شکستگی پا؛ آسیب‌های پا از خطر ایجاد لخته خون تا آمبولی ریوی 

 

روش‌های درمان شکستگی پا

درمان شکستگی استخوان پا با توجه به نوع و محل شکستگی متفاوت می‌باشند. به طور مثال شکستگی‌های استرسی فقط به استراحت و ثابت نگه داشتن پا برای بهبودی نیاز خواهند داشت. در ادامه برخی از روش‌های درمانی شکستگی پا را شرح می‌دهیم.

 

♦  آماده‌ سازی پا و جااندازی استخوان‌‌های پا

درمان اولیه‌ای که در یک اورژانس یا کلینیک‌های تخصصی ارتوپدی برای پای شکسته صورت می‌گیرد شامل آماده‌ سازی پا و جااندازی استخوان ‌های پا می‌باشد. در این شرایط، پزشکان آسیب وارد شده را ارزیابی می‌نمایند و توسط یک اسپلینت پا را ثابت نگه خواهند داشت. 

در صورتی که شکستگی جابجا شده ایجاد شده باشد، ابتدا پزشک استخوان‌ها را دستکاری می‌کند و آن‌ها را به وضعیت اولیه بر می‌گرداند و سپس اسپلینت را نصب می‌نماید. گاهی اوقات ممکن است شکستگی به مدت یک روز با اسپلینت نگه داشته شود تا پیش از گچ گرفتن ورم پا کاهش یابد.

 

♦  ثابت نگه داشتن

به جهت موفقیت ‌آمیز بودن درمان، پزشک حرکت استخوان شکسته را توسط یک اسپلینت یا گچ محدود می‌نماید. بهتر است بیمار به منظور پیشگیری از قرار گرفتن وزن بدن بر روی پای شکسته به مدت شش تا هشت هفته از عصا استفاده نماید.

 

♦  داروها

پزشک جهت کاهش درد و التهاب ناشی از شکستگی در استخوان پا، مسکن‌های بدون نیاز به نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن یا ترکیبی از این دو را توصیه خواهد کرد. در صورتی که درد شدید باشد، پزشک داروی مسکن قوی‌ تر تجویز می‌نماید.

 

♦  تحریک الکتریکی

در روش تحریک الکتریکی، جریان‌‌های الکتریکی به پای آسیب دیده وارد می‌نمایند. جریان‌های وارد شده سبب افزایش جریان خون می‌شود و در روند بهبودی تاثیر گذار خواهد بود.

 

♦  اولتراسوند درمانی

در درمان شکستگی پا توسط اولتراسوند، امواج صوتی به درون پا فرستاده می‌شود تا به بهبود استخوان‌ های پا کمک نمایند.

 

♦  عمل جراحی

معمولا شکستگی ‌ها با ثابت نگه داشتن پا بهبود پیدا می کنند. در برخی موارد ممکن است نیاز باشد که در درمان شکستگی استخوان پا توسط عمل جراحی از ابزار های تثبیت کننده مانند پلاک، میله یا پیچ استفاده شود تا استخوان ‌ها در طول دوره بهبودی ثابت نگه داشته شوند.

 

♦  فیزیوتراپی و ورزش

در درمان شکستگی پا به صورت علمی نه درمان شکستگی پا در خانه، پس از برداشته شدن اسپلینت یا گچ معمولا تمرینات توان ‌بخشی یا فیزیوتراپی تجویز می شود تا سفتی کاهش پیدا کند و دامنه حرکت طبیعی پای آسیب‌دیده به حالت قبل باز گردد. 

فیزیوتراپیست پس از بررسی‌های اولیه، یه برنامه درمانی برای بهبود سریع‌تر بیمار توصیه می‌نماید. در فیزیوتراپی‌ها بر روی کاهش تاثیرات منفی بی‌ حرکت ماندن پا که سبب کم شدن قدرت و دامنه حرکت می‌شود تمرکز خواهد شد.

معمولا با انجام فیزیوتراپی پس از شکستگی، تحرک عملکردی‌ فرد بهبود می‌یابد. همچنین فیزیوتراپ در بهبود راه رفتن و تصمیم‌گیری در مورد استفاده از واکر، عصای چهارپایه یا عصای استاندارد کمک خواهد کرد. 

در صورت شکستن شانه یا بازو، برخی فعالیت ‌های عملکردی که روی کشیدن دست‌ ها و گرفتن اجسام با دست تمرکز دارند نیز به برنامه فیزیوتراپی افزوده می شود. به منظور کاهش درد و تورم از تجهیزات فیزیکی و ابزار‌های غیردارویی استفاده خواهد شد. 

همچنین تحریک فیزیکی برای به بهبود توانایی و کارگیری عضلات توصیه می‌شود. باید توجه داشت که در جلسات فیزیوتراپی، علاوه بر استفاده از درمان‌ های تحریک الکتریکی یا اولتراسوند، فرد فعالیت‌ های فعال نیز انجام خواهد داد. 

در صورتی که برای درمان شکستگی از جراحی استفاده شود، بافت اسکار یا جای جوش‌ خوردگی ناشی از جراحی نیز وجود خواهد داشت. 

متحرک‌ سازی و ماساژ اسکار در کاهش چسبندگی آن به بافت‌‌های زیرین کمک خواهد کرد. در درمان شکستگی پا در منزل جهت بهبود دامنه حرکت و قدرت، تمرینات نیز توصیه می‌گردد. 

بهتر است در این تمرینات ناحیه شکسته و مفاصل اطراف محل شکستگی پا مورد توجه قرار گیرند. انجام تمرینات ورزشی به استخوان‌‌ها در تحمل بهتر بارها و فشار‌های مربوط به فعالیت‌‌های عادی روزانه کمک می‌نمایند. 

 

بعد از شکستگی به عنوان درمان شکستگی پا در خانه چی بخوریم

♦  تخم مرغ

در صورتی که شیر غنی شده یا لبنیات در رژیم غذایی خود مصرف نمی‌کنید، باید ویتامین D مورد نیاز بدن را از منابع دیگر تامین نمایید. تخم مرغ دارای مقداری کلسیم، ویتامین D، منیزیم، پروتئین، آهن و ویتامین‌های B می باشد که برای سلامت بدن بسیار مفید هستند.

 

♦  شیر سویا

در صورت عدم تحمل لاکتوز و محصولات لبنی بهتر است از شیر سویای غنی شده استفاده نمایید. با ترکیب شیر سویا با دانه‌های چیا و عسل می‌توان دسر تهیه کرد و یا شیر سویا را به همراه غلات صبحانه به عنوان درمان شکستگی پا در خانه مصرف نمود.

 

♦  پای مرغ (جوش خوردن سریع استخوان)

تحقیقات نشان داده است پای مرغ حاوی پروتئین‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی زیادی بوده که بدن نمی‌تواند آن‌ها را تولید نماید. به همین منظور توصیه می‌شود افرادی که مشکلات خمیدگی که ناشی از کمبود کلسیم است، پوکی استخوان، آرتروز، نرمی استخوان، روماتیسم و شکستگی پاشنه پا دارند حتما مصرف پای مرغ را در برنامه غذایی خود بگنجانند.

 

♦  آناناس

آناناس حاوی انواع ویتامین‌ها و فرمت‌‌های متعدد است که سبب سرعت بخشیدن به هضم غذا می گردند. این میوه به دلیل دارا بودن خاصیت ضد باکتریایی جهت ترمیم شکستگی استخوان‌ پا بسیار مفید خواهد بود.

 به این منظور می‌توان روزانه حدود ۲۰ میلی گرم آب آناناس تازه مصرف نمود. همچنین آناناس برای یبوست مزمن موثر بوده و اشتهای مبتلایان به سرطان را تنظیم می‌نماید. زنان باردار نباید آب آناناس مصرف نمایند زیرا ممکن است سبب سقط جنین شود.

 

♦  پودر سنجد

سنجد در ترمیم شکستگی پا و پوکی استخوان‌ها بسیار موثر خواهد بود. پودر هسته سنجد، برای غضروف‌سازی و ترمیم مفاصل با شیر توصیه می‌شود.

 

♦  کلم بروکلی

کلم بروکلی برای درمان خانگی شکستگی پا بسیار توصیه می‌شود زیرا غنی از ویتامین K می‌باشد. تحقیقات نشان داده است ویتامین K همراه با دیگر مواد معدنی در فرم دهی استخوان موثر خواهند بود. همچنین این ویتامین سرعت بهبود استخوان‌های شکسته را افزایش خواهد داد. 

 

♦  شیر

شیر دارای پروتئین بوده که سبب افزایش سیستم خود ایمنی و خود درمانی بدن خواهد شد. به غیر از کلسیم، شیر دارای ویتامین‌های مفید دیگری برای ترمیم شکستگی استخوان پا می‌باشد. 

 

♦  پرتقال

مصرف پرتقال برای کسانی که دچار شکستگی استخوان پا هستند، بسیار مفید خواهد بود. پرتقال دارای ویتامین C بوده که خاصیت ضدالتهابی داشته و سبب کاهش درد و رشد حجم استخوانی خواهد شد. به علاوه ویتامین C عملکرد سیستم ایمنی را بالا برده و سبب بهبودی بیشتر می‌گردد.

 

♦  ماست

اسیدهای آمینه و ماده معدنی کلسیم در ماست برای بهبود شکستگی پاشنه پا موثر هستند. اسیدهای آمینه مانند لیزین و گلوتامین، جذب کلسیم را افزایش می‌دهند. همچنین کلسیم موجود در ماست برای بهبودی استخوان‌ها ضروری بوده، زیرا استخوان‌ها از کلسیم و فسفر تشکیل گردیده‌اند.

 

♦  بامیه

بامیه حاوی ویتامین‌های C،A و مواد معدنی مختلفی مانند کلسیم، پتاسیم می‌باشد و به دلیل خاصیت آنتی ‌اکسیدانی که با اثرات مخرب رادیکال‌های آزاد مقابله می‌کند، مصرف آن به افراد مبتلا به شگستکی توصیه می‌شود. همچنین بامیه دارای خواص ضدالتهابی است که برای حفاظت از غضروف‌ها و کاهش التهاب مفاصل موثر خواهد بود.

 

♦  میگو

میگو دارای گلوکزامین می‌باشد که از اسید آمینه‌‌های مورد نیاز غضروف ‌ها می‌باشد. مصرف زیاد این اسید آمینه به دلیل داشتن کلسترول بالا به افرادی که دارای سابقه فشار خون و چربی خون بالا هستند توصیه نخواهد شد.

 

♦  سویا

سویا دارای ترکیبات مفیدی برای سلامت غضروف‌‌ها است و به دلیل دارا بودن فیتواستروژن‌ها، خاصیت آنتی ‌اکسیدانی داشته و از غضروف‌‌ها و مفاصل محافظت خواهد کرد. ســــویا و مشتقات آن مانند پنیر سویا و شیر سویا بهتر است به رژیم غذایی افراد دچار شکستگی پا گنجانده شود. 

 

♦  لوبیا سیاه

لوبیا سیاه برای تقویت استخوان‌ها بسیار توصیه می‌شود. همچنین لوبیا سیاه یک منبع غنی از منیزیم بوده که در درمان شکستگی پا در خانه بهتر و سریع‌تر استخوان‌ها موثر خواهد بود.

 

-

♦  کلم پیچ

کلم سرشار از ویتامین k بوده که این ویتامین برای فعالیت کلسیم برای شکل گیری استخوان ضروری خواهد بود. 

 

♦  تخم کدو

تخم کدو منبع غنی منیزیم می‌باشد که به بدن کمک می‌کند تا کلسیم را جذب نماید. این ماده برای استحکام استخوان‌ها و ترمیم شکستگی‌های استخوان موثر خواهد بود. 

 

♦  فلفل دلمه‌ای

مصرف فلفل دلمه‌ای شیرین سرشار از ویتامین ث می‌باشد که برای تشکیل کلاژن و بازسازی استخوان‌ها بسیار اهمیت دارد. 

 

در دوران شکستگی استخوان پا بهتر است از مصرف شکر، نمک، گوشت قرمز، مشروبات الکلی و کافئین خودداری شود. مصرف سیگار نیز سبب اختلال در جوش خوردن شکستگی پا می‌شود. مصرف دخانیات سبب کاهش قطر سرخرگ‌ها می‌گردد و این تنگی سبب می‌شود که مواد غذایی و دیگر عوامل موثر کمتر به ناحیه شکستگی رسیده و در نتیجه سبب دیر جوش خوردن شکستگی پا می‌گردد.

 

همه چیز درباره شکستگی پاشنه پا

در قسمت استخوان کف پا یک رباط نازک وجود داشته که در زیر پوست کف پا قرار دارد. استخوان کف پا  تنش‌ها و فشار‌های زیادی را تحمل خواهد کرد که در برخی موارد فشار زیاد سبب آسیب به بافت‌ها می‌شود. این آسیب سبب التهاب در این ناحیه می‌شود که با درد در پاشنه و سفتی ورم کف پا همراه است.

 

♦  متاتارس

متاتارسوس به گروهی از استخوان‌ها در قسمت میانی پا گفته می‌شود. متاتارسوس آداکتوس حالتی است که در آن استخوان‌های متاتارس به سمت وسط بدن چرخیده و سبب تغییر شکل خواهند شد. 

در برخی موارد شکستگی متاتارس با صدای قابل توجهی همراه است و درد شدیدی در ناحیه شکستگی احساس خواهد شد. استخوان‌ها پس از شکستگی دچار خونریزی شده و در محل ضربه کبودی و تورم ایجاد می‌شود. 

 

مدت زمان ترمیم شکستگی‌های پاشنه پا

مدت زمان بهبود شکستگی استخوان کف پا در حالت شکستگی حاد متاتارس معمولا تا یک ماه طول خواهد کشید. حداقل زمان برای بهبود شکستگی پاشنه پا:

 

• ♦  در کودکان این زمان کمتر خواهد بود. در دوران شکستگی پای بیمار در در حدود یک ماه در آتل خواهد بود.

• ♦  پس از خارج کردن آتل بیمار می‌تواند بدون استفاده از عصا روی هر دو پای خود حرکت کند. شکستگی‌های استرسی معمولا بدون عوارض بعدی بهبود پیدا می‌کنند و در این زمان افراد می‌توانند فعالیت‌های خود را انجام دهند.

• ♦  معمولا زمان جوش خوردن شکستگی استخوان کف پا بین شش تا دوازده هفته متغیر خواهد بود. پس از بهبود شکستگی زمانی که فرد دوباره شروع به ورزش کردن می‌کند، باید به تدریج شدت فعالیت را افزایش دهد.

• ♦  بازگشت ناگهانی به ورزش پس از شکستگی پاشنه پا می‌تواند سبب تکرار شکستگی یا یک شکستگی استرس جدید گردد.

 

تشخیص علت شکستگی‌های پاشنه پا

در صورتی که پزشک متخصص ارتوپدی به شکستگی پاشنه پا مشکوک باشد، تصویر برداری را توصیه می‌کند. بیشتر موارد شکستگی معمولا مشاهده خواهند شد. و پزشک قادر است ترک‌های استخوانی را بررسی و پس از مدتی با بهبود استخوان، در تصویر برداری بی نظمی‌های سطح استخوان را نیز مشاهده نماید.

 در برخی موارد برای تشخیص دقیق‌تر، نیاز به ام آر آی و سی تی اسکن خواهد بود. همچنین پزشکان بررسی می‌کنند که آیا استخوان جابه‌جا شده است یا خیر. چنان چه در استخوان‌های متاتارس جابجایی رخ داده باشد ممکن است به جراحی مجدد برای قرارگیری و ثابت نگه داشتن استخوان‌ها نیاز باشد. 

این مشکل در شکستگی‌های حاد متاتارس رایج می‌باشد، زیرا وزن بدن روی قسمت شکسته شده فشار وارد می‌کند و استخوان‌ها از هم جدا یا فاصله دار می‌باشند.

در خصوص شکستگی‌های استرسی باید بگوییم شکستگی‌های استرس معمولا در مراحل اولیه و با استفاده از تصویر برداری با اشعه ایکس قابل تشخیص نخواهند بود. معمولا در این نوع شکستگی‌ها، شکاف‌ها یا ترک‌های کوچکی به آرامی روی سطح استخوان ایجاد شده که به راحتی روی استخوان قابل مشاهده نخواهند بود.

 

عوارض شکستگی پا

• ♦  بد جوش خوردن

• ♦  ایجاد اختلاف طول بین دو پا

• ♦  عفونت‌ها

• ♦  عدم ترمیم زخم (در شکستگی‌های باز به خصوص در افراد دیابتی)

• ♦  درمان نامناسب و بروز آرتروز زودرس

• ♦  افزایش ریسک آمبولی‌های کشنده که می‌توانند آمبولی لخته خون یا چربی باشند

 

سخن پایانی

پا دارای قسمت‌های مختلفی از جمله استخوان ران، استخوان درشت نی و استخوان فیبولا می‌باشد که در صورتی که دچار شکستگی گردند با دردهای شدیدی همراه خواهند بود. در صورتی که شکستگی در قسمت‌‌های انتهایی استخوان که بخشی از مفصل ران، زانو و مچ پا را در گیر می‌کند رخ دهد، شکستگی پیچیده‌تر بوده و دیرتر بهبود می‌یابد. 

پس از شکستگی پا و مراجعه فرد به متخصص ارتوپدی، پزشک در ابتدا معاینات لازم را انجام می‌دهد و بهترین گزینه درمانی را انتخاب می‌کند. گاهی اوقات درمان استخوان‌‌های شکسته پا با بی حرکت کردن پا در آتل یا گچ صورت می‌گیرد و در برخی مواقع توسط عمل جراحی و با استفاده از پین یا میله‌ی فلزی برای ثابت نگه داشتن قطعات شکستگی صورت می‌گیرد. پس از بهبود شکستگی استخوان پا، پزشک در بیشتر موارد فیزیوتراپی را برای بازگشت قدر و دامنه حرکت پا تجویز می‌نماید.