بر اساس مراجعه افراد با این شرایط به درمانگاه‌ها و پزشکان و بررسی‌های انجام شده دراین‌خصوص، علت‌های متفاوتی برای درد مچ دست بعد از ورزش و حین آن شناسایی شده است. برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، بهتر است به یک دکتر برای درد دست مراجعه کنید. برای اطلاع از علت ایجاد این درد و راهکارهای درمانی آن، تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
اگر مدت زیادی از شروع فعالیت‌های ورزشی شما نمی‌گذرد، ممکن است بیشتر از سایر ورزشکاران با درد مچ دست هنگام ورزش مواجه شوید. مهم‌ترین علت این دردها در ورزشکاران تازه‌کار، ضعف و سفت‌بودن عضلات مچ دست است. به دلیل عدم تمرین برای تقویت عضلات دست به مدت طولانی، عضله‌های اتصال‌دهنده کف دست و ساعد سفت می‌شوند. سفت‌بودن عضله‌ها انعطاف‌پذیری آن‌ها را کم کرده و در هنگام فعالیت‌های ورزشی احساس کشیدگی و درد در مچ به وجود می‌آید.
تمرین‌نکردن به مدت طولانی، همه عضلات بدن از جمله عضله‌های مچ شما را ضعیف می‌کند. درصورتی‌که به ضعف عضله در این قسمت دچار باشید، در هنگام ورزش‌هایی که همه وزن بدن روی مچ قرار می‌گیرد دچار درد خواهید شد. علاوه‌برآن ورزشکاران آماتور گاهی بعضی از حرکت‌ها را اشتباه انجام می‌دهند که خود عامل درد و التهاب مچ‌های دست بعد از ورزش خواهد بود.
به‌طورکلی درد و التهاب مچ‌های دست هنگام ورزش در ورزشکاران غیرحرفه‌ای یا تازه‌کار بیشتر مشاهده می‌شود. اما این مشکل برای افرادی که ورزش‌های سنگین مانند وزنه زدن‌های مداوم با مچ انجام می‌دهند نیز رخ می‌دهد. فشار زیاد به مچ دست می‌تواند سبب پارگی‌های بسیار ریز در تاندون‌ها شود یا بیماری‌هایی مانند سندروم تونل کارپال را به وجود آورد. بیماری‌هایی نیز ممکن است علت درد و التهاب مچ‌های دست هنگام ورزش باشند و تنها در زمان فعالیت‌های ورزشی بروز پیدا کنند.
اگر درد و التهاب مچ‌های دست هنگام ورزش به دلیل انجام حرکت‌های ورزشی باشد، با چند راهکار ساده می‌توان از بروز این دردها جلوگیری کرد. برای مثال در شروع تمرینات ورزشی خود بهتر است از یک مربی باتجربه و آگاه کمک بگیرید. انجام خودسرانه حرکت‌های ورزشی می‌تواند آسیب‌های زیادی به مچ شما وارد کند.
مربیان برنامه تمرینی مناسبی را باتوجه‌به آمادگی بدن شما، نقاط ضعف و قدرتی که دارید و هدف شما از ورزش تهیه می‌کنند. انجام تمرینات طبق برنامه تا حدود زیادی می‌تواند از فشار زیاد بر بدن به‌خصوص مچ دست‌های شما جلوگیری کند.
قدم بعدی برای پیشگیری از درد و التهاب مچ‌های دست بعد از ورزش، انجام صحیح حرکت‌های ورزشی است. حرکت‌های اشتباه نه‌تنها باعث بهبود شرایط بدنی شما نمی‌شود، بلکه آسیب‌های زیادی را به دنبال خواهد داشت. از مربی خود بخواهید که روش صحیح انجام حرکت‌ها را به شما آموزش دهد. از کمک‌گرفتن در باشگاه خجالت نکشید، همه افرادی را که در حال انجام تمرینات سخت ورزشی می‌بینید، روزی از همین آموزش‌های ساده و حرکت‌های سبک شروع کرده‌اند.
در باشگاهی ثبت‌نام کنید که از تجهیزات و دستگاه‌های استانداردی بهره می‌برد. گاهی انجام حرکات با دستگاه‌هایی که مطابق با ارگونومی بدن طراحی نشده‌اند و نشان استاندارد ندارند، می‌تواند آسیب‌زا باشد. استفاده از وسایل طبی مانند مچ‌بندها نیز می‌تواند تا حدودی به ورزشکاران آماتور و حرفه‌ای کمک کند. در فعالیت‌هایی مانند وزنه زدن نیز بستن مچ توصیه می‌شود، اما توجه کنید که فقط به بستن مچ اکتفا نکنید. از انجام تمرینات تکراری که فشار زیادی بر مچ دست وارد می‌کنند نیز خودداری کنید و مطابق با الگوی مناسبی تمرینات را تغییر دهید.
علت‌هایی که باعث درد مچ دست در اثر ورزش می‌شوند را می‌توان به دودسته اصلی تروماتیک و مزمن تقسیم‌بندی کرد. آسیب‌های تروماتیک مچ، بیشتر در ورزش‌های پربرخورد و در اثر ضربات ناگهانی و زمین‌خوردن ایجاد می‌شوند. این مدل از آسیب‌ها را در ورزش‌هایی مانند فوتبال، هاکی و کشتی بیشتر مشاهده می‌کنیم. برخی از مهم‌ترین آسیب‌های تروماتیک در ورزش عبارتنداز:
پاره شدن تاندون مچ دست
شکستگی استخوان مچ دست
ملتهب شدن تاندون‌ها بر اثر ضربه
کشیده‌شدن عضله‌های مچ
دررفتگی مفصل مچ دست
آسیب‌های مزمن مچ نیز در اثر تمرینات ورزشی تکراری که بر مچ فشار زیادی وارد می‌شود، ایجاد می‌شوند. آسیب ناشی از حرکت‌های تکراری مچ را بیشتر در ورزشکاران رشته‌های تنیس، گلف، وزنه‌برداری، پرتاب‌دیسک و وزنه و بیسبال می‌بینیم. این آسیب‌های مزمن عبارت‌اند از:
پارگی‌های جزئی در تاندون
دررفتن تاندون‌های مچ
آسیب به عصب‌های مچ
سندروم تول کارپال
آسیب‌های تروماتیک به دلیل درد زیادی که در لحظه برای ورزشکاران ایجاد می‌کنند، تشخیص راحت‌تری داشته و افراد متوجه آسیب می‌شوند. اما در خصوص دردهای مزمن، به دلیل خفیف بودن درد و شدت‌گرفتن آن‌ها تنها در زمان ورزش و فعالیت‌های سنگین اغلب نادیده گرفته می‌شوند.
درصورتی‌که به‌صورت مداوم در زمان انجام فعالیت‌های ورزشی و تمرینی خود دچار درد می‌شوید، مربی خود را مطلع کنید. مراجعه به پزشک می‌تواند شما را از آسیب‌های عمیق که دوره‌های درمان طولانی دارند، در امان نگه دارد. دقت داشته باشید که انجام حرکات ورزشی صحیح سبب درد در مچ شما نخواهند شد.
پزشکان برای درمان درد و التهاب مچ‌های دست در اثر ورزش چه راهکاری دارند
اگر در حین یک مسابقه یا تمرین ورزشی دچار ضربه و آسیب به مچ دست شدید و علائمی مانند درد زیاد، تورم مچ، بی حس‌شدن انگشتان، کبودشدن مچ و انگشتان و حرکت دردناک انگشتان را داشتید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. دردهای طولانی و بلندمدت حین ورزش نیز ممکن است نشانه‌ای از آسیب به مچ باشد که نیاز به معاینه پزشک دارد.
برخی دردهای خفیف مچ یا کمی کبودی و قرمزشدن را با برخی درمان‌های خانگی و سنتی می‌توان درمان کرد. از جمله این روش‌های ساده و خانگی عبارتنداز:
ماساژ مچ و انگشتان با روغن‌های گیاهی طبیعی مانند روغن سیاه‌دانه، بادام و زیتون.
استفاده از کمپرس سرد برای کم‌کردن التهاب مچ و ورم ایجاد شده.
گرم‌کردن مچ و انگشتان با کیسه آب گرم یا حوله گرم شده برای کاهش درد در این نواحی.
استراحت و کم‌کردن فعالیت‌های مچ و بستن مچ‌بند یا آتل در زمان خوابیدن یا کارهای سنگین.
مصرف مسکن‌های ساده و داروهای ضدالتهاب بدون نیاز به تجویز پزشک، مثل ناپروکسن، استامینوفن و ایبوپروفن برای کم‌کردن درد مچ.
اما درصورتی‌که این روش‌ها برای درمان درد و التهاب مچ‌های دست بعد از ورزش کافی نبود و همچنان درد را حس می‌کنید، زمان اقدامات پزشکی فرارسیده است. در ادامه خلاصه‌ای از اقداماتی که پزشکان برای درمان مچ دست در اثر آسیب‌های ورزشی و غیره انجام می‌دهند بیان می‌شود.
تشخیص دقیق محل آسیب و علت آن با استفاده از روش‌های عکس‌برداری مانند سی‌تی‌اسکن و ام‌آرآی.
مشاهده محل آسیب‌دیدگی با یک دوربین بسیار ریز و پیشرفته برای مواردی که تشخیص علت درد دشوار است، این روش آرتروسکوپی نام دارد.
فیزیوتراپی و انجام حرکات ورزشی برای اصلاح آسیب و تقویت مچ.
تزریق داروهای استروییدی به محل آسیب‌دیدگی.
انجام عمل جراحی برای شکستگی‌ها، پارگی رباط، سندوم تونل کارپال و غیره.
تمرین‌های سخت و مکرر به‌خصوص برای ورزشکاران حرفه‌ای، گاهی سبب ایجاد التهاباتی در مچ می‌شود که دردهای خفیف اما آزاردهنده‌ای را به دنبال خواهند داشت. رعایت برخی توصیه‌های متخصصان طب سنتی می‌تواند برای رفع این مشکل ورزشکاران راهگشا باشد. شما می‌توانید مواد غذایی ساده و دردسترسی را که طب سنتی توصیه کرده است، به‌منظور کاهش التهاب مچ مصرف کنید.
در ادامه دستورالعمل‌های ساده‌ای را به شما آموزش می‌دهیم تا یک داروی خانگی ضدالتهاب با مواد غذایی مفید تهیه کنید.
دارچین و عسل
دارچین در طب سنتی به‌عنوان یک داروی ضدالتهاب قوی شناخته می‌شود. ترکیب دارچین با عسل را می‌توانید هم به‌صورت خوراکی مصرف کنید و هم به‌عنوان یک داروی موضعی مورد استفاده قرار دهید. برای تهیه این داروی خانگی پودر دارچین و عسل را در آب ولرم حل کنید و به‌صورت ناشتا نوش جان نمایید.
دم‌نوش چای سبز
برای برخورداری از خاصیت ضدالتهابی چای سبز، روزی دو تا سه بار این دم‌نوش را مصرف کنید. این گیاه شگفت‌انگیز علاوه بر خاصیت ضدالتهابی، یک آنتی‌اکسیدان قوی نیز هست و به استحکام استخوان‌ها کمک می‌کند.
شنبلیله
برای استفاده از خاصیت ضدالتهابی شنبلیله، کافی است بذر آن را در آب بخیسانید. یک شب تا صبح به این ترکیب زمان بدهید و قبل از صبحانه آن را مصرف کنید.
زردچوبه
مصرف مداوم زردچوبه التهابات بدن ورزشکاران را کاهش داده و درد ناشی از آن را از بین می‌برد. برای مصرف زردچوبه، یک قاشق چایخوری زردچوبه را در یک لیوان شیر داغ حل کنید و سپس آن را بنوشید. استفاده از زردچوبه در تهیه غذا را فراموش نکنید، چون علاوه بر بهتر کردن طعم غذاها، تاثیر زیادی بر سلامتی شما نیز خواهد داشت.
شونیسل بخورید
شونیسل نامی است که بر ترکیب سرکه، روغن سیاه‌دانه و عسل گذاشته‌اند. برای تهیه شونیسل 4 قاشق روغن سیاه‌دانه را با دو قاشق عسل ترکیب کنید و سپس 1 قاشق سرکه به آن اضافه نمایید. دو قاشق از این ترکیب را به مدت 80 روز مصرف کنید تا تاثیر معجزه‌آسای آن را بر کاهش درد ناشی از التهابات مچ، مشاهده کنید.
ورزش برای حفظ تندرستی و داشتن فرم بدنی ایده‌آل ضروری است. اما درصورتی‌که آسیب‌دیده باشید، ورزش می‌تواند مضر بوده و آسیب بیشتری به بدن شما وارد کند. افرادی که به دلایل مختلف به درد و التهاب مچ‌های دست هنگام ورزش مبتلا هستند، باید دقت بیشتری در انتخاب حرکات ورزشی مناسب داشته باشند.
اگر خودتان از آگاهی کافی در این زمینه برخوردار نیستید از مربیان ورزشی کمک بگیرید. مشکل مچ خود و علت آن را شرح دهید تا لیستی از تمرینات مناسب و ممنوع دریافت کنید. برخی از ورزش‌های ممنوع هنگامی که مچ آسیب‌دیده دارید عبارتنداز:
ورزش‌های راکتی
ورزش‌هایی مانند تنیس، تنیس‌روی‌میز و بدمینتون که نیاز به نگه‌داشتن راکت و انجام حرکات سریع و مکرر مچ دارند را انجام ندهید. پس از بهبودی نیز از مچ‌بندهای طبی استفاده کنید یا مچ دست خود را ببندید.
گلف
ورزش گلف اگرچه ورزش کم‌تحرک و بدون برخوردی به شمار می‌رود، اما به دلیل درگیری هر دو مچ، فشار زیادی به مچ‌ها وارد می‌کند.
وزنه‌برداری
وزنه‌برداری یا تمرینات قدرتی که با کمک وزنه انجام می‌شوند، در صورت درگیری مچ، در زمانی که به درد و التهاب مچ‌های دست در اثر ورزش مبتلا هستید، توصیه نمی‌شود.
انجام حرکات قدرتی با فشار بر مچ
تمریناتی مانند شنا روی دست‌ها، به دلیل قرارگیری همه وزن بدن روی مچ، فشار زیادی به مچ شما وارد می‌کند. تا زمانی که علت درد و التهاب مچ‌های دست بعد از ورزش مشخص نشده است، از انجام این تمرینات خودداری کنید.
ورزش‌های توپ و دست
ورزش‌های زیادی مانند بسکتبال، والیبال و هندبال هستند که علاوه بر برخورد زیاد حین ورزش، درگیری زیادی برای مچ نیز ایجاد می‌کنند. تا زمانی که از درد و التهاب مچ‌های دست هنگام ورزش رنج می‌برید، این ورزش‌ها را کنار بگذارید تا درمان راحت‌تر انجام شد.
با تشخیص علت درد و التهاب مچ‌های دست هنگام ورزش و درمان آن، امکان انجام فعالیت‌های ورزشی بدون حس درد در مچ‌ها وجود دارد. اما دلایل زیادی برای ایجاد درد در مچ وجود دارند که یکی از آن‌ها ضربات ناگهانی و سنگین است. وقوع این دسته از اتفاقات در هر زمانی وجود دارد و قابل‌پیش‌بینی نیستند. پس امکان ایجاد دوباره این دردها در اثر ضربات جدید وجود خواهد داشت.
بعضی از بیماری‌هایی که مفاصل یا استخوان‌ها را درگیر می‌کنند نیز سبب درد در مچ هنگام ورزش می‌شوند. کمبود کلسیم و ویتامین دی یکی از این موارد است. در صورت عدم مصرف مواد غذایی مفید و ویتامین‌های مورد نیاز بدن، امکان بازگشت این دردها محتمل است. اگر نمی‌خواهید درد در مچ، مانع از انجام فعالیت‌های ورزشی شما شود، کافی است نکات زیر را رعایت کنید.
رژیم غذایی سالمی را دنبال کنید.
از مربیان ماهر برای داشتن یک برنامه ورزشی استاندارد کمک بگیرید.
نکات ایمنی در ورزش را رعایت کنید.
به مچ خود استراحت دهید و از انجام حرکت‌های سنگین و تکراری خودداری کنید.
نکته جالب در مورد درد در مچ بعد از ورزش آن است که شما می‌توانید بسیاری از این دردها را با ورزش‌کردن درمان کرده و مانع بروز مجدد آن شوید. پس از تکمیل دوره درمانی تجویز شده توسط پزشک، وقت آن است که با حرکات ورزشی مچ خود را تقویت کرده تا از آسیب مجدد به آن جلوگیری نمایید.
برای ورزشکاران حرفه‌ای نیز که دچار آسیب‌دیدگی مچ می‌شوند، برخی تمرینات برای بازگشت به دوران اوج ضروری است. مهم‌ترین عامل در مراقبت از مچ پس از درمان تقویت آن است، ازاین‌رو تمرینات زیر را برای قوی کردن مچ خود انجام دهید.
فشار به توپ تنیس
یک توپ تنیس را در مشت خود نگه داشته و تا جایی که در مچ احساس درد نداشته باشید، توپ را فشار دهید. با این ورزش ماهیچه‌های مچ و انگشتان را تقویت می‌کنید.
خم‌کردن مچ با کمک یک طناب‌کشی
آرنج خود را به‌اندازه 90 درجه خم کنید، به گونه‌ای که کف دست شما سمت بالا باشد و با دست دیگر، کمی بالاتر از مچ را نگه دارید. طناب‌کشی را محکم در دست خود نگه داشته و مچ را به پایین و بالا خم کنید.
کشش در مچ با طناب‌کشی
این حرکت مشابه تمرین قبلی است با این تفاوت که کف دست به سمت پایین قرار می‌گیرد و انگشتان به‌دور طناب مشت می‌شوند.
سخن پایانی
ورزش درست و اصولی عامل سلامتی و تندرستی است. اما گاهی انجام حرکات غیراصولی، تمرینات سخت و فشرده و حوادث در ورزش می‌تواند عامل آسیب به مچ و درد مچ دست هنگام ورزش باشد. درد مچ دست بعد از ورزش یکی از مشکلات رایج است که می‌تواند به علت واردآمدن فشار زیاد، آسیب‌های فیزیکی یا التهاب مفاصل به وجود می‌آید. درمان‌هایی همچون فیزیوتراپی، استفاده از آتل و داروهای ضدالتهابی می‌توانند به تسکین درد و پیشگیری از آسیب‌های بیشتر موثر باشد.
در برخی موارد، روش‌های خانگی و توصیه‌های متخصصان طب سنتی برای درمان این دردها کافی است اما در صورت ادامه درد، مراجعه به پزشک ارتوپد بهتری گزینه برای درمان است. درد در مچ بعد از ورزش را بی‌اهمیت نپندارید و با یافتن علت آن، راهی برای درمان آن پیدا کنید.
در کلینیک ما، درمان‌های مختلفی برای درمان درد در مچ دست پس از ورزش معرفی می‌شود. متخصصین باتجربه کلینیک ما می‌توانند برنامه‌های درمانی شخصی‌سازی شده برای هر فرد طراحی کنند تا بهترین نتیجه را بگیرند.