علائم دررفتگی مچ پا؛ درد و حساسیت در لمس و کبودی، تورم و کوفتگی
علائم دررفتگی مچ پا بسته به شدت آسیب متفاوت می باشند وبا درد و کبودی و تورم همراه است. هرگاه دچار در رفتگی مچ ، پیچ خوردگی و کشیدگی رباط شدید بایدبه پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کنید. هر زمان که این عارضه با درد و تورم شدید حتی در راه رفتن همراه بود با مراجعه به پزشک فرضیه ی شکستگی بوسیله تصویر برداری و تشخیص پزشک رد شود و اقدامات لازم برای کاهش درد و درمان دررفتن مچ پا صورت گیرد. باتوجه به اطلاعات ارائه شده در مورد علائم و درمان و مدت زمان بهبود دررفتگی مچ پا باید به بدانیم بهترین تصمیم توسط پزشک معالج شما گرفته می شود.
در رفتگی مفصل مچ زمانی اتفاق می افتد که بین استخوان های ساق پا و کف پا، جا به جایی رخ دهد. در رفتن مچ اتفاق شدیدی می تواند باشد. انواع و شدت در رفتن وپیچ خوردگی متفاوت است. آناتومی مفصل مچ، شامل استخوان ساق پای کوچک تر یعنی فیبولا، استخوان ساق پای بزرگ تر یعنی تیبیا و استخوان در کف پا به نام تالوس، اتصال این سه استخوان مفصل مچ را تشکیل می دهد. مفصل مچ به حرکت پای شما به بالا و پایین کمک می کند.
مفصل پایین تر از مفصل مچ ، مفصلی بین استخوان تالوس و کالکانئوس می باشد که این مفصل، اجازه ی حرکت پا به سمت دیگر را می دهد. در اطراف این مفاصل، رباط هایی قوی وجود دارد که استخوان ها را در جای خود محکم نگه می دارد. به صورت کلی منظور از در رفتن مچ می تواند پیچ خوردگی باشد که در این صورت علائم آرام تر و درد کمتری دارد.
آسیب های شدید و ناگهانی می تواند این رباط های نگه دارنده را از جای خود جا به جا کند و یا پاره کند و فضایی غیر عادی بین استخوان ها ایجاد شود. هر چند این رباط ها بسیار قوی هستند و به راحتی از بین نمی روند و پاره نمی شوند. از طرفی اگر منظور از در رفتگی مچ، پیچ خوردگی پا باشد با آسیب های خفیف تر نیز می تواند ایجاد شود.
در رفتگی مچ برای هر سنی ممکن است اتفاق بی افتد و احتمال شکستگی بیشتر از پیچ خوردگی مچ می باشد. اگر در رفتگی مچ برای شما اتفاق افتاده و یا شک دارید، می توانید با مراجعه به کلینیک توسط یک متخصص ارتوپدی ویزیت شوید و با انجام تصویر برداری و بررسی ان توسط پزشک، درمان لازم را دریافت کنید تا دچار بی ثباتی مچ نشوید.
چیزی که ما دراین مقاله به آن میپردازیم در رفتن مچ به معنای پیچ خوردگی می باشد. مراجعه دیرهنگام به متخصص ارتوپدی بعد از در رفتگی مچ می تواند موجب آن شود که مچ شکل بدی به خود بگیرد و درمان لازم را دریافت نکنید و درد زیادی را نیز تحمل کنید.
علت های زیادی می تواند موجب در رفتگی مچ شود. تمام حرکات ناگهانی و تمام آسیب هایی که به پا وارد می شود می تواند موجب پارگی رباط و در نتیجه آن در رفتن مچ شود. تصادف های وسایل نقلیه به خصوص موتور سیکلت ها عامل بسیار مهمی در در رفتگی مچ می باشد. ورزش هایی مانند والیبال و بسکتبال که شامل پرش می باشند نیز می تواند موجب آن شود که مچ دچار دررفتگی شود. علت در رفتگی مچ با توجه به شرح حال و سابقه ای که به پزشک می دهید مشخص می شود و درمان متناسب با آن آغاز می شود.
افرادی که در معرض خطر دررفتگی مچ می باشند شامل افرادی است که:
۱- فعالیت های ورزشی زیادی انجام می دهند
۲- سابقه دررفتگی، پیچ خوردگی و یا شکستگی مچ می باشد.
۳- مشکلات آناتومیک و ساختاری که ممکن است از ابتدای تولد وجود داشته باشد.
۴- بیماری هایی که موجب می شود رباط های بدن، شل باشند و استحکام کافی را برای مفاصل ایجاد نکنند مانند اهلرز-دانلس
۵- افرادی که سیگار می کشند نیز به علت آسیب های عروقی بیشتر ممکن است دچار در رفتگی مچ بشوند.
۶- افراد چاق به علت فشار و وزن بیشتری که بر روی مچ وارد می شود، می تواند موجب آن شود که دچار در رفتگی مچ شود.
بسته به اینکه به چه علتی، در رفتگی مچ رخ داده باشد، علائم دررفتگی مچ پا می تواند خفیف یا شدید باشد و علائم دررفتگی مچ پا درجه بندی می شوند و بسته به درجه بندی درمان دریافت می کنند. به صورت کلی علائم دررفتگی مچ پا، به علت آسیب ساختارهای آن ناحیه می باشد. به علت آسیبی که به آن می رسد، می تواند دردناک باشد و این درد می تواند ناگهانی و شدید ایجاد شود.
در درجات خفیف تر تنها یک کشیدگی و تورم می تواند دیده شود و کم کم علائم دیگری ظاهر شود که نشان دهنده ی محل آسیب و کوفتگی می باشد. درد و حساسیت در لمس و کبودی نیز از علائم دررفتگی مچ پا می باشد. به علت در رفتگی و بی ثباتی مچ، نمی توان بر روی آن وزن گذاشت و حرکت کرد و مشکل در حرکت برای فرد ایجاد می کند.
بسته به مکانیسم آسیب، علائم دررفتگی مچ پا می تواند در سایر نقاط بدن نیز حس شود. ممکن است آسیب ستون فقرات نیز به دنبال در رفتگی مچ رخ دهد. یکی از علائم دررفتگی مچ پا ، راه رفتن یا نرفتن پس از ان است که در صورتی که پس آن قادر به توانایی راه رفتن نباشد، آسیب های مهمی مطرح می شود که پزشک ارتوپد بهترین درمان مناسب را به بیمار توصیه می کند و از مراجعه دیر هنگام پرهیز کنید.
در رفتگی مچ، اگر به صورت خفیف تر باشد، شما می توانید به یک کلینیک ارتوپدی نزد پزشک ارتوپد مراجعه کنید تا بررسی های لازم برای شما انجام شود. اما در موارد تصادفات و یا بیرون زدگی و موارد در رفتگی شدید، شما ممکن است نیاز به اورژانس پیدا کنید.
پزشک متخصص ارتوپدی، معاینات فیزیکی لازم را بر روی شما انجام می دهد و همچنین از نظر سایر آسیب های همراه شما را بررسی می کند. پزشک با فشار مچ، درد و تورم شما را بررسی می کند و همچنین بررسی می کند که عروق خونی شما قطع نشده باشد و همچنان خونرسانی به پای شما وجود داشته باشد.
پس از معاینه فیزیکی، بررسی های تصویربرداری لازم می باشد. اشعه ایکس، سی تی اسکن و یا MRI بسته به اینکه چه مدتی از در رفتگی می گذرد و یا کدام قسمت درگیر می باشد، برای شما تجویز می شود.
شما برای درمان دررفتن مچ پا حتما باید به پزشک متخصص ارتوپدی ماهر مراجعه کنید. بسته به این که نوع در رفتگی و آسیب شما چگونه باشد، درمان دررفتن‌های مچ پا متفاوت خواهد بود. همانطور که ذکر شد علائم دررفتگی مچ پا درجه بندی دارد و درمان دررفتن‌های مچ پا بر اساس این درجه بندی ها انجام می شود. اجزای درمان دررفتن مچ پا می تواند شامل موارد زیر باشد.
۱- آتل: آتل برای محکم کردن و نگه داشتن مچ شما می باشد تا از در رفتگی مکرر مچ جلوگیری شود. به عبارتی در درجات خفیف تر در رفتگی مچ انتخاب درمانی ما آتل می باشد.
۲- گچ: گچ به صورت چکمه ای در صورتی که نیاز باشد پس از اقدامات برای شما گرفته می شود و پس از مدتی باید مراجعه مجدد داشته باشید تا گچ شما باز شود و به صورت تدریجی، وزن گذاری روی پای آسیب دیده را آغاز کنید. گچ و بازتوانی بعد از آن معمولا درمان انتخابی در درجه ی بالاتر می باشد.
۳- جراحی: در صورتی که آسیب شما شدید باشد، ممکن است نیاز به جراحی پیدا کنید. در طی جراحی پزشک استخوان های مچ را به جای خود برمی گرداند و سپس با پیچ یا پین در جای خود ثابت می کند و می تواند پارگی رباط ها را نیز ترمیم کنند.
بعد از اتمام اقدامات درمانی، پزشک برای شما یک بریس یا آتل متحرک می دهد و با توجه به توصیه پزشک، می توانید فیزیوتراپی را آغاز کنید. فیزیوتراپی به شما کمک می کند تا دامنه حرکت و قدرت خود را بازیابی کنید و همچنین ممکن است با توجه به نیاز، استفاده از عصا نیز به شما توصیه شود.
پزشک متخصص ارتوپدی در ارتباط با اینکه شما چه زمانی می توانید به فعالیت عادی خود بازگردید، به شما اطلاع می دهد. شما باید محدودیت های حرکتی خود را از پزشک ارتوپد بپرسید و نسبت به آن اگاهی داشته باشید تا ترمیم شما در بهترین حالت صورت بگیرد.
همچنین در طی روند درمان دررفتن مچ پا ، پزشک مسکن و داروهایی برای جلوگیری از لخته شدن به دلیل عدم تحرک تجویز می کند. همچنین اگر آسیب دیدگی شما باز باشد و پوست شما پاره شده باشد، نیاز به آنتی بیوتیک پیدا می کنید. به یاد داشته باشید شما داروهای تجویزی پزشک را باید مصرف کنید و حتی از مسکن هایی غیر از مسکن هایی که پزشک توصیه می کند، استفاده نکنید زیرا ممکن است روند ترمیم به تاخیر بیافتد. به شما ممکن است استفاده از مکمل هایی مانند کلسیم، ویتامین D و پروتئین نیز توصیه شود. همچنین ترک سیگار نیز به این علت که سیگار عروق را آسیب دیده می کند و موجب می شود که ترمیم با تاخیر صورت بگیرد، بسیار توصیه می شود.
مدت زمان بهبود دررفتگی مچ پا در هر فردی متفاوت است. مدت زمان بهبود دررفتگی مچ پا بسته به علائم دررفتگی مچ پا، شدت ضربه و محل ضربه، ژنتیک و رعایت نکات مراقبت های لازم پس از در رفتگی و نوع تغذیه، بین 3 تا 6 هفته است.
در رفتگی مچ بسته به شدت آن، عوارضی نیز به دنبال دارد. این عوارض می تواند با توصیه های پزشک ارتوپدی کاهش پیدا کند و یا اصلا بروز پیدا نکند. بعضی از این عوارض شامل موارد زیر می باشد.
۱- سفتی مفصل: سفتی مفصل در اثر بی حرکتی در طی دوره ی آتل و گچ گیری ممکن است که رخ دهد. برای سفتی مفصل، فیزیوتراپی می تواند کمک کننده باشد.
۲- آرتریت: آرتریت مچ به علت آسیب مفصلی در طی در رفتگی مچ می تواند ایجاد شود و مزمن شود.
۳- عفونت: عفونت استخوان می تواند در شکستگی های باز رخ دهد و باید با آنتی بیوتیک و یا در صورت نیاز با جراحی، درمان شود.
۴- درد: در صورتی که برای شما پیچ و یا پین کار گذاشته شود، ممکن است دردی در سرما و یا هنگام فعالیت برای شما ایجاد شود.
۵- مشکلات بهبود زخم: به علت شکستگی، ممکن است مشکلات پوستی و بهبود زخم نیز رخ دهد.
۶- آسیب عروق خونی یا عصبی: در اثر در رفتگی و جا به جایی استخوان ها ممکن است عروق یا اعصابی که از روی استخوان رد می شود، آسیب ببیند.
۷- لخته خون: لخته خون در اثر بی حرکتی و جا به جایی می تواند بین عروق تشکیل شود و به سمت عروق ریوی حرکت می کند و آمبولی تشکیل شود و موجب ایست تنفسی شود.
۸- شکستگی های همراه: شکستگی های همراه با علائم دررفتگی مچ پا بسیار شایع و مهم می باشد. این مورد بسیار مهم است که توسط پزشک متخصص ارتوپدی ویزیت شود و درمان و بررسی های لازم انجام شود.
در رفتگی مچ بسته به علت های آن و شدت آسیب می تواند با پارگی رباط های حمایت کننده و نیز جابجایی سه استخوان تشکیل دهنده مچ باشد. علائم دررفتگی مچ پا بسته به اینکه آسیب با چه مکانسیم و با چه شدتی وارد شده است، از درد و کبودی تا بیرون زدگی استخوان می تواند باشد که در این حالت باید توسط پزشک فورا درمان شود. در صورتی که بی ثباتی مچ و یا در رفتگی مچ دارید، بهتر است هر چه سریع تر به کلینیک و یک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید تا درمان دررفتن مچ پا و حمایت لازم برای شما انجام شود.
اگر قبلا دچار در رفتگی مچ شده اید و اکنون می خواهید وضعیت خود و علائم دررفتگی مچ پا را پیگیری کنید نیز می توانید به پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید تا نسبت به وضعیت خود آگاهی پیدا کنید. به یاد داشته باشید مراجعه دیر هنگام در روند عقب افتادن بهبودی شما اثرگذار است و ممکن است عوارض جبران پذیری را برای شما به همراه داشته باشد.