در اکثر موارد اگر در انگشت کوچک دست درد وجود داشته باشد، مشکل جدی به‌حساب نمی‌آید و با استراحت و محدودکردن فعالیت‌های دردناک به مرورزمان، درد بهبود می‌یابد؛ اما دردهای ناگهانی و شدید انگشت کوچک می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل خطرناک و جدی باشد. گر نمیتوانید مچ دست خود را حرکت دهید یا حرکات دست شما غیرطبیعی است، باید فوراً به دکتر برای درد دست مراجعه کنید.
درد در مچ‌های دست و کوچک‌ترین انگشت بیشتر در خانم‌های خانه‌دار به دلیل استفاده زیاد از دستان، انسان‌های مسن به دلیل فرسایش مفاصل و بافت‌های مچ‌ها و انگشتان، شاغلانی با شغل‌های سخت و پر فشار همچون نجاران و کارگران، ورزشکارانی همچون ژیمناستیک کاران و افرادی که به طور مداوم با رایانه تایپ می‌کنند اتفاق می‌افتد.
همچنین بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید به دلیل التهاب مفصلی و بیمارانی که آرتروز دارند به علت فرسایش مفاصل نیز بیشتر از سایرین در معرض این عارضه هستند. افرادی که دچار سندرم تونل کارپال هستند، چون یکی از عصب‌ها به‌درستی کار نمی‌کند، باید ریسک داشتن این درد را در مچ و انگشتان داشته باشند.
بیماری نقرس سبب ورم مفاصل شده و بیمارانی که نقرس دارند معمولاً درد در مچ‌های دست و کوچک‌ترین انگشت را احساس می‌کنند. آن‌هایی که دچار تاندونیت هستند نیز این عارضه را تجربه می‌کنند.
علت درد مچ دست و انگشت کوچک چیست؟ درد و التهاب مچ ناحیه دست و انگشتان می‌توانند دلایل متعددی داشته باشند. بعضی‌اوقات ممکن است ناشی از خستگی و یا تکرار مداوم یک حرکت باشد. اما گاهی اوقات نیز نشانه‌ای از بیماری‌های جدی می‌باشد. آسیب فیزیکی و صدمات نیز دلیلی بر درد این عارضه است.
آرتریت به دلیل درگیرکردن مفاصل و التهاب آن‌ها، بسیار احتمال درگیر نمودن مچ و انگشتان را بالا می‌برد و فرد درد آزاردهنده‌ای را احساس می‌کند. از علت درد در مچ‌های دست و کوچک‌ترین انگشت می‌توان آرتروز را نام برد. آرتروز بیماری است که سبب فرسایش مفاصل بدن شده و سپس استخوان‌ها نیز دچار سایش می‌شود و درد ایجاد خواهد شد.
بیماری سندرم تونل کارپال نیز به‌خاطر گیرافتادن عصب میانی مچ ناحیه دست منجر به بی حس‌شدن و درد در مچ و انگشت‌های کوچک دست می‌شود. در پوکی‌استخوان حجم استخوان‌ها کاهش پیدا کرده و فضای حفره‌های آن‌ها افزایش پیدا کرده و این عارضه نیز علتی برای درد در این نواحی می‌باشد.
کیست‌های گانگلیون نیز بر روی مفاصل پیدا شده و معمولاً در کنار انگشتان و مچ ناحیه دست بروز می‌کند. دلیل پیدایش این نوع از کیست‌ها عموماً آسیب‌ها و یا استفاده زیاد و فشار مفاصل هستند. علایم این توده‌ها بی‌حسی، درد شدید و سوزن‌سوزن‌شدن انگشتان و مچ ناحیه دست است.
از دیگر علت‌های بروز این عارضه باید تاندونیت را نیز نام برد. تاندونیت به دلیل فشار شدید و آسیب به تاندون‌ها اتفاق می‌افتد. این بیماری علائمی چون کاهش حرکت انگشت‌ها و درد و التهاب مچ را به وجود می‌آورد. نقرس عارضه‌ای که از نوع آرتریت روماتوئید است و مفاصل را درگیر می‌کند.
نقرس بیشتر بر مفاصل آرنج‌ها، پاها، مچ‌ها و انگشتان تاثیر می‌گذارد و سبب پدیدآمدن ورم و درد در این قسمت‌های بدن خواهد شد. این را هم در نظر بگیرید که ممکن است به دلیل استفاده بیش از حد و نادرست از انگشتان در موقع تایپ و کامپیوتر این اتفاق بیفتد که معمولاً با استراحت بهبود می‌یابد.
چگونه علت اصلی درد در مچ‌های دست و کوچک‌ترین انگشت تشخیص داده می‌شود
فرد با علائم و دردی که در مچ و انگشتان دست دارد به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه می‌کند. سپس پزشک با معاینه فیزیکی و پرسیدن سؤالاتی از بیمار نظیر چه مدت این علائم اتفاق افتاده، مقدار شدت درد عارضه، سابقه پزشکی، شغل فرد و فعالیت‌های روزانه و داروهای مصرفی او، معاینه را به اتمام می‌رساند. آزمایش‌ها لازم که باتوجه‌به نظر پزشک معالج برای تشخیص علت اصلی درد مچ دست و انگشت کوچک تجویز می‌شود بدین صورت هستند:
آزمایش خون: ممکن است متخصص به داشتن بیماری خاصی و یا فاکتورهای سلامتی در فرد شک کند و آزمایش خونی برای چگونگی وضعیت سلامتی بیمار تجویز نماید.
تصویربرداری با اشعه ایکس: با این روش می‌توان از وجود صدمات و شکستگی‌ها در این نواحی آگاه شد. اطلاعاتی که از این تصاویر به دست می‌آید، می‌تواند به یافتن علت اصلی این عارضه کمک کند.
ام‌آرآی: عکس‌برداری مغناطیسی که از تمامی بافت‌ها مانند تاندون‌ها، مفاصل و رباط‌های بدن اطلاعاتی می‌دهد. با بررسی این عکس‌ها از وجود بیماری‌ها و تغییرات در آن نواحی که در پیدایش درد و التهاب مچ و انگشتان نقش دارند، پزشک اطلاع می‌یابد.
الکترومیوگرافی: آزمایش نوار عصب و عضلات است. با بررسی این تست می‌توان از هدایت عصبی بین سلول‌ها و اختلالات عصب‌ها و عضلات آگاهی یافت.
روش‌های درمانی برای درد و التهاب مچ و انگشت‌های کوچک دست‌ها، وابسته به سن، شدت عارضه و فاکتورهای سلامتی برای هر فرد متفاوت است. اولین راه دارودرمانی نامیده می‌شود که پزشک باتوجه‌به شرایط بدنی بیمار، بهترین دارو و مسکن را تجویز می‌نماید.
دومین روش تراپی می‌باشد که فیزیوتراپیست تمریناتی را برای مدیریت درد و کاهش علائم این عارضه، توصیه می‌کند. حتی بعد از جراحی یا گچ و آتل گرفتن مچ و انگشتان به دلیل توان‌بخشی و بهبود کارکرد این نواحی، انجام این تراپی‌ها امری ضروری می‌باشد.
از آخرین راه‌های درمانی می‌توان جراحی را نام برد. در مواردی که استخوانی شکسته باشد نیاز به عمل جراحی برای متصل‌کردن استخوان‌ها است. همچنین برای سندرم تونل کارپال که از دلایل این عارضه است. الزاماً باید به‌خاطر گشاد کردن تونل، جراحی انجام شود تا فشار از روی عصب کم شود. همچنین اگر تاندونی آسیب ببیند می‌بایست برای ترمیم آن جراحی صورت بگیرد.
چه داروهایی برای درد در مچ‌های دست و کوچک‌ترین انگشت تجویز می‌شود
پزشک برای مبتلایان به آرتریت روماتوئید که التهاب مفصلی و تورم شدید دارند. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ناپروکسن و ایبوپروفن را برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و کاهش علائم تجویز می‌کنند. اگرچه که این داروها سبب درمان قطعی نمی‌شود و صرفاً درد را کنترل می‌کند.
درمان سندرم تونل کارپال و داروهای خوراکی تجویزی برای این بیماری ضدالتهاب غیراستروئیدی نظیر ایبوپروفن و ادویل هستند که درد، التهاب و تورم اطراف عصب‌ها را کاهش می‌دهند. نقرس نیز از دلایل به‌وقوع‌پیوستن این عارضه است و داروهای درمانی آن، معمولاً مسکن‌هایی همچون ناپروکسن و ایبوپروفن هستند. البته معمولاً می‌توان به سلکوکسیب، ملوکسیکام و ایندومتاسین نیز اشاره نمود.
آرتروز نیز علتی بر درد و التهاب مچ و انگشتان است و پزشکان از رایج‌ترین درمان‌ها مانند مسکن‌های بدون نسخه برای مدیریت درد این بیماری استفاده می‌کنند. داروهای ضد روماتیسمی نیز مفید واقع می‌گردند. چنانچه علت درد و التهاب مچ، تاندونیت شناخته شود متخصص معالج شما عموماً آسپرین، موترین و ناپروکسن را توصیه می‌کند.
درمان درد در مچ‌های دست و کوچک‌ترین انگشت با طب سنتی
خوشبختانه در طب سنتی و گیاه‌درمانی برای درمان درد و التهاب مچ و انگشتان دست، گیاهان مسکن و روش‌های التیام‌بخش فراوانی وجود دارد. چنانچه طبع بدن شما بلغمی باشد به دلیل اینکه حساسیت بدن را بالاتر می‌برد و درد و التهاب مچ ناحیه دست را افزون می‌کند.
می‌بایست هر چه سریع‌تر به فکر تغییر طبع بدن خود باشید. استفاده از روغن‌های گیاهی به‌صورت موضعی بسیار عالی است. پیشنهاد می‌شود روزی سه مرتبه و یا بیشتر از روغن‌هایی چون بادام تلخ و سیاه‌دانه و کرچک بر روی مچ و انگشتان بمالید تا تاثیر آن را ببینید.
در طب سنتی برای درمان درد این نواحی گفته شده است که سرکه‌انگبین را با اسپند ترکیب نمایید. برای ساختن سرکه‌انگبین، لازم است یک لیوان سرکه انگور، دو لیوان عسل و دو لیوان عرق نعنا را کاملاً مخلوط کنید. سپس باید یک‌سوم لیوان از این سرکه ساختنی و دو سوم دیگر از سرکه انگور ترکیب کرده و یک قاشق اسپند به آن‌ها اضافه کرده و به مدت چهل شب از این مخلوط میل کنید. بعد از چهل شب دیگر اسپند را به مخلوط اضافه نکنید.
از دیگر نسخه‌های درمانی در این حیطه مخلوط عسل و روغن سیاه‌دانه نیز بسیار معروف است. باید چهار قاشق روغن سیاه‌دانه را با یک قاشق سرکه و دو قاشق عسل ترکیب کنید. از این مخلوط روزی دو قاشق بخورید و بعد از حدود دو ماه کاملاً نتایج آن، مشهود می‌باشد. کمپرس سردوگرم هم بر روی این نواحی التهاب و درد را کاهش می‌دهند و از مهم‌ترین توصیه‌ها در طب سنتی هستند.
حجامت را هم می‌توان از پیشنهادهای این طب نام برد. در ابتدا حجامت عام انجام می‌شود البته حتماً تحت‌نظر متخصصین این حیطه، باید صورت بگیرد. پس از دو هفته نوبت حجامت سر شانه‌ها فرامی‌رسد. سپس دو هفته بعد نیز فقط در قسمت ساعدهای دست، انجام می‌شود. آلوئه‌ورا نیز گیاهی شناخته شده و مفید است. ژل این گیاه نیز خواصی بی‌نظیر دارد. روزی دومرتبه به مدت نیم ساعت از این ژل بر روی مچ و انگشتان دست، مالش دهید تا درد تسکین یابد.
طب سوزنی نیز روشی کارآمد در طب سنتی است. طب سوزنی در کاهش علائم سندرم تونل کارپال که شامل بی‌حسی و درد است، بسیار موثر می‌باشد. همچنین درد ناشی از آرتریت را نیز کنترل می‌کند. برای انجام این کار حتماً تحت‌نظر متخصصین طب سوزنی انجام دهید.
از دیگر توصیه‌های واجب و لازم در این طب باید گفت که برای درمان لازم است تا مواد غذایی سرد را از رژیم خود حذف کرده و سعی کنید از موادی با طبع گرم استفاده نمایید. ادویه‌ها و گیاهان فوق‌العاده‌ای هستند که بسیار تأثیرات شگرفی دارند. زردچوبه و زنجبیل به دلیل خاصیت ضدالتهابی بودن درد و التهاب ناشی از آرتریت را کاهش می‌دهند به همین منظور در درمان درد و التهاب مچ ناحیه دست و انگشتان، مفید هستند. حتماً روزانه از چای زنجبیل به‌عنوان مسکن گیاهی استفاده نمایید.
چای سبز نیز برای درمان این عارضه عالی است. زیرا هم خاصیت آنتی التهابی دارد و همچنین آسیب غضروفی و مفاصل را به‌شدت کاهش می‌دهد. دارچین نیز دارای خواصی مانند چای سبز می‌باشد. می‌توان یک قاشق دارچین را با مقداری عسل و آب ولرم مخلوط کرده روزانه به‌صورت ناشتا میل شود.
ضماد ترکیب دارچین و عسل هم بر روی این نواحی باعث تخفیف درد و تسکین این نواحی خواهد شد. ترکیب یک لیوان شیر ولرم و مقداری زردچوبه هم از نسخه‌های درمانی مهم در طب سنتی و مفید در خصوص کاهش علایم هستند.
تخم شنبلیله هم با داشتن مقادیر فراوان منیزیم در درمان این عارضه مفید شناخته شده است. ازاین‌رو مصرف آن به‌صورت پودر یا دم‌نوش به طور ناشتا توصیه می‌شود. دم‌نوش ریشه گیاه پنجه شیطان باعث کاهش عوارض آرتریت روماتوئید و درد شده و ضدالتهاب است. همچنین امروزه قرص‌های زیادی که حاوی عصاره این گیاه باشند ساخته شده است که با مصرف آن‌ها می‌توان بسیار از درد و علائم کاست.
از روش‌های دیگر درمانی می‌توان اسپلینت مچ ناحیه دست را نام برد. این آتل‌ها، مچ‌ها را در جهتی مناسب نگهداری می‌کنند و از حرکت‌های نابجا که باعث آسیب به مچ می‌شود، جلوگیری می‌نماید. بریس مچ ناحیه دست از مفاصل نیز محافظت می‌کنند و هنگام شب حتماً استفاده کنید تا عوارض و علائم آن به حداقل برسد. این نوع بریس برای افراد مبتلا به تاندونیت و سندرم تونل کارپال به دلیل برداشتن فشار از روی عصب‌ها، بسیار مفید می‌باشد.
تزریق کورتیکواستروئید نیز در بیمارانی که از این عارضه رنج می‌برند برای تخفیف دردهای مزمن انجام می‌شود. با این روش فشار از اعصاب برداشته شده و التهاب و تورم این نواحی نیز کم می‌شود. این را هم در نظر بگیرید که استفاده و بهبودی از این روش به نسبت داروهای خوراکی، بسیار کارآمدتر و سریع‌تر می‌باشد.
راه درمانی دیگری نیز وجود دارد به نام TENS که در این نوع از درمان افرادی که بسیار درد دارند، از طریق پوست به عصب‌ها تحریک الکتریکی می‌دهند و دیگر فرکانس‌های درد به مغز نمی‌رسد. در این روش بعد از مدت کوتاهی بهبودی حاصل می‌شود و درد تسکین می‌یابد. ضمناً عوارض جانبی بسیار کمی را دارد.
تمرینات حرکتی هم نباید از قلم بیفتد و می‌بایست از تأثیرات شگفت‌انگیز آن، آگاه باشید. این تمرینات باید با مشورت با فیزیوتراپیست انجام شود. گاهی اوقات ساده‌ترین حرکات کششی منجر به کاهش چشمگیر علائم خواهد شد. انجام تمرینات باید اصولی و به‌درستی صورت بگیرد تا مبادا باعث آسیب بیشتری شود. چند کشش آسان و مفید مانند کشش حالت دعا، فشار توپ تنیس و کشش مچ ناحیه دست هستند.
برای پیشگیری از دردهای آزاردهنده مچ و انگشت‌های کوچک دست‌ها، می‌توانید با رعایت‌کردن این روش‌ها از بروز آن‌ها جلوگیری نمایید. روش‌های موثر در پیشگیری موارد ذیل هستند:
آب بیشتری مصرف کنید.
قطع و یا کاهش مصرف الکل
رژیم غذایی سرشار از پروتئین و فیبر
در هنگام انجام کارهای مداوم و سخت و به و انگشتان استراحت بدهید.
الزاماً کلسیم به مقدار لازم را در برنامه غذایی خود جای دهید. روزانه حداقل دو لیوان شیر میل کنید.
در هنگام ورزش‌های پر خطر مانند اسنوبرد برای جلوگیری از آسیب به مچ، حتماً از مچ‌بند استفاده نمایید.
اگر شغلتان به‌صورت کار با رایانه است. خرید یک صفحه‌کلید ارگونومیک از ضروری‌ترین احتیاجات شماست. مچ ناحیه دست خود را نیز در حالت طبیعی قرار دهید تا مچ دچار خمیدگی به بالا با پایین نشود.
برای جلوگیری از افتادن و ضربه خوردن مچ و انگشتان، لازم است کفش‌‌های مناسب تهیه کنید.
نور کافی را در همه فضای خانه پوشش دهید.
راه‌پله‌ها و سرویس‌های بهداشتی نیز به تجهیزاتی چون میله، نرده و محافظ احتیاج دارند.
ورزش‌ها و نرمش‌های کششی مناسب را انجام دهید.
سخن پایانی
در این مطلب به‌صورت کامل و جامع به‌تمامی پرسش‌های شما، دررابطه‌با علت درد مچ دست و انگشت کوچک، روش‌های درمانی و گیاه‌درمانی این عارضه، راه‌های تشخیصی علت اصلی آن و همچنین پیشگیری از ابتلا به این دردهای آزاردهنده، پرداختیم. در این مقاله تمامی داروهای لازم در طب سنتی را بیان کردیم. اما لازم است بدانید که صرفاً برای آشنایی و اطلاعات شما این موارد را نام برده‌ایم.
به‌هیچ‌عنوان نباید خودسرانه حتی با مقادیر اعلام شده از این گیاهان استفاده نمایید. چنانچه بیشتر از دو هفته این درد را در این نواحی داشتید باید حتماً به پزشک متخصص ارتوپد متبحری، مراجعه نمایید. زیرا دست‌ها از مهم‌ترین اعضای بدن برای انجام کارهای روتین روزانه هستند. هرگونه آسیب و درد در هر قسمتی از دست‌ها به باقی نواحی مانند بازو نیز انتقال می‌یابد.
اگر در انگشت‌های کوچک دست چپ یا راست احساس درد و ناراحتی کردید و آسیب جدید نداشتید توصیه می‌کنیم چند روز با درمان‌های خانگی برای کاهش درد تلاش کنید، اما اگر باگذشت زمان بهتر نشدید، و دردتان شدیدتر شد سریعاً به متخصصین باتجربه در کلینیک ما مراجعه و درمان‌های تخصصی را آغاز کنید.