مهم‌ترین علل "درد مچ دست در نوجوانی"؛ اهمیت ورزش بر کاهش درد
"درد مچ دست در نوجوانی" به چه دلیل است؟ امروزه باتوجه‌به این که همه افراد با هر سنی، ساعات زیادی را با موبایل درگیر هستند احتمالاً به درد مچ در دست‌ها نیز مبتلا خواهند شد. از طرف دیگر مچ در دست‌ها یکی از مفاصلی است که تقریباً در تمامی ساعات درگیر است و هیچ‌کس نمی‌تواند ادعا کند که از مچ در دست‌ها خود زیاد کار نمی‌کشد. نوجوانان و کودکان نیز از این قاعده مستثنی نبوده و ازاین‌رو درد در مچ‌های دست در دوره نوجوانی بسیار شایع است.
اگر قادر به تکان‌دادن مچ در دست‌ها خود نیستید یا حرکات دست شما غیرطبیعی است، باید فوراً با دکتر برای درد دست خود تماس بگیرید. اگر شما نیز تمایل دارید که اطلاعاتی در مورد روش‌های درمان و پیشگیری و علت درد مچ دست در نوجوان از آن کسب کنید؛ این مقاله کاملاً مناسب شما نگارش شده است.
آنچه در ادامه میخوانید:
درد مچ دست در نوجوانی به دلایلی بالغ بر ده‌ها نوع بیماری و آسیب‌دیدگی می‌تواند بروز کند. با توجه به این مورد و همچنین باتوجه‌به این که مفصل مچ‌های دست، آناتومی خاص و متفاوتی دارد، به‌هیچ‌وجه نمی‌توانید علت درد را خودتان تشخیص دهد و لازم است که حتماً به پزشک متخصص ارتوپد برای یافتن علت درد در مچ دست‌ها در نوجوان مراجعه کنید.
علائم مختلفی ممکن است همراه با درد و التهاب مچ در ناحیه دست نوجوانان بروز نماید که می‌تواند در تشخیص علت درد نیز کمک‌کننده باشد. از جمله شایع‌ترین این علائم می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
وجود تورم در ناحیه مچ‌های دست و یا انگشتان و بازو
احساس فلج شدن و یا نداشتن حس در نواحی مختلف دست از جمله مفصل مچ
بالارفتن دما در نواحی درگیر مثل احساس داغی یا گرم‌شدن در قسمت‌های مختلف استخوان‌های اندام دست
تغییر رنگ پوست ناحیه دست مثل قرمزشدن یا بنفش شدن پوست (گاهی ممکن است رنگ پوست دست، به زردی نیز بگراید)
عدم داشتن توانایی خم‌وراست کردن مچ
تشدیدشدن یا بروز درد به‌صورت ناگهانی در شب‌هنگام و در موقع خواب
ضرب‌دیدگی و کوفتگی دست
عدم توانایی بلندکردن و یا حرکت‌دادن اجسام با دست حتی اجسام با وزن سبک
باتوجه‌به این که کدام یک از این علائم و با چه شدتی در شما بروز کرده است؛ احتمال می‌رود که علت درد در مچ دست‌ها در نوجوان، یکی از موارد ذیل باشد:
سندروم تونل کارپال: در بیماری سندروم تونل کارپال، یکی از اعصاب محیطی دست یا تعدادی از این اعصاب دچار مشکل می‌شوند. معمولاً این عصب تحت‌فشار و آسیب، عصب میانی اندام دست است. این عصب اغلب در زمانی که از مفصل مچ حرکت کرده و عبور می‌کند، دچار فشردگی خواهد شد.
این فشردگی خود را اغلب به‌صورت درد در شب‌هنگام، درد در کف دست، درد در انگشتان به‌خصوص انگشت سوم و انگشت شست و تورم خود را نمایان خواهد کرد.
بیماری تنوسینوویت مچ در دست‌ها: تنوسینوویت مچ‌های دست یک بیماری مشابه با تاندونیت مچ‌های دست است. در این بیماری، غلاف زردپی دست که زردپی‌ها درون آن قرار گرفته و حاوی یک مایع است، ملتهب و دردناک می‌شود. اصلی‌ترین علامتی که همراه با این عارضه بروز می‌کند، وجود ورم یا برآمدگی در ناحیه مچ‌های دست است. البته دو نوع از این بیماری وجود دارد که صرفاً یک نوع آن ممکن است در نوجوانان رخ دهد. نوع دوم تنوسینوویت که با پسوند "دو کوئروین" می‌آید صرفاً برای افراد با میانگین سنی 40 سال رخ می‌دهد.
بیماری کین باخ kienbock: مفصل مچ دست‌ها در انسان یکی از مفاصلی است که شامل استخوان‌هایی با اندازه‌های کوچک است. به دلایل مختلفی ممکن است در افراد، این نوع از استخوان‌ها به طور مکرر و پیش‌رونده از بین بروند. یکی از مهم‌ترین عواملی که منجر به این عارضه می‌شود، مشکلات دستگاه گردش خون است. اگر به هر دلیلی خون‌رسانی به ناحیه مچ مختل شود، این مشکل رخ خواهد داد.
کیست گانگلیون: انواع مختلف کیست‌ها که در مفاصل و ماهیچه‌های نقاط مختلف بدن به وجود می‌آیند، از اصلی‌ترین علل دردهای استخوانی در نوجوانان و جوانان است. لیپوما کیست‌ها و کیست‌های گانگلیون از جمله این کیست‌ها هستند. این دسته از کیست‌ها به دلیل این که کیست‌های گانگلیون بدخیم نیستند، به‌خودی‌خود خطری ندارند. اما اگر این کیست‌ها بزرگ شوند، ممکن است باعث فشردگی عصب‌ها شده و در حرکت مچ‌های دست اختلال ایجاد شود.
برای تشخیص این که درد و التهاب مچ در ناحیه دست نوجوانان دقیقاً به چه دلیل به وجود آمده است بایستی ابتدا تمام علائم و شرح‌حال بیمار به طور کامل توسط پزشک بررسی شده و معاینات بالینی صورت پذیرد. اگر علت درد در مچ‌های دست انواع آرتریت‌ها باشد، ممکن است علاوه بر درد با ورم و یا احساس خشک‌شدن و ضعف عضلات مواجه باشید. در این حالت پزشک بنا را بر این می‌گذارد که شما به یکی از انواع آرتریت‌ها مثل آرتریت روماتوئید مبتلا شده‌اید.
روماتیسم مفصلی نیز در زمره انواع آرتریت‌ها قرار می‌گیرد که البته در میان نوجوانان و جوانان کم‌تر شایع است. اگر علاوه بر علائم ذکر شده با علائم دیگری همچون تغییرات رنگ پوست از جمله قرمزی پوست، تغییرات در سطح اشتها، حساسیت به درد و احساس کم‌انرژی بودن و کوفتگی مواجه هستید؛ احتمال ابتلا به این نوع از آرتریت در شما بالاتر است.
همان‌طور که در این مطلب خودتان نیز متوجه شدید، نوع و شدت علائم در بسیاری از اختلالات و بیماری‌هایی که منجر به درد و التهاب مچ در ناحیه دست می‌شود، یکسان است. ازاین‌رو صرفاً با معاینات فیزیکی و در مطب دکتر و بدون هیچ‌گونه تست و آزمایش دیگری تقریباً تشخیص دقیق بیماری غیرممکن است. ازاین‌رو پزشکان، افراد مبتلا به درد و التهاب مچ در ناحیه دست را برای انجام تست‌های تشخیصی بیشتر به سایر مراکز درمانی ارجاع می‌دهند.
در معاینه اولیه که به‌صورت بالینی و در اولین مراجعه شما به پزشک صورت می‌گیرد، علاوه بر علائمی که به‌تازگی در شما بروز کرده و شرح‌حال دقیق شما، از سوابق خانوادگی شما نیز پرسیده می‌شود. سپس دامنه حرکتی مفاصل و استخوان‌ها نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. مثلاً پزشک از شما می‌خواهد انگشتان خود را باز و بسته کنید، مچ‌های دست خود را به طرفین خم کنید و با انجام برخی از کارها نیز شدت درد را بررسی خواهد کرد.
معمولاً انجام تست‌های دیگر نیز برای مراحل بعدی به شما پیشنهاد می‌شود تا روند تشخیص و درمان بهتر طی شود. عکس سی‌تی‌اسکن که به کمک اشعه ایکس گرفته می‌شود، یکی دیگر از روش‌های تشخیص است. با این روش هم می‌توان نوع بیماری (اگر مبتلا به یکی از انواع آرتریت باشید نیز نوع آرتریت) و شدت بیماری قابل‌تشخیص است. این روش نسبت به سایر روش‌ها و هزینه مناسبش، دقت بسیار بالایی دارد و غیرتهاجمی است.
آزمایش اولتراسوند و آسپیراسیون، دو روش تشخیصی دیگر برای علت درد در مچ‌های دست در نوجوانان است. اولتراسوند در واقع یک روش تصویربرداری است که با استفاده از امواجی گرفته می‌شود که طول‌موج کمی دارند. ازاین‌رو جزو روش‌های کم‌خطر به شمار رفته و طرف‌داران زیادی دارد. آسپیراسیون اما یک روش کم تهاجمی است که در آن با استفاده از یک سوزن، مایع مفصلی کشیده شده و مورد آزمایش قرار می‌گیرد.
آرتروسکوپی، ام‌آرآی و آزمایش خون نیز دسته‌ای دیگر از روش‌هایی هستند که برای تشخیص علت درد در مچ‌های دست در نوجوانان پیشنهاد می‌شوند. در آرتروسکوپی و ام‌آرآی که همچون روش‌هایی که پیش‌تر ذکر شد، انواع مختلفی از عکس تهیه می‌شود که دقت‌های متفاوتی نیز دارند. اما آزمایش خون برای بررسی سطح مقدار مواد معدنی و ویتامین‌های موثر که به نوبه خود در رشد و سلامت عضلات و مفاصل و استخوان‌ها موثر هستند، انجام می‌شود.
در مورد این که چه کسانی بیشتر در دوران نوجوانی با درد و التهاب مچ در ناحیه دست مواجه می‌شوند نمی‌توان به قطع‌نظر داد. عوامل زیادی در احتمال دردگرفتن مچ در نوجوانی دخیل هستند از جمله سابقه خانوادگی، کمبود برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی، ضربه خوردگی مچ دست‌ها در کودکی یا در دوران اخیر و... . همچنین آرتریت روماتوئید نوجوانی یکی از بیماری‌های نسبتاً رایج در بین افراد زیر 18 سال است که می‌تواند منجر به مچ درد شود.
نکته قابل‌تأمل دیگر در مورد علت درد مچ دست در نوجوانان این است که ممکن است نوجوان به دلیل این که در سنی قرار دارد که مدام درحال‌رشد و گسترش بافت‌های استخوانی است، دچار درد در مفاصل و استخوان‌ها شود. البته این درد بیشتر در استخوان‌ها و مفاصل پا بروز می‌کند اما احتمال این که مفصل مچ‌های دست نیز به این دلیل دچار درد شود نیز وجود دارد.
نکته مهم در مورد افتراق دردهای مرتبط با رشد و گسترش صفحات استخوانی و همچنین مقایسه آن با سایر دردها این است که اولاً این دردها معمولاً هر دو سمت اسکلت استخوانی را درگیر می‌کنند. همچنین این دردها اغلب در تمام طول شبانه‌روز و برای مدت طولانی بروز کرده و این‌گونه نیست که در برخی از مواقع مثلاً در شب‌هنگام بروز نمایند.
از آن جا که درد و التهاب مچ در ناحیه دست نوجوانان می‌تواند علت‌های مختلف داشته باشد، نمی‌توان در این مطلب به طور قطع‌نظر داد که کدام دارو برای شما تجویز خواهد شد. معمولاً مسکن‌های درد و داروهای ضدالتهاب از جمله داروهایی هستند که در بیش از 80 الی 90 درصد بیماری‌هایی که منجر به درد و التهاب مچ در ناحیه دست می‌شوند، تجویز می‌شوند.
داروهای تسکین‌دهنده درد انواع مختلفی دارند که برخی صرفاً با نسخه پزشک توسط داروخانه به شما ارائه می‌شود و برخی نیز به‌صورت آزاد قابل خریداری هستند. انواع داروهای مسکنی که بدون نسخه تجویز می‌شوند مثل ایبوپروفن و استامینوفن، دوز پایینی دارند و برای دردهای خفیف و متوسط قابل‌استفاده هستند.
داروهای ضدالتهاب هورمونی و غیر هورمونی هم در اولین گام درمان در اغلب مواقع تجویز می‌شوند. منظور از هورمون همان کورتیکواستروئید است که از جنس لیپید (چربی) بوده و با نام کورتون در میان افراد شناخته می‌شود. دقت داشته باشید که کورتیکواستروئید همان هورمون کورتیزول است که در شرایط تنش و استرس از بخش قشری غده فوق‌کلیوی ترشح می‌شود و منجر به بروز عوارض زیادی برای شما از جمله تضعیف سطح قدرت سیستم ایمنی شما خواهد شد.
به دو دلیل ضد التهاب‌های حاوی کورتون بدون نسخه پزشک در داروخانه‌ها ارائه نمی‌شوند. اول این که مصرف آن‌ها عوارض زیادی برای شخص مصرف‌کننده به دنبال دارد که ممکن است باتوجه‌به شدت بیماری و فواید آن، ارزنده نباشد. دوم این که تمامی داروهای هورمونی اعم از کورتیکواستروئیدی‌ها و سایر انواع هورمون‌ها باید به طور دقیق و با دوز مشخص برای مدت معین مصرف شوند که مشخص‌کردن دوز و مدت نیز صرفاً توسط پزشک متخصص امکان‌پذیر است.
معمولاً درمان‌هایی که در طب سنتی و با داروهای گیاهی برای درد و التهاب مچ در ناحیه دست توصیه می‌شود، صرفاً برای تخفیف درد و التهاب هستند. اما از آن جا که ممکن است برخی داروهای گیاهی با داروهای شیمیایی تداخل پیدا کنند، لازم است که قبل از شروع به استفاده از داروهای گیاهی حتماً در مورد عوارض و تداخلات دارویی این گیاهان اطلاعات کسب کنید.
دم‌نوش‌ها داروهایی طبیعی و خوشمزه هستند که به‌آسانی قابل‌مصرف هستند. دم‌نوش چای سبز یک ضدالتهاب منحصربه‌فرد و فوق‌العاده است. دارچین نیز به هر شکلی مصرف شود هم برای تخفیف درد و هم برای تخفیف التهاب بسیار موثر واقع می‌شود. به‌خصوص اگر دارچین در کنار عسل مصرف شود، تأثیرات شگرفی بر روی بدن خواهد گذاشت.
کوبیده تخم شنبلیله، دم‌نوش گل بابونه، پماد گل همیشه‌بهار که به اصطلاحاً آرنیکا نامیده می‌شود، پماد گیاه پنجه شیطان و ترکیب ادویه زردچوبه با شیر و یا حتی مصرف ادویه زردچوبه درون وعده‌های غذایی نیز موارد دیگری هستند که همیشه توسط پزشکان و کارشناسان متخصص طب سنتی توصیه می‌شوند.
از اهمیت ماساژ، فیزیوتراپی و انجام حرکت‌های ورزشی برای بهبود درد مفاصل و درمان بیماری‌های مرتبط با دستگاه حرکتی نباید غافل شد. در هر سنی باتوجه‌به نوع بیماری یک کارشناس علوم ورزشی یا فیزیوتراپیست می‌تواند بهترین حرکات ورزشی را پیشنهاد کند. از آن جا که ممکن است هزینه‌های فیزیوتراپی برای برخی از افراد بالا باشد، می‌توان با مشورت با فیزیوتراپیست خود از این روش‌ها در منزل استفاده نمایید.
حرکت کشش مچ در دست‌ها: کشش مچ‌های دست یک تمرین آسان و ارزان است که تقریباً برای همه علت‌های درد در مچ‌های دست در دوره نوجوانی کارساز است. این تمرین را می‌توانید به دو صورت مختلف انجام دهید. اول این که دست خود را طوری بکشید که کف دستان شما به سمت بیرون باشد و انگشتان نیز کاملاً صاف روبه‌بالا قرار بگیرند. با 4 انگشت دست دیگرتان، 4 انگشت دست در حال کشیده شدن را تا جایی که فشار زیادی حس نکنید بکشید. این حرکت را در چند ست به طور روزانه در ساعات معین تکرار کنید.
حرکت کشش مچ‌های دست با میز: نوع دوم حالتی که می‌توان با استفاده از آن مچ‌های دست را کشید، کشش مچ‌های دست به کمک یک میز است. در این حالت ابتدا دودست خود را طوری بر روی لبه میز بگذارید که کف دست به سمت بیرون و انگشتان نیز به سمت پایین باشد. آرنج‌ها را به طور کامل در حالت صاف نگه دارید و توجه کنید که در هیچ حالتی خم نشوند. برای انجام صحیح این تمرین نیز باید وزن خود را آرام‌آرام به قسمت جلویی بدن منتقل کنید.
حرکت موبیلیزیشن مچ‌های دست: منظور از موبیلیزیشن، متحرک ساختن استخوان‌های مفاصلی مثل مچ‌های دست و مچ پا است. انجام موبیلیزیشن صرفاً در مطب فیزیوتراپی قابل‌انجام است. فایده انجام این روش این است که اولاً امکان کشش عضلات بیشتر شده و انجام نرمش‌ها به‌راحتی امکان‌پذیر است. هم این که عملکرد دامنه حرکتی استخوان‌ها نیز بهتر صورت می‌گیرد.
علاوه بر انجام این تمرین‌ها و روش‌ها، تمرین ورزشی خم‌کردن و صاف‌کردن مچ در دست‌ها به‌صورت پی‌درپی، حرکت‌دادن مچ در دست‌ها به دو طرف، جمع‌کردن و باز کردن انگشتان، نیم چرخش‌های ساعت‌گرد و پادساعت‌گرد مچ در دست‌ها نیز تکنیک‌هایی ساده و بسیار موثر بر روی درمان درد و التهاب مچ در ناحیه دست هستند. اگر به بهره‌بردن از روش‌های کمکی تکنولوژی پزشکی نیز علاقمند هستید، می‌توانید از لیزردرمانی، شاک‌ویوتراپی، تکار تراپی و منوال تراپی نیز استفاده کنید.
سخن پایانی
درد مچ دست در نوجوانی و کودکی به دلیل این که قابلیت رشد و گسترش بافت استخوانی را دارند، بسیار شایع است. ازاین‌رو همیشه نباید علت درد مچ دست در نوجوانان را یک بیماری جدی تلقی کرد. معمولاً صدمات فیزیکی نیز در نوجوانان ممکن است که منجر به درد شود. اما به‌طورکلی اگر درد همراه با علائم دیگر که در این مقاله ذکر شد، بروز کرد حتماً مراجعه به پزشک را جدی بگیرید.
معمولاً همه دردهای مچ در دست‌ها مراقبت‌های پزشکی لازم ندارد زیرا رگبهرگ شدن و فشارهای جزئی با انواع درمان خانگی درد و التهاب مچ در ناحیه دست مانند گذاشتن یخ، استراحت و مصرف داروهای ضددرد بدون نسخه بهبود پیدا می‌کنند. اگر درد و تورم مچ در دست‌ها شما بیشتر از چند روز طول کشید یا بدتر شد، به دکتر ارتوپد دست مراجعه کنید.
برای پیداکردن فوق‌تخصص ارتوپدی یا متخصص روماتولوژی به مجموعه تخصصی ما مراجعه کنید و در کلینیک ما می‌توانید از خدمات مشاوره با دکتر ارتوپد یا دکتر روماتولوژی هم استفاده کنید. اطلاعات این مقاله مخصوصاً روش‌های درمانی با حرکات ورزشی و فیزیوتراپی نیز به شما کمک شایانی خواهد کرد.