شرایط دژنراتیو به وضعیتی پیش‌رونده گفته می‌شود که در طی آن ساییدگی و تخریب مفصل به‌مرورزمان بدتر می‌شود. علل آن نیز متعدد است؛ از آسیب‌های ورزشی و تصادفات گرفته تا التهاب مفاصل و پارگی غضروف. اگر شما از درد شانه رنج می‌برید و به دنبال علت درد شانه و دست راست خود هستید، ما شما را در این مقاله به علت‌ها و روش‌های تشخیص و درمان این درد با نظر دکتر برای درد دست آشنا می‌کنیم.
با وجود اینکه عوامل مختلفی درد شانه و دست سمت راست را منجر می‌شوند، اما دو عامل ضرب‌دیدگی و التهاب، مهم‌ترین و شایع‌ترین علل این عارضه هستند. ضربه یا آسیب به شانه می‌تواند باعث التهاب، ورم، پارگی عضلات، تاندون‌ها و بافت‌های نرم شانه شود. این آسیب‌ها درد و محدودیت عملکردی در شانه و بازو ایجاد می‌کنند. فرض کنید شخصی حین دوچرخه‌سواری، بر روی شانه راست خود سقوط کند.
در این حالت، ضربه ناگهانی به شانه وارد شده که کوفتگی و خون‌مردگی در بافت‌های نرم شانه، التهاب، پارگی یا جابه‌جایی تاندون‌های شانه و حتی شکستگی استخوان ترقوه را منجر می‌شود. گاهی نیز ممکن است آسیب به کپسول و رباط‌های مفصل شانه وارد شود. هر کدام از این آسیب‌ها می‌تواند منجر به درد شدید، تورم، اختلال در حرکت شانه و درد عضلات اطراف شانه و بازو شود.
علاوه بر این، آسیب به شانه راست، با اختلال در کارکرد صحیح عضلات و تاندون‌ها، باعث درد یا ضعف در حرکت دست راست هم می‌شود. پس آسیب‌دیدگی شانه نه‌تنها خود شانه بلکه دست متصل به آن را هم تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. عامل دیگر، تاندونیت یا التهاب تاندون است. تاندون‌ها رشته‌های محکم و قوی هستند که ماهیچه‌ها را به استخوان‌ها متصل می‌کنند. وقتی تاندون شانه دچار التهاب یا پارگی می‌شود، درد و علائمی ایجاد می‌کند. اما سؤال این است که چرا التهاب و پارگی تاندون رخ می‌دهد؟!
فعالیت بیش از حد یا تکراری شانه؛ مثلاً ورزش‌های تکراری مانند شنا، والیبال، بدمینتون و بیسبال یکی از این عوامل است. آسیب‌دیدگی ناگهانی شانه مانند افتادن روی شانه یا ضربه مستقیم به آن نیز می‌تواند عامل دیگر این رخداد باشد.
از طرفی، پیری و فرسودگی تاندون‌ها باگذشت زمان، آنها را آسیب‌پذیرتر می‌کند. وقتی تاندون شانه ملتهب یا پاره می‌شود، باعث اختلال در عملکرد دست راست و ایجاد درد در آن خواهد شد؛ زیرا تاندون‌های التهابی یا پاره، قادر به انتقال و تحمل نیروهای عضلانی به دست به طور صحیح نیستند. بدین ترتیب التهاب یا پارگی تاندون‌های شانه، می‌تواند منجر به درد شانه و اختلال عملکردی دست راست شود.
علاوه بر ضربه فیزیکی و التهاب در دست راست، عوامل بسیاری در بروز این درد دخیل هستند. اگر جز افرادی هستید که بیماری زمینه‌ای دارند، دچار اضافه‌وزن هستند و یا سن زیادی دارند، باید به عواملی همچون آرتروز، روماتیسم مفصلی، نوروپاتی محیطی و... مشکوک شد. چرا که این افراد، در دسته گروه‌های پرخطر قرار می‌گیرند. از طرفی، دردی که به علت آسیب فیزیکی ایجاد شود پس از چند روز برطرف می‌شود و یا کمتر می‌شود. اما اگر درد در دست طرف راست و شانه راست به درازا کشید و با مسکن هم بهبود نیافت، ممکن است علت آن، موارد زیر باشد.
آرتروز دست
آرتروز دست راست یک بیماری مفصلی است که باعث التهاب و درد در مفاصل می‌شود. این بیماری معمولاً با فرسایش غضروف‌های مفصلی و استخوان‌های زیرین آنها در مفاصل دست راست شروع می‌شود. می‌دانید که غضروف‌ها، بافت‌های انعطاف‌پذیری هستند که بین استخوان‌های مفصل قرار گرفته‌اند و باعث کاهش اصطکاک در حین حرکت مفصل می‌شوند. هنگامی که غضروف‌ها آسیب ببینند، استخوان‌های زیرین آنها در معرض فشار و اصطکاک بیشتری قرار می‌گیرند و درد و ورم در مفاصل را به دنبال دارد.
التهاب مفاصل باعث ایجاد تغییرات در ساختار استخوان‌ها و مفاصل می‌شود. در نتیجه استخوان‌ها، خشن و ناهموار شده و حرکت مفاصل دشوارتر می‌شود. عضلات و تاندون‌های اطراف مفصل هم تحت تاثیر قرار می‌گیرند و سفت و دردناک می‌شوند. آرتروز دست راست معمولاً مفاصل انگشتان، مچ دست و آرنج را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل در بسیاری از موارد، علت درد شدید دست راست از شانه تا انگشتان، آرتروز است. درد و تورم در مفاصل دست راست، محدودیت در حرکت و انعطاف‌پذیری مفاصل و صداهای خش‌دار یا ترق‌ترق هنگام حرکت مفاصل، از مهم‌ترین علائم آرتروز دست راست هستند.
روماتیسم مفصلی
روماتیسم مفصلی یک بیماری التهابی مفاصل است که می‌تواند مفاصل مختلف بدن از جمله شانه را درگیر کند. در روماتیسم مفصلی شانه راست، غشای سینوویال یا همان غشای نازکی که درون مفصل شانه قرار دارد، ملتهب می‌شود.
این غشا به‌عنوان بالشتکی عمل می‌کند که مایعی لغزنده و ضدسایش تولید می‌کند تا از ساییده شدن استخوان شانه و استخوان ترقوه در هنگام حرکت جلوگیری کند. وقتی التهاب در غشا سینوویال رخ می‌دهد، مایع مفصلی کمتری تولید می‌شود و در نتیجه حرکات شانه دردناک و محدود می‌شود. التهاب همچنین باعث ضخیم‌تر شدن غشا و تنگ شدن فضای داخل مفصل می‌گردد.
علاوه بر غشای سینوویال، التهاب می‌تواند بافت‌های اطراف مفصل از جمله غضروف، لیگامان‌ها، تاندون‌ها را هم تحت تاثیر قرار دهد. در نتیجه ثبات مفصل شانه کاهش پیدا می‌کند. ازآنجایی‌که شانه در طیف وسیعی از حرکات دست مانند بالابردن، پایین آوردن، جلو و عقب بردن مورد استفاده قرار می‌گیرد، التهاب و درد ناشی از روماتیسم مفصلی می‌تواند به سرتاسر بازو، آرنج، مچ و انگشتان دست راست انتشار یابد.
درد شانه و بازو معمولاً هنگام فعالیت یا در شب تشدید می‌شود. ممکن است حرکت‌دادن دست به سمت بالا یا عقب بسیار دردناک باشد.
نوروپاتی محیطی
نوروپاتی محیطی یک عارضه عصبی است که باعث آسیب به اعصاب محیطی می‌شود. اعصاب محیطی، اعصابی هستند که از نخاع خارج شده و به بافت‌های بدن می‌رسند. در نوروپاتی محیطی، این اعصاب دچار التهاب یا آسیب می‌شوند. آسیب به اعصاب در اثر نوروپاتی محیطی، باعث اختلال در انتقال صحیح پیام حسی و حرکتی به اندام‌ها می‌شود.
در نتیجه علائمی مانند درد، بی‌حسی، سوزش، خواب‌رفتگی، ضعف و کوفتگی در ناحیه‌ای که عصب آسیب‌دیده است، بروز می‌کند. حال اگر اعصاب مربوط به شانه و بازو درگیر شوند، فرد ممکن است احساس درد، بی‌حسی، سوزش و ضعف در ناحیه شانه و دست راست خود تجربه کند. حرکات دست مانند بالابردن بازو یا حمل اشیای سبک هم می‌تواند بسیار دردناک یا دشوار باشد.
در موارد شدیدتر، حتی انجام حرکات بسیار ساده مثل بستن دکمه لباس یا باز کردن درب هم مشکل می‌شود. به‌طورکلی، هر آسیب عصبی که منجر به نوروپاتی محیطی در اعصاب مرتبط با شانه و بازوی راست شود امکان دارد موجب درد و ضعف در این نواحی گردد.
کمبود مواد مغذی
کمبود تغذیه‌ای بعضی ویتامین‌ها مانند ویتامین دی و ویتامین ب ۱۲ و همچنین مواد معدنی، با اثر بر اعصاب و عملکرد عضلات، باعث درد و التهاب دست راست و شانه می‌شود. ویتامین ب ۱۲ برای سلامت اعصاب محیطی که حس درد و لمس را منتقل می‌کنند، ضروری است و کمبود آن باعث آسیب اعصاب و بروز دردهای مختلف از جمله در ناحیه دست و شانه می‌شود.
از طرفی ویتامین دی نقشی کلیدی برای استحکام استخوان‌ها و سلامت عضلات دارد. کمبود این ویتامین، سبب ضعف و ازدست‌رفتن توده عضلانی می‌گردد و با تحریک اعصاب، درد عضلانی ایجاد می‌کند. ضمناً کمبود مواد معدنی مانند منیزیم و روی نیز از دیگر علل کم‌خونی و در نهایت درد و اختلال عصبی- عضلانی است.
در برخی موارد، لازم است که علت درد در دست طرف راست و شانه راست سریعاً مورد بررسی قرار گیرد. یکی از این موارد، درد غیرقابل‌تحمل و شدید است. درد شدید شانه و دست سمت راست که فرد را از انجام فعالیت‌های روزمره باز دارد، نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد.
زیرا این درد شدید می‌تواند نشانه‌ای از آسیب‌های جدی ماهیچه‌ای، تاندونی، مفصلی یا استخوانی باشد که نیاز به درمان سریع دارند؛ یا حتی ممکن است به دلیل کاهش جریان خون به عضلات ایجاد شود که سبب نکروز و مرگ بافتی می‌شود. علاوه بر این، درد شاید ناشی از بیماری‌های خطرناکی مانند سکته قلبی، آمبولی ریوی، سکته مغزی و... باشد.
علامت هشداردهنده دیگر، تب و لرز و تعریق شبانه و حتی کاهش وزن است. همراهی درد و التهاب دست راست و شانه راست با تب، لرز، و تعریق شبانه، نشانه‌ای از بیماری‌های خطرناکی است که نیاز به درمان فوری دارند. بیماری‌هایی مانند عفونت‌های استخوانی و مفصلی می‌توانند با تب، لرز، درد شدید، و تعریق شبانه همراه باشند که عدم درمان به‌موقع آنها، منجر به آسیب دائمی می‌شود.
علت دیگر، التهاب ماهیچه قلب است. در این حالت، عفونت باعث التهاب عضله قلب شده و با تب، لرز، تعریق شبانه، و درد قفسه سینه همراه است. این علت، بسیار خطرناک بوده و نیاز به پیگیری و درمان اورژانسی دارد.
از طرفی بیماری‌های التهابی و خودایمنی مثل لوپوس، التهاب و درد مفاصل و عضلات به همراه تب، لرز، و تعریق شبانه ایجاد می‌کنند. یعنی این احتمال وجود دارد که درد در شانه و دست طرف راست، نشانه‌ای از بیماری لوپوس باشد و خود فرد اطلاعی نداشته باشد. در مواردی، دیابت نیز عامل این درد است. سایر علائم خطرناکی که باید به آنها توجه جدی شود:
درصورتی‌که درد به طور مداوم و بدون وقفه بیش از 2-3 روز ادامه داشته باشد
اگر درد همراه با تورم، قرمزی، گرما و حساسیت پوست در ناحیه دردناک باشد
درصورتی‌که درد پس از آسیب‌دیدگی یا حادثه ایجاد شده باشد
در صورت بروز ناگهانی درد شدید که قبلاً وجود نداشته است
بنابراین، این علائم را نباید نادیده گرفت و حتماً باید به پزشک مراجعه کرد. تشخیص و درمان به‌موقع بیماری زمینه‌ای می‌تواند از بروز عوارض خطرناک جلوگیری کند.
درد و التهاب دست راست و شانه راست اگر درمان نشود می‌تواند عواقب جدی به دنبال داشته باشد. اول اینکه، این دردها شاید نشانه‌ای از آسیب به عضلات، تاندون‌ها، مفاصل یا اعصاب در ناحیه شانه و بازو باشند. به‌مرورزمان اگر این آسیب‌ها درمان نشوند، وخیم‌تر می‌شوند و منجر به التهاب مزمن، تحلیل‌رفتن عضلات، پارگی کامل تاندون‌ها، و آسیب‌های بیشتر به بافت‌های نرم می‌گردند. علاوه بر این، عدم درمان این دردها باعث کاهش قدرت و دامنه حرکتی شانه و دست می‌شود.
یعنی فرد دیگر نمی‌تواند آن طور که بایدوشاید از دست و شانه استفاده کند و انجام کارهای روزمره سخت و دشوار می‌شود. حتی احتمال آسیب‌های بیشتر نیز وجود دارد. چون عضلات ضعیف شده‌اند و فرد درد دارد، احتمال پیچ‌خوردگی، شکستگی، و آسیب‌های وخیم‌تر زیاد است.
در نهایت اگر درد طولانی‌مدت باشد، فرد دچار افسردگی و اضطراب ناشی از درد مزمن می‌شود که خود عوارض جدّی دیگری به همراه دارد. پس توصیه می‌شود هر چه سریع‌تر برای بررسی دقیق علت درد و شروع درمان‌های لازم به پزشک مراجعه کنید تا از بروز عوارض شدید و طولانی‌مدت جلوگیری شود.
پزشک معالج، برای اینکه تشخیص دهد عامل ایجاد درد در دست طرف راست شانه چیست، ابتدا معاینات فیزیکی انجام می‌دهد. بدین صورت که اول، سؤالاتی در مورد شرح‌حال بیمار از جمله چگونگی و زمان شروع درد، فعالیت‌هایی که درد را تشدید می‌کند و تاریخچه پزشکی می‌پرسد.
سپس حرکات شانه مانند خم‌وراست کردن، چرخش به داخل و خارج را بررسی می‌کند تا دامنه و محدودیت حرکتی را ارزیابی کند. در ادامه، استخوان‌های شانه و بازو، عضلات و تاندون‌ها را از نظر وجود تورم، قرمزی، گرمی و حساسیت لمس می‌کند و قدرت عضلانی دست را با تست فشار دست بررسی می‌کند. تست‌های عصبی مثل بررسی رفلکس‌ها و احساس نیز صورت می‌گیرد.
پس از معاینه فیزیکی، آزمایش خون به پزشک کمک می‌کند تا علل التهابی، عفونی یا اختلالاتی مثل آرتریت روماتوئید (رماتیسم مفصلی) را در درد و التهاب دست راست و شانه راست تشخیص دهد. وقتی شانه و دست درد می‌گیرد، ممکن است به دلیل التهاب یا عفونت در مفاصل و بافت‌های اطراف آن باشد.
در این حالت، سلول‌های دفاعی بدن شروع به تولید پروتئین‌هایی به نام ماکروفاژهای التهابی می‌کنند. این پروتئین‌ها وارد خون می‌شوند و سطح آنها در خون افزایش پیدا می‌کند. با انجام آزمایش خون و اندازه‌گیری این مارکرها مثل CPR و ESR، پزشک می‌تواند متوجه شود که آیا التهاب وجود دارد یا خیر.
علاوه بر این‌ها، روش‌های تصویربرداری مختلفی مثل سی‌تی‌اسکن، ام‌آرآی، سونوگرافی و... می‌توانند به پزشک کمک کنند تا علت دقیق درد و التهاب دست راست و شانه راست را تشخیص دهد. اسکن‌هایی مثل CT اسکن و MRI، تصاویر دقیقی از استخوان‌ها، مفاصل، غضروف‌ها، رباط‌ها، تاندون‌ها و عضلات شانه و بازو ارائه می‌دهند.
پزشک با بررسی این تصاویر، به دنبال آسیب‌دیدگی، التهاب، پارگی، خون‌ریزی و تورم در بافت‌های ناحیه شانه و بازو می‌گردد که اگر عارضه‌ای وجود داشت، تشخیص داده شود.
درمان‌هایی مانند ماساژ و فیزیوتراپی می‌توانند به طور مؤثری به درمان درد و التهاب دست راست و شانه راست کمک کنند. ماساژ با ایجاد فشار و مالش روی عضلات آسیب‌دیده، باعث افزایش جریان خون و کاهش التهاب در ناحیه می‌شود. همچنین ماساژ با رهاکردن اندورفین‌های بدن که مواد شیمیایی ضددرد هستند، از درد عضلات و مفاصل می‌کاهد.
در ماساژ دست و آرنج، با مالش عضلات بازو و ساعد، التهاب و درد در این نواحی را کاهش می‌دهد. حرکت و گردش خون بهتر در دست باعث تسکین درد می‌گردد. این تمرینات با بهبود دامنه حرکتی مفاصل و تقویت عضلات دور کتف و دست، سبب تسکین درد در شانه و دست طرف راست می‌گردد.
روشی آشنا و تجویزی برای هر دردی، دارودرمانی است. برای درد در شانه و دست طرف راست، معمولاً داروهای ضدالتهاب و ضد دردی تجویز می‌شوند که ورم را نیز کاهش دهند. این دسته از داروها با مهار آنزیم سیکلواکسیژناز، التهاب و در نتیجه درد ناشی از آسیب و التهاب عضلات و مفاصل شانه و دست را کاهش می‌دهند و تورم موضعی را پایین می‌آورند.
مسکن‌هایی مانند استامینوفن، ترامادول، دیکلوفناک و... نیز برای تسکین درد و التهاب دست راست و شانه راست به کار می‌روند. این داروها با مسدودکردن گیرنده‌های درد، از انتقال پیام درد به مغز جلوگیری می‌کنند و با کاهش احساس درد، سبب آرامش بیمار می‌شوند.
اگر درد با روش‌های مذکور بهبود نیافت و وخامت بالایی داشت، نیاز به جراحی وجود دارد. در موارد زیر، پزشک برای درمان درد و التهاب دست راست و شانه راست، اقدام به جراحی می‌کند:
پارگی کامل یا ناقص تاندون عضلات دور شانه مثل تاندون عضله ذوزنقه. در این حالت تاندون پاره شده بخیه می‌خورد.
پارگی غضروف مفصلی که باعث درد و محدودیت حرکت شانه و آرنج می‌شود. در این موارد برش جراحی برای ترمیم غضروف ضروری است.
شکستگی استخوان‌های شانه مثل ترقوه یا استخوان بازو که نیاز به ترمیم دارد.
وجود جسم خارجی در مفصل شانه مثل ترکش گلوله که باید جراحی و خارج‌کردن آن انجام شود.
سخن پایانی
در این مقاله، شما را با علت‌های درد شانه و دست سمت راست آشنا کردیم. در پاسخ به این سؤال که علت درد شانه دست راست چیست، به موارد مختلفی همچون آسیب فیزیکی، آرتروز، آرتریت، روماتیسم مفصلی، سوءتغذیه و... اشاره شد.
بسیاری از شرایط می‌توانند منجر به درد در شانه و بازوی راست شما شوند. این درد می‌تواند نواحی مختلفی را تحت‌تأثیر قرار دهد و گاهی اوقات ممکن است با بی‌حسی اتفاق بیفتد. شایع‌ترین علت درد شانه و بازوی راست، مشکل در روتاتور کاف است، مانند التهاب تاندون یا بورسیت روتاتورکاف سایر علل بالقوه شامل شکستگی، آرتریت و رادیکولوپاتی گردن است.
باتوجه‌به اهمیت شانه و دست برای انجام فعالیت‌های روزمره زندگی، درد در این ناحیه می‌تواند تاثیر بسزایی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشد. امروزه با به‌کارگیری روش‌های نوین تصویربرداری، آزمایش‌های تشخیصی پیشرفته، داروهای ضدالتهاب و ضددرد اختصاصی، فیزیوتراپی و...، امید به بهبودی کامل بیماران بیش‌ازپیش است.
هر علت مربوط به تخصص‌های متفاوت است. اما به‌طورکلی شایع‌ترین عوامل درد دست توسط دکتر ارتوپد، پزشک متخصص روماتولوژی و فیزیوتراپیست‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. در صورت لزوم جهت مشاوره با پزشکان مجرب، به سایت ما مراجعه نمایید.