به طور معمول تغییرات هورمونی در دوره بارداری، باعث افزایش میزان حجم خون در بدن زن می‌شود. این مسئله سبب احتباس مایعات شده و می‌تواند باعث ایجاد تورم در دست یا پاها شود. یکی از این عارضه‌ها، فشار به عصب دست در تونل کارپال است که به سندروم تونل کارپال معروف می‌باشد. این فشار، سبب بی‌حسی، ضعف و درد در مچ در دست‌ها شده که می‌تواند تا حد زیادی آزاردهنده باشد.
معمولاً درد در مچ‌های دست موقع بارداری، در سه‌ماهه سوم به بیشترین حد خود می‌رسد؛ اما ممکن است در ماه‌های ابتدایی بارداری نیز اتفاق بیفتد. در واقع، اتفاقی که در راستای ابتلا به این بیماری می‌افتد، این است که عصب میانی دست یا همان مدیان، حس را به‌تمامی انگشتان دست از جمله شست، اشاره، بلند و حلقه می‌رساند. وقتی فشار بیش از حد به این عصب میانی وارد شود، باعث تورم، درد و التهاب آن می‌شود.
شایع‌ترین دلایل در ایجاد سندرم تونل کارپال که می‌تواند علت درد گرفتن مچ‌های دست در بارداری باشد، یکی از موارد زیر می‌باشد:
به‌طورکلی می‌توان گفت که دوران بارداری، دوران فوق‌العاده حساسی است و کم‌ترین فشارها می‌تواند باعث بروز برخی عارضه‌های ناخوشایند در خانم باردار شود. بانوانی که در شرایط سخت‌کاری هستند، معمولاً دوران بارداری پرچالشی دارند و با خیلی از حالات آزاردهنده رو به رو می‌شوند.
درد در مچ‌های دست موقع بارداری یکی از آن بیماری‌هایی است که می‌تواند بسیار دردناک باشد و گاهی در روال عادی زندگی مشکلاتی را ایجاد کند و فرد مبتلا قادر به انجام امور روزانه خود نباشد. معمولاً زنان با شرایط زیر، بیشتر در معرض درد و التهاب مچ در دست بارداری هستند:
اگر به دنبال راهی هستید که به این عارضه ناخوشایند مبتلا نشوید، در دوران بارداری توجه بیشتری به بدنتان داشته باشید و از قرارگرفتن در شرایطی که می‌تواند به بدن آسیب وارد کند، دوری کنید.
همان‌طور که اشاره کردیم، علت درد و التهاب مچ در دست ها در بارداری، به دلیل انواع فشارهایی است که به آن وارد می‌شود. فرقی نمی‌کند که این عارضه در کدام دست باشد، اما به طور معمول این اتفاق رابطه تنگاتنگی با چپ دست یا راست دست بودن فرد مبتلا دارد.
درد و التهاب مچ در دست سمت راست در بارداری معمولاً در راست‌دست‌ها بیشتر است و بالعکس آن هم وجود دارد. اگر به دنبال راه‌های پیشگیری از ابتلا به این عارضه هستید، اقدامات زیر را به‌خصوص در دوران بارداری رعایت کنید:
-
کنترل وزن: تا جای ممکن اجازه ندهید بیش از حد نرمال، وزنتان در بارداری بالا رود. از یک رژیم غذایی درست پیروی کنید تا هم خودتان انرژی کافی داشته باشید و همچنین شما، مواد غذایی لازم برای رشد را دریافت کند. قند، چربی و نمک را به حداقل برسانید و به جای آن از میوه جات و سبزیجات تازه مصرف کنید. به مقدار لازم آب بنوشید تا آب میان بافتی در مفصل‌ها از بین نرود.
-
از لباس زیر مناسب استفاده کنید: از سوتین‌هایی که باعث فشار به شانه و قفسه سینه می‌شوند، به طور جد استفاده نکنید. بهتر است در این زمینه از لباس زیر مناسب بارداری بهره ببرید.
-
انجام ماساژ: متأسفانه بارداری جز دورانی است که باعث بروز گرفتگی‌های مختلف در بدن می‌شود. بد نیست هر چند وقت یک بار از ماساژ درمانی استفاده کنید تا احساس بهتری داشته باشید.
-
استفاده از آتل دست: اگر به دلایل مختلف در معرض دردگرفتن مچ‌های دست در بارداری شدید، از آتل دست کمک بگیرید تا فشار وارده به حداقل برسد.
-
ورزش کنید: در برخی موارد، علت درد و التهاب مچ در دست ها در بارداری، به دلیل ضعف در ماهیچه‌های دست است. با چند ورزش ساده، به‌طوری‌که به دستتان فشاری وارد نشود، می‌توانید کمک کنید که به درد و التهاب مچ مبتلا نشوید.
توصیه پزشکان برای درد و التهاب مچ در دست بارداری چیست؟
زمانی که برای برطرف‌کردن علت درد و التهاب مچ در دست ها در بارداری به پزشک مراجعه می‌شود، علاوه بر معاینات، ممکن است آزمایشاتی تجویز شود تا تشخیص درست صورت پذیرد. معمولاً چون بیمار باردار است، نمی‌توان از درمان‌های دارویی برای وی استفاده کرد و تا جای ممکن راه‌های جایگزین برای کنترل درد به او پیشنهاد می‌شود.
بسیاری از توصیه‌های پزشکان در این زمینه، روش‌هایی است که به‌راحتی در خانه قابل انجام است و نیازی نیست بانوی باردار به طور مداوم از منزل خارج شود و برای درمان به مطب پزشک مراجعه کند. برخی از مهم‌ترین توصیه‌ها در این زمینه، در زیر آورده شده است:
به طور مرتب از آتل‌های مخصوص استفاده شود
آتل‌های مخصوص طبی تهیه کنید؛ این محصول به شما کمک می‌کند که مچ در دست در وضعیت ثابت نگه داشته شود و اجازه فشار به آن را نمی‌دهد. اگر علائم در شما شدید است، بهتر است شبانه‌روزی از این دست بندهای طبی استفاده کنید.
فعالیت‌هایی که باعث خم‌شدن مچ در دست می‌شود را رها کنید
اگر دردتان چنان شدید است، به‌طوری‌که نمی‌توانید آن را تحمل کنید، از کارهایی که مچ در دست را به‌شدت درگیر می‌کند (مثل تایپ‌کردن یا انجام برخی کارهای هنری)، اجتناب کنید.
فیزیوتراپی کنید
برای رهاسازی درد ناشی از سندروم تونل کارپال در بارداری، از فیزیوتراپی استفاده کنید. این روشِ درمان یک نوع ماساژ است که به کاهش سفتی و درد عضلات کمک شایانی می‌کند.
از مسکن‌های مجاز در بارداری استفاده کنید
گاهی راهکارهای درمانی برای برطرف‌کردن درد در مچ‌های دست موقع بارداری ، کارساز نیست. در این موارد می‌توان از مسکن‌های مجاز در بارداری استفاده کرد. قرص مسکن استامینوفن در هر مقطعی از بارداری مجاز است، البته میزان مصرف نباید بیش از ۳۰۰۰ میلی‌گرم در روز باشد.
طب سنتی از دیرباز، راهکارهای موثری را برای هر دردی پیشنهاد داده است. برتری این طب بر طب شیمیایی، بی‌ضرر بودن آن است. البته جوابدهی روش‌های طب سنتی تدریجی است و فرد بیمار باید کمی صبوری کند تا به نتیجه برسد.
همان‌طور که همه می‌دانیم دوران بارداری، دارای باید و نبایدهایی است که در طب گیاهی به این موضوع توجه ویژه‌ای شده است. برای برطرف شدن درد مچ دست در بارداری، از راهکارهای زیر استفاده کنید:
از سرما درمانی بهره ببرید
گاهی درد در مچ‌های دست موقع بارداری را می‌توان با سرمادرمانی بهبود داد. بدین منظور حوله تمیزی بردارید و یخی را که از قبل در یک پلاستیک گذاشته‌اید را داخل آن قرار دهید و به مدت چند دقیقه در روز روی محل درد بگذارید.
استراحت کنید
در برخی موارد، علت درد و التهاب مچ ناحیه دست چپ در بارداری، به دلیل خسته شدن و فشاری است که به آن وارد شده است. معمولاً در این دوران، بدن قوای قبلی را ندارد و خیلی زود خسته می‌شود. بهتر است به خود استراحت کافی دهید تا درد از بدنتان بیرون رود.
یوگا انجام دهید
تمرینات یوگا می‌تواند به کاهش درد و قدرت‌گرفتن عضلات در افراد مبتلا به سندروم تونل کارپال کمک کند.
دوش آب گرم بگیرید
در برخی موارد، علت درد دست راست از آرنج تا مچ در بارداری، ناشی از کار کشیدن بیش از اندازه از آن است. گرمادرمانی می‌تواند به برطرف‌کردن آن کمک کند. بهتر است یک دوش آب گرم بگیرید و چند دقیقه دستتان را در زیر آن ماساژ دهید.
همان‌طور که می‌دانید، بارداری دورانی است که نمی‌توان برای هر دردی، دارویی مصرف کرد. ازاین‌رو به کمک درمان‌های طبیعی می‌توان به بهبود بیماری کمک کرد. شاید بین تمام دلایل موجود، علت درد و التهاب مچ ناحیه دست سمت چپ در بارداری، به دلیل ضعف در سیستم عضلانی باشد. ورزش می‌تواند نقش به سزایی در برطرف‌کردن این عارضه به وجود آورد.
اگر می‌خواهید از رایگان‌ترین روش برای بهبود درد بهره مند شوید، از انواع حرکات مناسب ورزشی استفاده کنید. البته دقت داشته باشید که این حرکات باید زیرنظر فرد متخصص برای شما تجویز شود تا در روند بهبودی تأثیرگذار باشد. از انواع تمرینات در این زمینه، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
آرنجتان را کاملاً صاف کنید. به‌آرامی و بدون این که فشاری به مچ ناحیه دست بیاید، آن را به‌اندازه ۹۰ درجه به سمت جلو و عقب خم کنید و چند ثانیه‌ای را در این وضعیت بمانید و دوباره دست را به حالت اولیه برگردانید.
-
کف دست را کاملاً باز کنید. دستتان را در وضعیتی قرار دهید که فقط انگشتان خم شود. دست دیگر را به طور عمود روی انگشتان دست مخالف بگذارید، به‌طوری‌که مانع خم‌کردن انگشتانتان شود. اما باز هم تلاش کنید که در این وضعیت، انگشتان را خم کنید. در این حرکت باید احساس کنید عضلات ساعد تحت‌فشار است.
-
دستتان را صاف نگه دارید؛ سپس سعی کنید فقط انگشتان بند دوم خم شود. چندثانیه‌ای نگه دارید؛ استراحت کنید و دوباره تکرار کنید.
-
از توپ‌های مخصوص ورزش مچ ناحیه دست برای برطرف‌کردن دردتان استفاده کنید.
گفتیم علت درد و التهاب مچ ناحیه دست سمت راست در بارداری، به خاطر فشار و تورم بیش از حدی است که زن باردار آن را تجربه می‌کند. به طور معمول وقتی عامل این فشار برداشته شود، تا حد زیادی این درد برطرف می‌شود. در اغلب موارد، حدود یک ماه بعد از زایمان، دردها رفع شده و مادر می‌تواند روال عادی زندگی خود را از سر بگیرد.
در مواردی هم ممکن است این عارضه تا پایان دوران شیردهی با بیمار همراه باشد و بعد از قطع شیردهی به طور کامل برطرف شود. البته در برخی موارد، به دلیل بلندکردن مکرر نوزاد، امکان باقی‌ماندن درد و التهاب مچ ناحیه دست وجود دارد که می‌توان به کمک برخی روش‌های خانگی (مثل استفاده از آتل‌های مخصوص، انجام برخی ورزش‌های مچ ناحیه دست ، یوگا و موارد دیگر) به برطرف‌کردن آن کمک کرد.
اما گاهی این دردها آن چنان حاد شده که درمان‌های ساده پاسخگوی آن نیست و روزبه‌روز بر شدت آن افزوده می‌شود. اگر این حالات ناخوشایند، خواب یا فعالیت روزانۀ شما را مختل کرده، می‌توانید برای برطرف‌کردن آن به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند راهکارهای موثری را در این زمینه به شما پیشنهاد دهد تا روند بهبودی سریع‌تری داشته باشید.
متأسفانه، درد و التهاب مچ ناحیه دست بارداری در برخی افراد حتی بعد از زایمان هم برطرف نمی‌شود. در این بیماران، دیگر درمان‌های ساده پاسخگو نیست و این‌گونه افراد مجبور هستند راهکارهای جدی‌تری را دنبال کنند. برخی از روش‌های درمان که تا حد زیادی می‌تواند تأثیرگذار باشد، به‌قرار زیر است:
تزریق کورتیزون
تزریق کورتیزون برای کاهش التهاب و ورم تجویز می‌شود. این روش به‌عنوان رایج‌ترین راهکار درمان سندروم تونل کارپال شناخته شده است. البته تزریق کورتون بدون عوارض در بدن نیست، اما ایمن‌تر از روش جراحی است.
لیزر کم‌توان
لیزر کم‌توان یکی از روش‌های موثر و متداول در درمان درد و آسیب‌های بافت نرم است. این روش درمان بر روی پوست انجام می‌شود. در این روش نور لیزر در عمق بافت پوست نفوذ کرده و سبب ترمیم سلولی از طریق تحریک سیستم‌های ایمنی، لنفاوی و عروقی می‌شود.
شاک ویوتراپی
در این روش، امواج صوتی خاصی بر روی تونل کارپال اعمال می‌شود. در نتیجه التهاب از بین می‌رود و تاندون‌هایی که به دلیل وجود بافت هم‌بند ضخیم شده‌اند، در اثر امواج شاک ویو نازک می‌شوند. وقتی تاندون‌ها به‌اندازه مناسب خود رسیدند، عصب میانی دیگر تحت‌فشار نیست و علائم سندرم تونل کارپال برطرف می‌شود.
جراحی
اگر درمان غیرجراحی واکنش مناسبی بر بهبودی نشان ندهد، جراحی پیشنهاد می‌شود. این نوع جراحی، یک درمان سرپایی است و نیازی به بیهوشی کامل ندارد و با بی‌حس کردن موضع مربوطه انجام می‌شود. در این عمل، جراح رباط دور مچ ناحیه دست را بریده تا فشار روی عصب از بین برود.
سخن پایانی
در این مقاله درباره علت درد و التهاب مچ ناحیه دست در دوران بارداری صحبت کردیم و گفتیم ابتلا به سندرم تونل کارپال می‌تواند دلیل این درد باشد. همچنین، توضیح دادیم که این عارضه در چه افرادی بیشتر رخ می‌دهد. به‌علاوه، پیرامون روش‌های پیشگیری درد مچ دست در بارداری، نکاتی را ذکر کردیم.
در ادامه گفتیم، به دلیل حساس‌بودن این دوران، نمی‌توان روش‌های دارویی را برای رفع درد و التهاب مچ ناحیه دست راست در بارداری استفاده کرد. ازاین‌رو بیشترین توصیه پزشکان به این‌گونه بیماران، استفاده از راهکارهای خانگی است که مفصلاً درباره آن توضیحاتی ارائه شد. اینکه این بیماری بعد از زایمان برطرف می‌شود، باید گفت، معمولاً با برداشته‌شدن عامل فشار، دردها رفع می‌شود. از مهم‌ترین راهکارها در این زمینه، می‌توان به تزریق کورتیزون، لیزر کم‌توان، شاک‌ویوتراپی و در نهایت جراحی اشاره کرد.
هر روز که درد و التهاب مچ ناحیه دستتان را نادیده می‌گیرید، عصب‌های شما بیشتر آسیب می‌بینند! بارداری نباید به قیمت فلج شدن دست‌هایتان تمام شود. اگر امروز اقدامی نکنید، فردا شاید حتی نتوانید شیشه شیر فرزندتان را نگه دارید... این ریسک را نکنید! متخصصان ما در کلینیک، با درمان‌های سریع و مطمئن، منتظر کمک به شما هستند. فرصت را از دست ندهید همین‌الان تماس بگیرید!