برای درد کف دست چه باید کرد؛ بررسی دلیل و راهکارهای درمانی آن
دست‌ها شامل 27 استخوان هستند که ساختار بسیار ظریف و پیچیده‌ای دارند. ماهیچه‌ها و مفاصل دست امکان حرکت را برای فرد فراهم می‌کنند ولی در برابر حوادث و بیماری‌ها، به شدت آسیب پذیر هستند. سوالی که همواره برای بسیاری از بیماران ایجاد می‌شود، این است که برای درد کف دست چه باید کرد؟ در پاسخ باید بگوییم بسیاری از بیماری‌هایی که سبب درد کف دست می‌شوند، قابل درمان هستند که بسته به علت درد، ممکن است با دارو، تزریق استروئید، جراحی، ورزش، راه حل‌های خانگی و تغییر سبک زندگی تسکین پیدا کند اما برای دریافت روش درمانی مناسب باید به دکتر برای درد دست مراجعه کرد. در ادامه به جزئیات بیشتری در خصوص علل تا درمان درد کف دست می‌پردازیم.
آیا می‌دانید برای درد دست چه باید کرد؟
درد کف دست می‌تواند در گروه‌های سنی مختلف و با دلایل متفاوتی ظاهر شود. بیماریهای خود ایمنی، آرتریت روماتوئید، لوپوس و حتی انجام حرکات تکراری به‌عنوان منشاء اصلی این مشکل از سوی متخصصان ذکر شده است. باید تاکید کنیم که نباید از این درد غافل شوید. به این دلیل که دست عضوی از بدن است که ما دائما از آن استفاده می‌کنیم و سلامت آن برای فعالیت‌های روزانه ما ضروری است. بنابراین هنگامی که در کف دست خود احساس ناراحتی می‌کنید، جستجوی یک پزشک متخصص مجرب برای تشخیص بیماری و معالجه آن عاقلانه‌ترین تصمیم است تا آگاه شوید برای درد کف دست چه اقدامی باید کرد.
این عارضه ممکن است گاهی ثابت و گاهی نیز متناوب باشد. درد متناوب یا مداوم به دلیل درد بستگی دارد. در موارد بسیار معدودی، حرکت دست و فعالیت، شدت این عارضه را افزایش می‌دهد. همچنین ممکن است باز شدن یا بسته شدن کف دست را محدود کند که این مسئله اغلب در استفاده از دست‌ها در طول روز اختلال ایجاد می‌کند. ضمنا می‌توان گفت درد در این ناحیه به شکل مبهم تا یک درد تیز و خنجری متغیر است.
علاوه بر تمامی خصوصیت‌های ذکر شده درباره درد کف دست، خوب است بدانید که این مشکل گاهی اوقات به نواحی دیگر دست، از جمله مچ، ساعد، انگشتان، آرنج، بازو، شانه نیز سرایت می‌کند و اغلب از کف دستان بیمار شروع شده و به سایر نواحی ذکر شده انتشار می‌یابد. همچنین احتمال دارد این عارضه در دست‌ها، یک طرفه یا درد دو طرفه باشد. از دلایل اصلی که سبب احساس درد در دو دست می‌شود، آرتروز است. ولی ضربه دیدن دست‌ها در حوادث گوناگون اغلب یک طرفه است که بیشتر کف دست آسیب می‌بیند و ماندگار نیستند.
بیشتر بدانید : چه دارویی برای درد مچ دست خوبه
معرفی دلایل بیماری قبل از درمان و کاهش درد کف دست
علل مختلفی برای درد کف دست مانند عادات اشتباه در ضربه زدن به یک جسم،. انجام حرکات تکراری، خوابیدن بر روی دست‌ها، زمین‌خوردن، مصرف الکل، استفاده از دخانیات، نداشتن رژیم غذایی مناسب، نداشتن یک برنامه ورزشی متناسب و ... وجود دارد. این مشکلات بعد از مدتی خود به خود بهبود می‌یابند، با این حال، اگر درد کف دست شما به این دلایل نیست، باید هوشیار باشید، زیرا این وضعیت می‌تواند نشانه بیماریهای خاصی باشد که نیاز به درمان پزشک دارند. موارد زیر دلایل مختلفی هستند که موجب درد کف دست شوند.
-
سندرم گیلن باره: سندرم گلین باره یک نوع عارضه خود ایمنی نادر است. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به سیستم عصبی محیطی که مسئول کنترل حرکات بدن بوده، حمله می‌کند. مبتلایان معمولا علائم این بیماری را به تدریج تجربه می‌کنند که از گزگز و درد در عضلات پا شروع می‌شود و سپس به کف دست‌ها سرایت می‌کند.
-
نوروپاتی محیطی: این بیماری در اثر آسیب به اعصاب محیطی دست‌ها و سایر اعضای بدن ایجاد شده می‌شود. عارضه نام‌برده شده سبب احساس بی‌حسی در کف دست‌ها و گاهی دردناک شدن این ناحیه می‌شود. عوامل متعددی از جمله اختلال جریان خون در دست‌ها، بیماریهای خود ایمنی و دیابت می‌توانند موجب آسیب به اعصاب محیطی یا همان نورون‌های حسی شوند.
-
نقرس: این بیماری به مفاصل بدن حمله می‌کند، زیرا در این حالت سطح اسید اوریک خون بالا می‌رود. در شرایطی که بدن بیمار سالم است، این ماده در خون حل می‌شود و از راه ادرار دفع می‌شود. با این حال، تحت شرایط خاصی بدن بیش از حد این ماده را تولید می‌کند، به طوری که در داخل رگ‌های خونی تجمع می‌کند. یکی از نشانه‌های تجمع اسید اوریک، درد کف دست است که معمولا به دلیل مزمن بودن نقرس رخ می‌دهد. در ابتدای بیماری که نقرس در شرایط حادی نیست، مبتلایان علائم قابل توجهی را تجربه نمی‌‌کنند.
-
سایر بیماری‌ها: از بیماریهای دیگر می‌توان به کیست‌های گانگلیون، تومور در دست‌ها، ام اس، تنگی ستون فقرات، تاندونیت، آرتریت، شکستگی، عفونت، واسکولیت، بورسیت، روماتیسم مفصلی، بیماری کین باخ، دیسک گردن و... اشاره نمود.
برای درد کف دست چه زمانی به دکتر مراجعه نماییم؟
بیشتر اوقات درد و همه علائم منفی که در کف دست رخ می‌دهد نیاز به مراقبت‌های پزشک و یا درمان دارویی ندارد. به عنوان مثال؛ زمین‌خوردن آرام که درد کمی را ایجاد کرده یا پیچ خوردگی دست، عموما با استراحت کردن و همچنین راه‌حل‌های خانگی بهبود می‌یابند. بنابراین، نیازی برای مراجعه به پزشک نیست. زمانی‌که دستان بیمار دچار خون‌ریزی شده است، تب بالایی دارد، درد او به طور مکرر عود می‌کند، توده‌ای را در دستان خود حس می‌کند، یا اخیرا دچار بیماری ویروسی شده است و ضمنا متوجه شد که اصلا نمی‌تواند دست خود را تکان دهد و تعادلی ندارد باید به پزشک مراجعه کند. ضمنا اگر درمان خانگی، درد کف دست را برطرف نکرد و بیشتر از یک الی دو هفته طول کشید، باید فورا به پزشک (عمومی، ارتوپد،جراح اعصاب فیزیوتراپیست، پزشک روماتولوژی) مراجعه نمود. به عقب انداختن معالجه ابن عارضه سبب کاهش کیفیت زندگی و تاخیر در بهبودی قطعی می‌شود. نشانه‌های دیگری که می‌گویند باید به پزشک مراجعه کنید، عبارتند از:
-
سفتی مفاصل که سبب مشکل در حرکت و انعطاف پذیری انگشتان و دست می‌شود.
-
درد و بی‌حسی در کف دست‌ها و سایر نواحی مرتبط
-
التهاب و درد مفاصل
-
تغییر شکل نامناسب دست‌ها
-
التهاب و قرمز شدن پوست کف دست
-
سردی بیش از حد انگشتان
-
تحمل نداشتن برای حمل یا نگه‌داشتن سبک‌ترین و کوچکترین وسیله
-
زخم شدن کف دست
-
تشخیص ندادن سرما و گرما
-
مشکلات گوارشی
-
سردرد و سرگیجه
-
تاری دید و گاهی ناتوانی در صحبت کردن
برای درد کف دست چه آزمایشاتی لازم است؟
در همه موارد درد کف دست از خفیف تا شدید، ارزیابی علت بیماری و میزان آسیب، ضروری است که بدون تاخیر با یک متخصص مشورت کنید و سپس تصمیم بگیرید که آیا درمان خانگی یا دارویی برای شما مناسب است یا جراحی بهترین گزینه است. در بیشتر اوقات پزشک برای تعیین علت ابتدا سوالاتی را در خصوص درد کف دست می‌پرسد؛ مثلا آیا درد شما با تغییر فشار یا فعالیت بیشتر، افزایش می‌یابد؟ آیا کف هر دو دست شما درد می‌کند؟ چه وقتی این درد در کف دست شما شروع شده است؟ آیا قبلا این علائم را تجربه کرده‌اید؟ توصیه می‌کنیم شما این سوالات را با دقت جواب دهید تا به پزشک کمک کنید علت درد شما را بهتر درک کند و برنامه درمانی مناسب را پیشنهاد دهد.
پزشک بعد از آگاه شدن از علائم دیگری که همراه با درد کف دست تجربه می‌کنید، اقدام به معاینه کف دست، مچ، بازو، انگشتان و ساعد می‌کند. ضمنا احتمال دارد از شما درخواست کند تا چند حرکت ورزشی آرام انجام دهید. گاهی متخصص مفاصل دست را بررسی می‌کند تا اطمینان یابد دچار تورم و التهاب شده‌اند یا نه. علاوه بر این‌ها حتما به عضلات دست نیز توجه می‌کند تا مشاهده کند کوتاه‌تر شده‌اند و حرکات شما را محدود کرده‌اند یا خیر. گاهی نیاز است بیمار آزمایش‌هایی را برای بررسی دلیل درد کف دست خود انجام دهد، تا پزشک بتواند آن را تفسیر و بر اساس آن توضیح مناسبی به سوال بیمار که برای درد کف دست چه باید کرد، بدهد. این آزمایشات شامل:
-
آزمایش خون
-
توموگرافی کامپیوتری
-
تصویر برداری رزونانس مغناطیسی
-
آرتروسکوپی
-
آنژیوگرافی
-
بیوپسی عصبی
-
سی تی اسکن
برای درد کف دست چه راه حل درمانی پیشنهاد می‌شود؟
علیرغم این‌که درد دست ممکن است ناشی از بیماریهای خطرناک و مزمن باشد معمولا به راحتی از طریق شیوه‌های گوناگون درمان می‌شود. بنابراین اگر احساس درد در کف دست به خاطر یک مشکل جدی که نیاز به مراقبت پزشکی دارد نباشد، احتمالا می‌توان آن را در خانه درمان کرد. از پیشنهادات خود مراقبتی در منزل که از سوی متخصص به بیمار گفته می‌شود می‌توان به استفاده از کمپرس یخ اشاره نمود، زیرا برای کمک به تسکین التهاب و درد کف دست گزینه مناسبی است. توصیه می‌شود از گرما درمانی نیز استفاده کنید که معمولا برای سفتی مفاصل دست و درد عضلانی استفاده می‌شود.
لطفا اگر کف دست شما دچار آسیب جزئی شده است، استراحت خود را بیشتر کنید. علاوه بر این‌ها بیمار ممکن است داروهای بدون نسخه مصرف کند، زیرا به تسکین درد موقت کمک می‌کند. با این حال، مهم است که در صورت استفاده هر نوع دارویی با پزشک مشورت کنید. زیرا داروهای بدون نسخه ممکن است التهاب کف دست را به طور کامل کاهش ندهند. برخی دیگر از علل این عارضه را نمی‌توان با داروهای بدون نسخه و خودمراقبتی در منزل درمان کرد. بنابراین برای صدمات یا شرایط جدی‌تر، بیمار ممکن است به موارد زیر احتیاج داشته باشد.
-
آتل: یک آتل یا بریس می‌تواند به تسکین درد دست، انگشتان، مچ و... کمک کند و موجب جلوگیری از افزایش التهاب دستان خواهد شد.
-
ماساژ درمانی: به گفته بسیاری از درمان‌گران، ماساژ قسمت‌های گوناگون کف دست و نواحی اطراف سبب درمان بعضی از درد‌ها و بیماری‌هایی می‌شود که هیچ دارویی برای رفع آن اثر نکرده است. همچنین برای جلوگیری از عود درد کف دست، به بیمار راه‌حل‌هایی را آموزش می‌دهد تا در خانه آنها را تمرین کند.
-
داروهای تجویزی: برخی از درد‌های کف دست را می‌توان با داروهای تجویزی از سوی پزشک، مانند تزریق کورتیکواستروئید، داروهای خوراکی مانند قرص‌های مسکن قوی رفع کرد.
-
کرم‌های موضعی: استفاده از پماد‌های گیاهی و کرم‌های موضعی مانند کپسایسین، که دارای موادی است که در فلفل قرمز یافت می‌شود، می‌تواند موجب بهبود جزئی برای درد کف دست و کاهش علائم نوروپاتی محیطی شود. لازم است بدانید زمانی که از این نوع کرم استفاده می‌کنید احتمال دارد در کف دستان خود احساس سوزش کنید که مانعی ندارد و بعد از گذشت چند دقیقه خود به خود برطرف می‌شود. با این حال بعضی از بیماران نمی‌توانند این سوزش را تحمل کنند، بنابراین پزشک یک پماد دیگری را برای آنها تجویز می‌کند.
-
درمان مشکلات سلامتی زمینه‌ای: اگر درد کف دست ناشی از بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید، ام اس، عفونت خون و... باشد، درمان این موارد معمولا علائم این عارضه را نیز کم‌تر می‌کند. مثلاً اگر فرد به خاطر بیماری ام اس در کف دستان خود درد و بی‌حسی را تجربه کند، اگر ام اس را با گزینه‌های درمانی متعدد، برطرف یا کنترل شود، درد و علائم مرتبط نیز در کف دست از بین خواهد رفت.
-
فیزیوتراپی: اگر در دستان خود ضعف عضلانی دارید که سبب شده کف دستتان درد بگیرد، گذراندن جلسات فیزیوتراپی می‌تواند به عملکرد بهتر دستان شما کمک کند. بنابراین فیزیوتراپی کف دست، نوعی توان‌بخشی محسوب می‌شود که فقط باید توسط فیزیوتراپیست ماهر انجام شود. این نوع تکنیک درمانی شامل، ورزش، اولتراسوند تراپی، تکارتراپی، لیزر، الکتروتراپی، ماساژ و... می‌باشد.
-
چسب لیدوکائین: تهیه چسب لیدوکائین و استفاده از آن روی محل درد، ممکن است موجب تسکین این عارضه شود. در مواردی نیز مشاهده شده است این چسب‌ها عوارضی جانبی دارد؛ مثلا موجب بی‌حسی در محل قرارگیری چسب‌ها می‌شود.
-
جراحی: گاهی برای رهایی از درد کف دست باید عمل جراحی مرتبط با علت بیماری انجام داد. گزینه‌هایی که فقط با جراحی درمان می‌شوند؛ شامل شکستگی شدید استخوان دست، جراحی برای برداشتن تومور و کیست‌های بزرگ، جراحی دیسک گردن، جراحی برای سندرم تونل کارپال، جایگزین مفصل برای آرتریت شدید در دست و... است.
-
تحریک الکتریکی عصب: الکترودهایی که بر روی پوست کف دست قرار می‌گیرند، در فرکانس‌های مختلف جریان الکتریکی آرامی را ایجاد می‌کنند. این نوع درمان باید یک ماه به مدت سی دقیقه انجام شود.
سخن پایانی
برای درد کف دست چه باید کرد؟ درست است که احساس درد کف دست ناخوشایند است و از عوارض بیشتر این مشکل می‌ترسید، اما خوب است بدانید که این مسئله اصلا نباید روی روان شما تاثیر منفی بگذارد. حتی اگر درد کف دست به خاطر مشکل حادی ایجاد شود، به لطف تجهیزات پیشرفته، بالا رفتن علم پزشکان و روش‌های مختلف قابل درمان است. بنابراین اگر این عارضه همراه با سایر علائم در شما رخ داد به طوری‌که تحمل آنها برای‌تان دشوار است، ترس را کنار بگذارید و فورا نزد پزشک مجرب بروید. پیشنهاد می‌کنیم کلینیک تخصصی ما را انتخاب کنید تا توسط کادر پزشکی با تجربه و متعهد علت درد کف دست خود را متوجه شوید و مناسب‌ترین راه درمانی را انتخاب نمایید.