درد مچ دست هنگام صبح نشانه چیست؟

شما را نمی­دانم، اما برای من اتفاق افتاده است که بیدار شدن با درد مچ دست در صبحگاه را تجربه کنم. شاید بپرسید که چه چیزی باعث می‌شود تا در لحظات اولیه روز با احساس درد در مچ دست مواجه شویم؟ دکتر برای درد دست اغلب به بررسی عواملی چون الگوهای خواب نادرست، استفاده بیش از حد از دست­ها در طول روز یا حتی بیماری­های پنهانی که می‌توانند در پس این مشکل نهفته باشند، می‌پردازد. گاهی اوقات اقدامات ساده‌ای مانند تغییر در الگو خواب یا انجام تمرینات کششی می‌تواند تاثیر به سزایی در کاهش این درد داشته باشد. پیشگیری از بروز این درد نیز با راهکارهای ساده اما موثر، امکان‌پذیر است. تمرکز بر حفظ وضعیت صحیح بدن هنگام کار، استفاده از وسایل حمایتی در هنگام فعالیت‌های دستی سنگین و اطمینان از کافی بودن دوره‌های استراحت در طول روز، می‌تواند در پیشگیری از درد مچ دست هنگام صبح موثر باشد.

درد مچ دست هنگام صبح در چه افرادی شایع است؟

دردها برای ما یک نشانه هستند. هر دردی می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد، درد مچ دست نیز از این قاعده مستثنا نیست. بروز این درد در برخی از افراد که به عادت‌ها و بیماری‌های خاصی دچار هستند، شیوع بیشتری دارد و مکرراً از این درد رنج می‌برند. در ادامه به شایع‌ترین علت درد مچ دست اشاره می‌کنیم.

• پوزیشن نادرست هنگام خواب

همه شما با اصطلاح خواب رفتن دست آشنا هستید. این وضعیت زمانی ایجاد می‌شود که دست در وضعیت نامناسبی قرار گیرد و فشار زیادی بر آن وارد شود. برای مثال خوابیدن روی دست در طول شب باعث می‌شود که هنگام صبح علائمی مانند گزگز کردن، درد و بی‌حسی را تجربه کنید. بعد از مدت کوتاهی این علائم از بین می‌روند، برای جلوگیری از این حالت کافیست عادت صحیح برای خوابیدن را تمرین کنید.

• مشاغل و فعالیت‌هایی با ماهیت تکراری

اگر ساعت‌های زیادی از روز را با موس کامپیوتر کار می‌کنید، یک آشپز یا قناد حرفه‌ای هستید و در تمام طول روز از دستان خود استفاده می‌کنید، احتمالاً گاهی با درد مچ دست در صبح بیدار شده‌اید. مشاغل دیگری مانند هنرمندانی که با دست کار می‌کنند و بسیاری از مشاغل دیگر که هر روز در حال انجام فعالیت‌هایی با ماهیت تکراری هستند. حتی خانم‌هایی که به تازگی مادر شده‌اند، از دسته افرادی هستند که درد مچ دست در هنگام صبح در بین آنها شیوع بیشتری دارد.

• فعالیت‌های سخت فیزیکی و ورزش‌های سنگین

ورزشکارانی که به ورزش‌هایی مانند بسکتبال، والیبال، هندبال و به طور کلی ورزش‌هایی با فشار زیاد بر دست مشغول هستند نیز به احتمال بیشتری به آسیب‌های مچ دست یا بیماری‌های مربوط به مچ دست مبتلا می‌شوند.

برای پیشگیری از درد مچ دست در صبح چه باید کرد

با توجه به علت‌های بیان شده در خصوص درد مچ دست در صبح، با انجام اقدامات ساده می‌توان از بروز این دردها تا حدودی جلوگیری کرد.

• مصرف مقادیر مشخصی از کلسیم، ویتامین ب، ویتامین د و سایر مواد مغذی مورد نیاز بدن، می‌تواند مچ دست شما را در برابر شکستگی و ضربدیدگی محافظت کند.
• سبک زندگی درست و استفاده از کفش مناسب و تجهیزات ایمنی هنگام ورزش، دوچرخه سواری و غیره، از اتفاقاتی مانند زمین خوردن و آسیب‌های احتمالی به مچ دست جلوگیری می‌کند.
• افرادی که مشاغلی مانند خیاطی، کار با کامپیوتر یا هر نوع شغلی با ماهیت تکراری و استفاده زیاد از مچ دست دارند، با استراحت‌های کوتاهی بین کار از فشار بر مچ دست جلوگیری خواهند کرد.
• استفاده از مچ بند طبی در ورزش یا زمانی که احساس درد می‌کنید می‌تواند شما را  از درد صبحگاهی مچ دست در امان نگه دارد.
• در صورت ابتلا به بیماری‌هایی مانند آرتروز، آرتریت، تونل کارپال یا بیماری‌های مشابه، با اقدام به درمان در اسرع وقت می‌توانید احساس درد صبحگاهی را در ناحیه مچ دست کاهش دهید.
• ترک عادت‌های غلط در هنگام خواب یا تکیه زیاد به دست‌ها در هنگام فعالیت‌هایی مانند مطالعه کردن نیز تا حدودی دردهای موقت و جزئی را از بین برده و از بروز بیماری‌های مچ دست جلوگیری می‌کند.

علت درد مچ دست در صبح چه می تواند باشد

درد مچ دست در صبحگاهی به یک دلیل ساده و بی‌خطر و گاهی بر اثر یک بیماری جدی پدید می‌آید. اگر دردی که بلافاصله بعد از بیدار شدن از خواب در مچ دست خود حس می‌کنید موقت باشد و با کمی استراحت و تغییر موقعیت بدن از بین برود به احتمال زیاد خطرناک نیست. اما اگر روزهای متوالی از درد مچ دست در صبح رنج می‌برید و این درد روند افزایشی دارد، قطعاً در اثر آسیب یا ابتلا به یک بیماری ایجاد شده است. در این بخش به برخی بیماری‌های شایع با علامت درد مچ دست اشاره می‌کنیم.

• آسیب‌های اسکلتی و عضلانی

در بعضی مواقع به دلیل آسیبی که در فعالیت‌های روز گذشته به دست وارد می‌شود به درد صبحگاهی مچ دست دچار می‌شوید. این دردها نیز عموماً موقتی هستند، اما در صورتی که از شدت درد کم نشود و تورم و کبودی نیز ایجاد گردد، مراجعه به پزشک توصیه می‌شود.

• ابتلا به سندروم تونل کارپال

تونل کارپال در واقع مجرایی در قسمت درونی مچ دست است که اعصاب انگشتان از آن رد می‌شوند. تنگ شدن این کانال به دلایلی مانند انجام کارهای سنگین و تکرار شونده، فشار زیاد و تورم در این ناحیه ایجاد می‌شود. ابتلا به این سندروم می‌تواند علت درد مچ دست در صبح باشد.

• آرتریت

آرتریت روماتوئید نوعی بیماری خود ایمنی است که بر اثر آن سیستم ایمنی بدن با حمله به مفصل‌ها سبب درد و التهاب می‌شود. اگر به طور مکرر درد مچ دست در صبح را تجربه می‌کنید، احتمال ابتلا به این بیماری وجود دارد.

• مشکلات عصبی

افراد مبتلا به بیماری‌های عصبی نیز مستعد درد و گرفتگی در ناحیه مچ دست هستند. با کنترل این بیماری و فشارهای عصبی وارد بر فرد، درد مچ دست نیز کاهش می‌یابد.

دلایل مختلفی برای درد مچ دست در هنگام صبح وجود دارد که در بسیاری موارد نگران کننده نیستند. اما تکرار این درد و افزایش آن، می‌تواند ناشی از یک مشکل جدی مانند وجود تومور باشد پس با مراجعه به موقع به پزشک خود را از تهدید این بیماری‌ها در امان نگه دارید.

پزشکان برای درمان درد مچ دست چه راهکاری دارند

اولین قدم پزشکان تشخیص علت درد مچ دست در صبحگاه است. آنها برای تشخیص صحیح از روش‌های زیر استفاده می‌کنند.

• روش تصویربرداری که ممکن است از نوع رادیولوژی سی­تی اسکن یا ام­ آر آی باشد در این روش آسیب‌هایی مانند شکستگی به خوبی مشخص می‌شوند.
• روش آرتروسکوپی که یک روش تکمیلی برای روش‌های تصویربرداری است این روش اغلب برای تشخیص علت دردهای مزمن در مچ دست استفاده می‌شود.
• روش تست عصبی یا الکترومیوگرام که روشی شناخته شده برای تشخیص سندروم تونل کارپال است. این روش بر پایه اندازه‌گیری تخلیه‌های الکتریکی در عضلات است.

بعد از تشخیص نوبت به روش‌های درمانی متناسب با بیماری است برای درمان بیماری‌های مچ دست اغلب چهار روش به شرح زیر پیشنهاد می‌شود.

• فیزیوتراپی

پزشک در دو حالت بیمار را به فیزیوتراپ ارجاع می‌دهد، در حالت اول برای مشکلات جزئی است که فیزیوتراپی می‌تواند درمان کننده آسیب وارد شده باشد. در حالت دوم فیزیوتراپی برای بازگرداندن مچ دست به حالت طبیعی بعد از جراحی پیشنهاد می‌شود.

• آتل بستن

گاهی ثابت نگه داشتن مچ دست می‌تواند بهبودی را سرعت ببخشد. زمانی که آسیب وارد شده بر اثر فعالیت‌های تکراری ایجاد شده باشد اغلب بستن آتل برای مچ دست پیشنهاد می‌گردد.

• داروهای مسکن

درد یکی از علائم آزاردهنده آسیب به مچ دست است. پزشکان مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن و استامینوفن و گاهی مسکن‌های قوی‌تری را برای کاهش درد بیماران تجویز می‌کنند.

• عمل جراحی مچ دست

در برخی موارد حاد مانند شکستگی مچ دست، پارگی تاندون‌ها یا سندروم تونل کارپال تنها روش درمانی مناسب جراحی است. البته پزشکان این روش را به عنوان آخرین روش برای درمان بیماری‌های مچ دست به کار می‌برند.

آیا طب سنتی برای درد مچ دست درمانی دارد

طب سنتی با استفاده از روش‌های درمانی طبیعی برای تسکین درد و درمان درد مچ دست راهکارهای مناسبی ارائه می‌دهد. گاهی این روش‌ها بسیار ساده و گاهی نیز کاملاً تخصصی هستند و استفاده از آنها حتماً باید تحت نظر پزشک طب سنتی انجام شود. برای جلوگیری از بروز مشکلات جسمی جدید در نتیجه استفاده از روش‌های سنتی نامناسب، در این بخش تنها به روش‌هایی می‌پردازیم که بی‌خطر بوده و به آسانی در منزل قابل انجام هستند.

• استراحت مچ دست

استراحت مچ دست به معنای فعالیت کمتر با آن و کاهش فشار بر مچ دست است. برای مثال می‌توانید زمان کمتری از دست خود استفاده کنید، مچ‌بند یا آتل ببندید یا از بلند کردن و نگه داشتن وسایل سنگین خودداری کنید.

• ماساژ مچ دست

طب سنتی ماساژ نواحی آسیب دیده، متورم و دردناک را با استفاده از روغن‌هایی مانند کرچک، سیاه دانه، بادام و زیتون بسیار مفید می‌داند. از این رو شما می‌توانید چند نوبت در روز مچ دست خود را با این روغن‌ها ماساژ دهید.

• کمپرس سرد و گرم

گرم کردن یک حوله و قرار دادن آن روی مچ دست می‌تواند درد را کاهش دهد. برای کاهش التهاب مچ دست نیز می‌توانید از کیسه‌های یخ استفاده کنید.

• مواد طبیعی ضد التهاب

برخی مواد طبیعی مانند زردچوبه خاصیت ضد التهابی دارند و در طب سنتی به صورت خوراکی و موضعی برای کاهش تورم و التهاب به کار می‌روند. شما می‌توانید به غیر از زردچوبه از رزماری، فلفل سیاه، دارچین، بابونه، چای سبز و تخم شنبلیله نیز به این منظور استفاده کنید.

آیا ورزش می تواند درد صبحگاهی مچ دست را کاهش دهد

در بین حرکات ورزشی حرکات کششی مچ دست برای تقویت و کاهش علائم مربوط به مشکلات مچ دست پیشنهاد می‌شود. اما نکته مهم در خصوص این حرکات ورزشی انجام آنها زیر نظر فیزیوتراپ‌های آموزش دیده و مجرب است. زیرا انجام خودسرانه این حرکات می‌تواند آسیب بیشتری به مچ دست شما وارد کند. تمریناتی که برای مچ دست استفاده می‌شوند در هر شرایطی و محیطی قابلیت انجام خواهند داشت، از این رو به راحتی می‌توانید در منزل، محل کار و هر زمانی که وقت خالی دارید به انجام این حرکات بپردازید. انجام صحیح این حرکات درد شما را بیشتر نخواهد کرد. بنابراین از انجام تمریناتی که مچ شما را دردناک‌تر می‌کند، بپرهیزید. چند حرکت ساده زیر می‌تواند تا حدودی از شدت درد مچ دست در صبح بکاهد.

• حرکت کششی دعا کردن

کف دست‌های خود را مانند حالت دعا کردن به یکدیگر بچسبانید و آرنج‌های خود را موازی با زمین نگه دارید. در این حالت مچ‌ها را تا جای ممکن به پایین فشار داده تا کشش ایجاد شود. بعد از ۲۰ ثانیه می‌توانید دست‌ها را باز کنید و تا 10 بار این حرکت را ادامه دهید.

• فشار دادن توپ تنیس

توپ تنیس را در مشت خود نگه داشته و با تمام قدرت فشار دهید. ۱۰ ثانیه برای انجام این حرکت کافی است. ۱۰ تا ۲۰ دفعه انجام این تمرین در روز توصیه می‌شود.

• کشیدن مچ دست

ساعد دست خود را صاف نگه دارید می‌توانید برای این کار از یک میز کمک بگیرید. سپس مچ دست خود را تا جای ممکن به سمت پایین و سپس به سمت بالا بکشید. در هر بار تمرین روزانه، 10 مرتبه تمرین کشیدگی مچ دست را انجام دهید.

• چرخاندن مچ دست

با یک دست، مچ دست دیگر را محکم نگه دارید و به آرامی مچ دست آزاد را بچرخانید. در هر بار انجام، 10 بار چرخش مچ دست لازم است.

• تمرین برای تونل کارپال

در این تمرین که برای بهبود بیماری تونل کارپال توصیه می‌شود، کف دست را روی یک سطح صاف قرار داده و تلاش کنید انگشتان خود را بدون بلند کردن کف دست، بلند کنید. برای تاثیر بیشتر، یک بار دیگر این تمرین را با قرار دادن دست دیگر روی انگشتان و تلاش دوباره برای بلند کردن انگشت‌ها ادامه دهید. در این تمرین، فشار و کشش بیشتری در انگشت‌ها و ساعد حس خواهید کرد.

آیا درد مچ دست در صبحگاه پس از درمان بازگشت پذیر است

همانطور که گفته شد درد مچ دست در صبح علت‌های متفاوتی دارد که برخی از مهم­ترین و شایع‌ترین آن‌ها در این مقاله بیان شد. باید بدانید که همه بیماری‌ها مربوط به مچ دست پس از درمان بازگشت پذیر هستند. توجه به این موضوع که علت اصلی درد مچ دست استفاده زیاد از آن و پوزیشن‌های نامناسب مچ در شرایط مختلف است، بازگشت بیماری به رعایت این مسائل وابسته است.

از طرف دیگر عامل آسیب و ضربه به مچ را هم نباید نادیده گرفت. بهتر است بدانید که اغلب آسیب دیدگی‌های مچ می‌تواند در هنگام ورزش، فعالیت‌های عادی روزمره، تصادفات و حوادث غیرمنتظره ایجاد شوند. این موارد هم اغلب غیرقابل پیش‌بینی هستند و گاهی امکان جلوگیری از آنها وجود ندارد. دلایلی مانند مشکلات عصبی، عادت‌های غلط هنگام خواب، کمبود ویتامین‌ها و ضعف سیستم ایمنی بدن نیز به سادگی می‌توانند عامل بازگشت درد مچ دست در صبحگاه باشند. هر کدام از این عواملی که گفته شد، می‌تواند سبب ایجاد نوعی بیماری در مچ شود. گاهی عود مجدد علائم، نشانه بازگشت بیماری درمان شده نیست بلکه نشانه یک بیماری جدید است.

راهکارهای مراقبتی پس از درمان درد مچ دست هنگام صبح کدامند؟

برخی از آسیب‌های وارد شده به مچ به اندازه‌ای جدی هستند که عوارض آن تا سال‌ها فرد را دچار آزار می‌کند. شکستگی‌ها و پارگی تاندون‌ها از این دسته از آسیب‌های مچ هستند. در چنین شرایطی استفاده از مچ‌بند طبی در فعالیت‌های ورزشی و انجام کارهای سنگینی مانند بلند کردن اجسام توصیه می‌شود. داشتن تغذیه سالم و انجام آزمایش‌های دوره‌ای برای بررسی سلامت بدن نیز یک اقدام حیاتی است. زیرا پزشک با توجه به نتیجه آزمایشات، در صورت نیاز مکمل‌هایی را تجویز کرده تا کمبودهای بدن جبران شوند.

اگر به کاری اشتغال دارید که عامل ایجاد فرسودگی مفاصل و درد در مچ دست شماست، توصیه می‌کنیم تمرینات فیزیوتراپی خود را ادامه دهید. در این شرایط برای جلوگیری از ایجاد دردهای مزمن و آسیب‌های جدی، استراحت‌های کوتاه‌مدت و برنامه تمرینی برای تقویت مچ را در برنامه روزانه خود بگنجانید. این تمرینات زمان زیادی از شما نخواهد گرفت و در هر مکانی و حتی به صورت نشسته قابل اجرا است، پس بهانه‌ها را کنار بگذارید.

زمانی‌که که بدخوابی عامل درد مچ دست در صبح باشد، استفاده از مچ‌ بند در خواب یکی از گزینه‌های پیش‌روی شماست. خم شدن طولانی مدت مچ دست یکی از علت‌های درد مچ صبحگاهی است، مچ بند مانع خم شدن مچ می‌شود. علاوه ‌براین دست‌ها را زیر سر و بین پاها قرار ندهید. بهترین حالت خواب، قرار دادن دست‌ها در دو طرف بدن یا گذاشتن دست روی یک بالش نرم است.

سخن پایانی

ضروری است بدانیم که نادیده گرفتن درد مچ دست هنگام صبح می‌تواند به مشکلات جدی‌تر و دائمی منجر شود. بی‌توجهی به این نشانه‌ها، زمینه‌ساز تشدید شرایطی است که با اقدامات به موقع و ساده، قابل پیشگیری یا درمان هستند. مراجعه به یک پزشک متخصص نه تنها به شناسایی دقیق علت درد مچ دست در صبح کمک می‌کند بلکه راهکارهای موثر درمانی را نیز فراهم می‌آورد. از دست دادن زمان می‌تواند فرصت‌هایی را برای درمان به موقع و جلوگیری از عوارض بلندمدت از دست بدهد. بنابراین، پیگیری فوری و اقدام به مراجعه به پزشک پس از مشاهده اولین نشانه‌های درد، اهمیت بسیاری دارد. در نهایت سلامتی دستان شما الویت طبابت ما و کلید دستیابی به کیفیت زندگی بهتر و انجام فعالیت‌های روزانه بدون مانع است.