی به‌طور هم‌زمان اتفاق نمی‌افتد و با همجوشی S1 و S2 شروع میشود.
با افزایش سن، شکل کلی استخوان ساکروم یا استخوان کوکسیکس یک تکه میشود و مهره‌های خاجی به یک ساختار واحد تبدیل می‌شوند. این فرآیند معمولاً از اواسط نوجوانی شروع میشود و در اوایل تا اواسط دهه بیست به پایان می‌رسد و طبق تحقیقات انجام شده مشخص شده است که استخوان ساکروم در زنان زودتر از مردان به‌صورت یک تکه در می‌آید.
زمان ادغام مهره‌های خاجی می‌تواند ابزار مفیدی برای تخمین سن و جنس بقایای اسکلتی برای محققان باشد. به‌عنوان‌مثال، استخوان خاجی زنانه پهن‌تر، کوتاه‌تر و دارای قسمت بالای منحنی (مقعر) است که به آن ورودی لگن میگویند. این در حالی است که استخوان خاجی مردان بلندتر، باریک‌تر و صاف‌تر از ساکروم زنانه است. هنوز تحقیق در مورد عملکرد کامل این استخوان به اتمام نرسیده است و نمی‌توانیم به‌طور صد در صد بگوییم در حال حاضر درک کاملاً درستی از ساکروم داریم و این تحقیقات در حال تکامل هستند.
بااین‌حال، طبق آنچه تاکنون به‌دست‌آمده است میدانیم که در بدن انسان، یکی از وظایف اصلی ساکروم این است که وزن بالای بدن را در حالت نشسته یا ایستاده تحمل کند؛ بنابراین اگر شما اضافه وزن داشته باشید فشار بسیار شدیدی بر این ناحیه وارد میشود و ممکن است دچار دردهایی مانند درد دنبالچه شوید. بااین‌حال، این عملکرد را در پستاندارانی که روی چهار پا راه می‌روند (چهارپا) انجام نمی‌دهد. چون آن‌ها معمولاً به‌صورت قائم نمی‌نشینند.
در ساکروم بدن انسان‌های مختلف نیز تنوع وجود دارد و علت این موضوع نیز هنوز برای محققان به درستی مشخص نشده است. برای مثال، تعداد استخوان‌هایی که استخوان خاجی را تشکیل می‌دهند و پیشرفت فرآیند همجوشی ممکن است از فردی به فرد دیگر کاملاً متفاوت باشد.
ساکروم استخوانی به شکل نامنظم (اسفنوئید) است که یک سوم پشتی (خلفی) ناحیه کمربند لگنی را تشکیل می‌دهد. برآمدگی در قسمت جلویی (قدامی) مهره S1 در استخوان ساکروم را دماغه خاجی میگویند. سوراخ‌های کوچکی (فورامن) نیز در امتداد هر دو طرف استخوان خاجی وجود دارد که وقتی تک‌تک مهره‌ها به هم جوش می‌خورند همچنان باقی می‌مانند. بسته به تعداد مهره‌های خاجی در بدن هر انسان، ممکن است سه تا پنج سوراخ خاجی در هر طرف وجود داشته باشد، اگرچه معمولاً چهار عدد استخوان وجود دارد.
هر سوراخ قدامی معمولاً از سوراخ خلفی یا پشتی مربوطه (در پشت) پهن‌تر است. هر سوراخ خاجی (جمع فورامن) همچنین کانالی برای عبور اعصاب خاجی و عروق خونی است.
برجستگی‌های کوچکی بین هر یک از مهره‌های خاجی که همجوشی برایشان رخ داده است وجود دارد که به آن برجستگی عرضی یا خطوط عرضی میگویند. در امتداد خط میانی پشتی ساکروم، تاج ساکرال میانی قرار دارد، برآمدگی که از فرآیندهای خاردار مهره‌های خاجی تشکیل شده است. کانال خاجی یک فضای توخالی است که از بالای (پایه) ساکروم به پایین (راس) کشیده شده است. کانال خاجی به‌عنوان یک کانال حمایتی از اعصاب عبوری در انتهای نخاع عمل می‌کند. استخوان خاجی در یک نقطه اتصال به نام سطح گوش به استخوان ایلیاک در دو طرف متصل میشود که به همین دلیل به آن مفصل ساکروایلیاک نیز میگویند.
درست در پشت سطح ناحیه گوش شکل، ناحیه ناهمواری به نام توبروزیته خاجی وجود دارد که به‌عنوان ناحیه اتصال (نقطه درج) برای شبکه پیچیده رباط‌ها که کمربند لگنی را در کنار هم نگه می‌دارد، عمل می‌کند.
پایین‌ترین قسمت (جنبه تحتانی) ساکروم نیز باریک‌ترین نقطه است که به‌عنوان راس شناخته میشود. راس استخوان خاجی به دنبالچه (دنباله) متصل است.
ساکروم در پایین‌ترین سطح کمر، درست بالای شکاف بین گلوتئال (که بیشتر به‌عنوان ترک باسن شناخته میشود) قرار دارد. این شکاف تقریباً از سطح دنبالچه شروع میشود. استخوان خاجی به سمت جلو خمیده است (مقعر) و به دنبالچه ختم میشود. انحنای این استخوان به دلیل شکل ساختاری بدن زنان، در زنان بیشتر از مردان است. قاعده ساکروم نیز وسیع‌ترین قسمت است و اگرچه به آن پایه گفته میشود، در واقع در بالای ساکروم به جای پایین قرار دارد. این قسمت از طریق مفصل لومبوساکرال به مهره کمری L5 متصل میشود. آسیب یا تحلیل دیسکی که بین این دو مهره کمری قرار دارد یکی از مهم‌ترین دلایل کمردرد در سنین مختلف بدون در نظر گرفتن جنسیت است.
در دو طرف مفصل لومبوساکرال ساختارهای بال مانند (Sacral ala) وجود دارد که به استخوان‌های ایلیاک متصل شده و قسمت بالایی مفصل ساکروایلیاک (SI) را تشکیل می‌دهد. استخوان‌های ایلیاک به دو طرف ساکروم متصل هستند. این بال‌های لگن ثبات و قدرت را برای راه رفتن و ایستادن فراهم می‌کند.
استخوان خاجی پایه محکمی را برای تشکیل لگن فراهم می‌کند. همان‌طورکه قبلاً نیز به آن اشاره کردیم، ازآنجایی‌که انسان روی دو پا راه می‌رود، بدن به یک نقطه ثابت نیاز دارد که ماهیچه‌های پا و هسته مرکزی بدن بتوانند به آن متصل شوند.
لگن انسان همچنین باید به‌اندازه کافی پهن باشد تا اهرمی برای حرکت و تعادل و همچنین برای تسهیل زایمان در زنان را فراهم کند. بدن انسان می‌تواند با این ساختار به‌راحتی روی دو پا حرکت کند و بدن زنان با این ساختار می‌تواند نوزاد را به دنیا بیاورد، زیرا استخوان خاجی با استخوان‌های اطراف مفصل میشود و به کمربند لگن انعطاف‌پذیری بیشتری می‌دهد تا در حین زایمان به‌صورت طبیعی کمک بیشتری به مادر نماید.
اگر کل لگن جوش خورده و سفت‌وسخت شده باشد، تغییرات ظریف حرکتی که برای تعادل لازم است بسیار سخت‌تر میشود و انرژی بیشتری را می‌گیرد. به همین دلیل کودکان راحت‌تر می‌توانند حرکات انعطافی در این ناحیه مثلاً در ورزش‌هایی مانند ژیمناستیک را انجام دهند.
ساکروم درواقع یک نقطه لنگر ایجاد می‌کند که در آن ستون فقرات می‌تواند به لگن متصل شود و برای هسته بدن ثبات ایجاد کند. همچنین به‌عنوان سکویی برای ستون فقرات برای استراحت هنگام نشستن به‌صورت قائم عمل می‌کند.
استخوان ساکروم اغلب به‌عنوان یک نقطه کانونی است که می‌تواند یکی از دلایل اصلی کمردرد بخصوص در ناحیه پایین کمر باشد. نیروهای وارد شده به استخوان خاجی و همچنین مفصل SI که وظیفه دارد استخوان خاجی و مفصل ایلیاک را به هم متصل کند، در حال حاضر تقریباً 27 درصد از تمام شکایات کمردرد مراجعین به مرکز تخصصی ارتوپدی را تشکیل می‌دهد.
یکی از متداول‌ترین دلایل نیز ایجاد آسیب در مفصل ساکروایلییت است که التهاب مفصل SI هم نامیده میشود. البته این تشخیص تا زمانی که پزشک سایر علل احتمالی درد را رد نکرده باشد، تأیید نمی‌شود. همچنین ممکن است نوعی سرطان اولیه استخوان این ناحیه را درگیر کند که به آن کوردوما گفته میشود. حدود نیمی از کوردوماها در ساکروم تشکیل می‌شوند، اما تومورها می‌توانند در جای دیگری در ستون مهره‌ها یا در پایه جمجمه نیز ایجاد شوند.
افراد همچنین می‌توانند با شرایطی به دنیا بیایند که به‌صورت مادرزادی بر روی استخوان خاجی تأثیر می‌گذارد. به‌عنوان‌مثال، اسپینا بیفیدا یک بیماری مادرزادی است که می‌تواند از ناهنجاری کانال خاجی ناشی شود. دلایل دیگری نیز وجود دارد که منجر به درد استخوان خاجی و دنبالچه میشود که در ادامه به آن‌ها به‌صورت مفصل‌تر خواهیم پرداخت.
درد دنبالچه که "کوکسیدینیا" نیز نامیده میشود، دردی است که در داخل و اطراف استخوان مثلثی کوچک در ناحیه انتهای ستون فقرات یا همان استخوان کوکسیکس و دقیقاً بالای شکاف باسن شما ایجاد میشود. اصطلاح دنبالچه از کلمات یونانی گرفته شده است که در لغات یونانی به پرنده‌ای برمی‌گردد که منقار آن به سمت پایین است و ازآنجایی‌که استخوان کوکسیکس با محل دم این حیوان مطابقت دارد، به آن"دنباله" یا دنبالچه میگویند.
دنبالچه زیر استخوان خاجی، یک ساختار استخوانی در پایه ستون فقرات شما قرار دارد. چندین تاندون، ماهیچه و رباط نیز به آن متصل می‌شوند. هر دو استخوان دنبالچه و ایسکیال که قسمت پایین لگن را تشکیل می‌دهند، هنگام نشستن وزن شما را تحمل می‌کنند.
در دو سوم بزرگسالان شکل دنبالچه به این صورت است که به جای اینکه مستقیماً به سمت پایین باشد کمی خمیده میشود، اما انحنای بیش‌ازحد آن غیرطبیعی و درنتیجه دردناک است.
درد در ناحیه استخوان خاجی و دنبالچه دردی مبهم است و گاهی می‌تواند مانند یک خنجر بسیار تیز و آزاردهنده باشد. در برخی از بیماران تنها با یک هفته مراقبت و کاهش فعالیت‌هایی که نیاز به نشستن طولانی‌مدت دارند، این درد کاهش پیدا می‌کند ولی در برخی بیماران ممکن است ماه‌ها و گاهی حتی بیشتر آن‌ها را آزار دهد. همچنین اگر بخواهیم به‌صورت دقیق‌تر دلایل را بررسی کنیم، عبارت‌اند از:
♦ تروماهای خارجی مانند افتادن
شاید افتادن از پشت برایتان عجیب باشد ولی ممکن است برای شما هم اتفاق بیفتد؛ مثلاً ممکن است پاهایتان از زیر سرتان روی یخ لیز بخورد. شاید از نردبان بیفتید یا شاید درصورتی‌که با فشار زیاد به صندلی خود تکیه دهید از پشت بیفتید و دچار آسیب در ناحیه خاجی شوید. اگر سقوط بسیار بدی داشته باشید، ممکن است استخوان دنبالچه دچار کبودی، شکستگی یا دررفتگی (از جای خود خارج کنید) نیز بشود.
♦ آسیب فشاری مکرر (RSI)
ورزش‌هایی مانند دوچرخه‌سواری و قایقرانی نیاز دارند که شما به‌صورت مداوم به عقب و جلو خم شوید و ستون فقرات خود را بکشید. وقتی این حرکات مکرر بیش‌ازحد انجام می‌شوند می‌تواند بافت‌های اطراف دنبالچه شما را تحت‌فشار قرار دهد و منجر به آسیب و درد شوند.
♦ بارداری و زایمان
یکی از دلایل اصلی آسیب به استخوان خاجی در زنان، بارداری و زایمان است. در طول سه‌ماهه سوم بارداری، بدن زن هورمون‌هایی را ترشح می‌کند که منجر به نرم شدن ناحیه بین ساکروم و دنبالچه خواهد شد. این امر باعث میشود دنبالچه در هنگام زایمان در صورت لزوم حرکت کند.
این یک فرآیند طبیعی است تا استخوان‌های این ناحیه در هنگام زایمان آسیب کمتری ببینند، اما متأسفانه، چنین حرکتی ممکن است عضلات و رباط‌های اطراف دنبالچه را بیش‌ازحد کشیده و باعث درد اضافی شود. چنین فشاری بر روی بافت‌های نرم، آن‌ها را از حمایت از دنبالچه شما در زاویه صحیح باز می‌دارد و بعد از زایمان می‌تواند تا مدت‌ها منجر به درد دنبالچه شود.
♦ چاقی
وزن اضافی می‌تواند فشار بیشتری به استخوان خاجی و دنبالچه وارد کند. این شرایط می‌تواند باعث شود که دنبالچه به عقب کشیده شود. درنتیجه استخوان دنبالچه از موقعیت خود خارج میشود و صدمه خواهد دید.
♦ کمبود وزن
کمبود بیش‌ازحد وزن نیز می‌تواند به استخوان خاجی آسیب بزند؛ زیرا اگر چربی کافی در باسن وجود نداشته باشد تا از ساییدگی دنبالچه بر روی عضلات، رباط‌ها و تاندون‌ها جلوگیری کند، می‌تواند باعث آسیب گردد. همچنین مالش، بافت‌های نرم را ملتهب می‌کند.
♦ نشستن نامناسب یا طولانی بخصوص روی سطح صاف و سخت
فقط همین عمل ساده به‌صورت طولانی‌مدت می‌تواند درد دنبالچه را افزایش دهد، به‌خصوص اگر روی یک سطح سخت یا باریک نشسته باشید؛ بنابراین همیشه سعی کنید بین کارهایی که نیاز به نشستن طولانی‌مدت دارند بلند شوید، حرکات کششی انجام دهید و کمی پیاده‌روی کنید. همچنین بهتر است برای خود جای نرم‌تر و راحت‌تری جهت نشستن پیدا کنید یا از یک صندلی با بالشتک محافظ استفاده کنید.
♦ سرطان، عفونت یا تومور
تنها در موارد نادر درد دنبالچه نشانه سرطان است که بسیار بعید است؛ اما گاهی عفونت یا تومور می‌تواند علت درد دنبالچه باشد که باید توسط متخصص بررسی شود.
زنان پنج برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به آسیب‌های استخوان خاجی و بخصوص دنبالچه هستند. بزرگسالان و نوجوانان نیز بیشتر از کودکان به این دردها مبتلا می‌شوند. همچنین افراد چاق به دلیل فشاری که وزن آن‌ها به استخوان خاجی و دنبالچه وارد می‌کند طبق مقیاس BMI (شاخص توده بدن) سه برابر بیشتر از افراد دارای وزن ایده‌آل مستعد ابتلا به این نوع دردها هستند. از طرفی اگر خیلی سریع و بیش‌ازحد وزن کم کنید، آسیب‌پذیرتر هستید.
مهم‌ترین علائم آسیب به این ناحیه عبارت‌اند از:
♦ درد ناراحت کننده مانند حالت سوراخ کردن در دنبالچه
♦ درد شدیدتر هنگام تغییر حالت نشستن به ایستادن
♦ درد شدیدتر هنگام نشستن طولانی‌مدت
♦ درد در هنگام اجابت مزاج
♦ درد هنگام رابطه جنسی
سایر علائم مرتبط که ممکن است با کوکسیدینیا رخ دهد عبارت‌اند از:
♦ افسردگی
♦ اضطراب
♦ خواب بد
♦ باسن دردناک
♦ کمردرد
ابتدا، متخصص ستون فقرات پس از گرفتن سابقه پزشکی عمومی، از شما در مورد هرگونه آسیب اخیر مانند سقوط یا زایمان سؤال می‌کند. سپس یک معاینه بصری از ناحیه دردناک برای بررسی شکستگی آشکار، تغییر شکل، توده یا آبسه (عفونت) انجام می‌دهد. همچنین برای تأیید تشخیص نهایی در صورت نیاز از آزمایشاتی مانند تصویربرداری با اشعه ایکس، سی‌تی‌اسکن و ام آر آی استفاده می‌کند.
درمان درد این ناحیه به علت ایجاد آن بستگی دارد. اکثر افراد بدون انجام هیچ‌گونه درمانی تنها با کمی استراحت و کاهش فعالیت روزانه بهبود می‌یابند. همچنین بسیاری از افراد با درمان‌های خانگی بهبود پیدا می‌کنند که عبارت‌اند از:
♦ مصرف یک داروی ضدالتهابی بدون نسخه مانند ایبوپروفن جهت کاهش تورم و درد
♦ کاهش زمان نشستن و اگر مجبور به نشستن با زمان طولانی هستید در طول نشستن گاهی به جلو خم شوید.
♦ حمام آب گرم جهت شل شدن عضلات و کاهش درد
♦ هنگام نشستن بهتر است از یک بالش ژله‌ای گوه‌ای یا بالش دنبالچه‌ای (بالش دونات) استفاده کنید.
♦ مصرف نرم‌کننده‌های مدفوع جهت کاهش درد در هنگام اجابت مزاج
♦ انجام حرکات کششی و تقویت عضلات کمر و لگن
♦ استفاده از بسته‌های گرم یا سرد در قسمت پایین کمر. بیش از 20 تا 30 دقیقه، چند بار در روز استفاده کنید.
♦ پوشیدن لباس‌های گشاد
درمان‌های سرپایی برای درد این ناحیه توسط متخصص نیز عبارت‌اند از:
♦ مسدود کردن منبع عصبی ناحیه (بلوک عصبی دنبالچه) با استفاده از داروهای بی‌حس‌کننده و استروئیدها برای کاهش التهاب
♦ ماساژ درمانی (معمولاً فقط تسکین موقتی ایجاد می‌کند)
♦ تمرینات کششی و بهبود وضعیت بدن با هدایت بیمار به سمت فیزیوتراپیست
♦ طب سوزنی
♦ TENS یا تحریک الکتریکی عصب از پوست
گزینه‌های جراحی نیز گاهی ممکن است نیاز شود که عبارت‌اند از:
♦ کوکسیژکتومی جزئی (برداشتن بخشی از دنبالچه که بسیار نادر است).
♦ کوکسیژکتومی کامل (برداشتن کل دنبالچه که باز هم بسیار نادر است)
همان‌طورکه ملاحظه کردید استخوان خاجی یکی از مهم‌ترین قسمت‌های ستون فقرات است که هنگام نشستن یا ایستادن وزن بدن را تحمل کرده و به شما کمک می‌کند تا بتوانید به‌صورت قائم راه بروید یا بنشینید.
استخوان کوکسیکس ممکن است به دلایل مختلف که در مقاله شرح دادیم، دچار آسیب شود و درصورتی‌که بیش از یک هفته درد ادامه داشت حتماً باید به یک متخصص ستون فقرات مراجعه کنید. همچنین در صورت مشاهده علائمی مانند کبودی سریعاً به یک ارتوپد مراجعه کنید.
شما می‌توانید جهت ارزیابی‌های کامل برای تشخیص و درمان درد استخوان خاجی و دنبالچه به مرکز تخصصی ارتوپدی ما با کادری مجرب از متخصصان ستون فقرات و تجهیزات بروز دنیا مراجعه نمایید. شماره تماس‌های ما در بخش تماس با ما برایتان درج شده است.