دنیای پزشکی، بسیار گسترده با تخصص‌های گوناگون است. یکی از این تخصص‌ها ارتوپدی است. پزشکان ارتوپد همیشه تلاش می‌کنند تا راه‌حل‌های گوناگونی برای معالجه ارائه دهند؛ مثلاً درد دست راست، چه در خواب و چه در طول روز زندگی افراد را به چالش می‌کشد. این مسئله گاهی به یک دلیل ساده مانند نادرست خوابیدن، سبک زندگی غلط و یا حتی بیماری‌های پیچیده‌ای چون نقرس رخ می‌دهد که اگر به درمان آن توجهی نشود، عواقب منفی بسیاری برای بیمار به همراه دارد. در این مقاله تلاش می‌کنیم تا به پشت پرده علت درد دست راست در خواب بپردازیم تا بدانیم چه زمانی نگران این عارضه باشیم و چه روش‌هایی برای تشخیص آن از سوی دکتر برای درد دست وجود دارد و انواع تکنیک‌های درمانی توصیه‌‌شده از سوی پزشک چیست. 

چگونه درد دست راست در خواب زندگی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟

درد دست راست به این معنی است که فرد نمی‌تواند به طور نرمال از دست خود استفاده کند و این مسئله عواقب منفی بسیاری بر کیفیت زندگی او دارد. شاید شما یا دوستان‌تان در دست راست خود احساس درد کنید و اگرچه این احساس بعد از یکی دو ساعت از بین می‌رود، اما نباید از کنار این مشکل به سادگی عبور کرد؛ زیرا علاوه بر نگرانی‌هایی که به وجود می‌آورد، قطعاً بر خواب افراد اثرات منفی می‌گذارد. بنابراین هر قدر کیفیت خواب کاهش یابد، تأثیر بسیار زیادی بر فعالیت‌های مختلف و زندگی روزانه دارد و از همه مهم‌تر ممکن است نشان‌دهندة برخی بیماری‌های جدی باشد.

لازم است بدانید که همه چیز به مشکلات جسمی بعد از ایجاد درد دست راست خلاصه نمی‌شود، چرا که مشکل درد دست‌ بر روان افراد نیز تأثیر می‌گذارد و از اضطراب گرفته تا کاهش اعتماد به نفس همگی زیرمجموعه آثار روانی این عارضه هستند که گاهی بیماران مجبور می‌شوند شغل و حرفه خود را تغییر دهند. با اینکه درد دست راست هنگام خواب، امری طبیعی است و بیشتر به دلیل کار زیاد ایجاد می‌شود؛ ولی باید دقت کنید که همزمان با درد، علائم منفی دیگری نداشته باشید. گاهی همراه با این عارضه، مواردی چون التهاب مفاصل، تغییر شکل انگشتان و مفصل‌های دیگر دست، تغییر رنگ پوست دست، ناتوانی در نگهداری وسایل سبک، احساس بی‌حسی و درد در کف دست‌ها، سوزش، داغی، سفت شدن مفصل‌ها را تجربه می‌کنید.

 منشأ تمام علائم‌‌ ذکرشده می‌تواند به مسائل پزشکی دیگر مرتبط باشد و تا زمانی که این مسائل درمان نشوند، درد دست راست در موقع خواب با شما همراه خواهد بود. مشکل درد در دست راست در هر بخشی، مانند درد در کف دست، مچ، انگشتان، ساعد و حتی بازوها و شانه می‌تواند رخ دهد. همان‌طور که بیان کردیم علاوه بر اینکه شما دچار مشکل جسمی و روانی می‌شوید، ممکن است درد دست‌تان بر فعالیت تفریحی شما نیز تأثیر منفی بگذارد و قطعاً در ارتباطاتی چون نوازش کردن، دست دادن یا هر ارتباطی که با دست انجام می‌شود، به مشکل می‌خورید. بنابراین قبل از هرگونه اقدامی خوب است به دیگر علائمی که همزمان تجربه می‌کنید، توجه داشته باشید و به پزشک مراجعه کنید.

عوامل پشت پرده درد دست راست هنگام خواب

کشف دلیل درد دست راست هنگام خواب مسئله‌ای مهم است و این امر شاید از دیدگاه شما بسیار ساده باشد؛ ولی در واقعیت چنین نیست، بلکه درد دست اتفاق پیچیده‌ای است که عوامل گوناگونی در به وجود آوردن آن نقش دارند. گاهی افراد بر علت درد دست خود هنگام خواب یا هر زمان دیگری واقف‌اند؛ مثلاً اگر یک فرد زمین بخورد یا تصادف کند دچار صدمه در دستان  خود می‌شود، این امر طبیعی است و تا چندین روز در زمان بیداری و خواب درد دست راست و چپ را تجربه می‌کند.

گاهی افراد نمی‌دانند که درد دست آنها به چه دلیل رخ داده است و تشخیص آن بر عهده متخصص ارتوپد است؛ بنابراین اگر درد دست راست وقت استراحت و خواب ناپایدار باشد، نیازی به درمان ندارد مگر اینکه شدت درد بالا یا به طور ماندگار و ناگهانی باشد. اصولاً عوامل شایع در بروز درد دست موقع خواب شامل مشکلاتی در عصب‌ها، عضلات، رباط‌ها و استخوان‌های دست است. اگر هر یک از این اجزا بر اثر آسیب فیزیکی صدمه ببینند یا بر اثر بیماری‌های مختلف اختلالاتی در آنها ایجاد شود، درد دست رخ خواهد داد.

به جز حوادث و سبک زندگی نادرست و عادات غلط غذایی دلایل فیزیولوژیکی نیز این درد را شکل می‌دهند که می‌توان به آرتروز، سندرم تونل کارپال، تومور، ام‌اس، استرس، نیش حشرات، انواع عفونت، کیست گانگلیون، نقرس، بیماری کلیوی، استفاده از برخی داروها، ژنتیک، سندرم رینود، پوکی استخوان، روماتیسم مفصلی، آسیب شبکه بازویی، اسکلروز سیستمیک یا حتی کمبود انواع ویتامین‌ها به ویژه ویتامین‌های ب1، ب6، ب12 اشاره کرد که قطعاً باید تحت نظر پزشک درمان مناسب آغاز شود.

چه زمانی برای درمان درد دست راست اقدام کنیم؟

اگر درد دست زمان استراحت و خواب به صورت دائم و پیش‌رونده باشد نشان از یک بیماری در بدن دارد؛ بنابراین در صورت تجربه درد دست در خواب برای بیش از دو هفته باید برای دریافت یک تکنیک درمانی به پزشکان عمومی، ارتوپد، روماتولوژیست، جراح و فیزیوتراپیست ماهر مراجعه کنید. پزشک با توجه به تجربه و علم خود به راحتی علت درد دست راست هنگام خواب را طبق علائم و شدت درد، کشف و درمان مناسب را تجویز می‌کند تا در کمترین زمان ممکن سلامتی دست راست خود را به دست آورید.

به این ترتیب اگر دچار درد دست در زمان خوابیدن می‌شوید که با گذشت زمان، رفته‌رفته در شدت و نوع آن تغییراتی به وجود می‌آید و همچنین علائم خطرناکی شامل بروز اختلال در دید مانند دوبینی و تاری دید، احساس بی‌حسی در دستان و سایر اندام‌های شما رخ داده است، تورم غیر عادی در دست خود مشاهده می‌کنید، کف دست‌تان دچار گزگز یا سوزن‌سوزن می‌شود یا یک ضربه ناگهانی به هر یک از اجزای دست شما وارد می‌شود، باید فوراً نزد پزشک مراجعه کنید یا با سازمان اورژانس تماس بگیرید. با گفتن علائم دقیق خود به متخصص، می‌توانید بهتر از تجربیات و دانش پزشکان نام‌برده بهره‌مند شوید و درمان خود را به روش صحیح آغاز کنید.

بیمارانی که از دست درد شبانه رنج می‌برند اولین سؤال‌شان از پزشکان این است که با چند جلسه مراجعه و درمان، به طور کامل از درد خلاص می‌شوند؟ پزشکان برای همه افرادی که از این بیماری زجر می‌کشند، یک دوره درمانی ثابت تعیین نمی‌کنند؛ زیرا هر فردی شدت درد دست و علائم اولیه گوناگونی از خفیف تا شدید دارد که گاهی با یک جلسه ملاقات رفع می‌شود و در مواردی اگر درد دست بیش از حد و با تعداد علائم بیشتری باشد قطعاً باید جلسات بیشتری به پزشک مراجعه کند.

بیماری‌های مرتبط با درد دست راست موقع خواب

در این بخش به چند نمونه از بیماری‌‌های شایع و نادر که احتمال بروز این عارضه آزاردهنده را افزایش می‌دهند به طور جداگانه نام می‌بریم و یک به یک آنها را بررسی می‌کنیم؛

1. آرتریت روماتوئید: شایع‌ترین علت شکایت از درد دست راست هنگام خوابیدن، آرتریت روماتوئید است. فرد مبتلا همواره زمان خوابیدن و همچنین هنگام بیدار شدن از درد و سفت شدن مفاصل خود از جمله بند انگشتان دست راست شکایت دارد، اگرچه ماهیت علائم، میان افراد مبتلا تفاوت بسیاری دارند. علائم این بیماری ممکن است همچنان باقی بمانند یا چند ساعتی در پایان روز سراغ بیمار بیایند و سپس ناپدید شوند.
2. سندرم تونل کارپال: این سندرم در نتیجه فشار بر عصب مدیان هنگام عبور از مچ دست رخ می‌دهد. استفاده مکرر از دست و کشیدگی بیش از حد آن موجب تورم در تاندون‌های مچ دست و در نتیجه فشار مضاعف بر عصب می‌شود. این موضوع سبب درد، بی‌حسی، ضعف انگشتان تا دست‌ها می‌شود و در برخی موارد تا شانه نیز کشیده می‌شود.
3. آسیب شبکه بازویی: شبکه بازویی، شبکه‌ای از اعصاب متصل به هم است که از گردن از طریق شانه تا بازوها امتداد می‌یابد. این شبکه‌ توسط عضلات، استخوان‌ها، تومورها یا التهاب فشرده که سبب درد و ضعف می‌شود بر حرکت گردن، شانه و دست به ویژه بعد از فعالیت روزانه، تأثیر می‌گذارد. این مورد برای نوزادان بیشتر اتفاق می‌افتد.
4. بیماری تاندونیت: تاندون‌ها بافت ضخیم و فیبری هستند که استخوان‌ها را به ماهیچه‌ها متصل می‌کنند؛ ولی حرکات مکرر دست راست و چپ می‌تواند سبب التهاب آنها شود؛ مثلاً می‌توان به سندرم آرنج تنیس‌بازان اشاره کرد. زیرا این سندرم در نتیجه حرکت مداوم و مکرر ساعد و آرنج ایجاد می‌شود و سبب التهاب تاندون‌ها خواهد شد. این سندرم فقط مختص تنیس‌بازان نیست، بلکه نقاشان، قصاب‌ها، تایپیست‌ها، خیاطان و بافندگان و سایر افراد در حرفه‌های مختلف را درگیر می‌کند.
5. افزایش سن: ضعف در مفاصل، از بین رفتن غضروف‌های دست و پوکی استخوان با افزایش سن رخ می‌دهد که باعث افزایش اصطکاک بین استخوان‌ها می‌شود. همین مسئله سبب درد در دست راست، دست چپ، شانه‌ها، انگشتان و سایر قسمت‌های بدن می‌شود که در زمان خوابیدن شدت درد بیشتر است.

تشخیص علت درد دست راست هنگام خواب

تشخیص علت درد گرفتن دست راست در خواب بستگی به شدت و علت آن دارد. اگر بیماری و علائم اولیه را همان ابتدا متوجه شوید و فوراً خود را نزد متخصص ارتوپد برسانید، علت درد دست فقط با یک معاینه فیزیکی مشخص می‌شود. در غیر این صورت انجام آزمایش‌های پیشرفته ضروری است و آزمایشاتی چون آرتروسکوپی، آزمایش خون و ادرار برای بررسی شاخص‌های خونی و انواع ویتامین‌ها و همچنین آزمایش مارکر استخوانی برای بررسی تشکیل یا تحلیل استخوان‌ها تجویز می‌شود.

علاوه بر اینها از تصویربرداری‌های مختلف مانند ام‌آر‌آی، سی‌تی اسکن، تصویربرداری با اشعه ایکس و همچنین توموگرافی کامپیوتری، آرتروسکوپی، آزمایش تراکم استخوان نیز استفاده می‌شود؛ البته اگر در هر یک از این آزمایشات مورد مشکوکی از جانب پزشک مشاهده شود باید از بیوپسی استخوان و بیوپسی عصبی یا نمونه‌برداری بهره برد. در بیوپسی استخوان قسمتی از بافت استخوان و در بیوپسی عصبی بخشی از سلول‌های عصبی برداشته و در آزمایشگاه با تجهیزات پیشرفته زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود. خوب است بدانید برای ارزیابی حساسیت و درد استخوان دست راست، تومورهای بدخیم و خوش‌خیم، یافتن علت التهاب و ناهنجاری‌های دیگر از این روش‌ استفاده می‌شود.

بیماران می‌توانند آزمایش خون را در هر آزمایشگاه دولتی یا خصوصی انجام دهند؛ ولی برای سایر تست‌های تشخیصی باید به مراکز رادیولوژی و سونوگرافی مراجعه کرد؛ البته اگر قصد انجام تست تراکم استخوان دارید در ابتدا باید با آزمایشگاه تماس بگیرید تا اطمینان یابید که می‌تواند این آزمایش را انجام دهد یا خیر. تمامی تست‌ها توسط پزشکان حرفه‌ای بررسی می‌شوند و روی یک کاغذ تفسیر تست نگاشته می‌شوند تا شما بتوانید آن را به پزشک ارتوپد خود ارائه دهید.

مدیریت و درمان درد دست راست هنگام خواب

روش‌های درمان درد دست راست هنگام خواب بسته به علت آن و همچنین قسمتی از دست که درد می‌کند، متفاوت است؛ بنابراین تشخیص دقیق، شانس درمان و بهبودی قطعی را افزایش می‌دهد. گزینه‌های درمانی شامل استراحت و مصرف مسکن تا تزریق کورتیزون و جراحی و انواع داروهاست. داروها شامل قرص‌های مفصل‌ساز و تقویت‌کننده، قرص‌های آنتی بیوتیک برای رفع عفونت و التهاب، داروهای مختص به بیماری زمینه‌ای مانند داروهای بیماری نقرس که عامل به وجودآورنده درد دست هستند، انواع مولتی ویتامین‌ها و ... است. اگر علائم شما با وجود درمان هنوز هم شدید هستند باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید تا از آسیب بیشتر یا دائمی پیشگیری شود.

در کنار راه‌های درمانی ذکر شده، متخصص همواره توصیه می‌کند که برای رفع سفتی مفصل دست راست در خواب از کیسه آب گرم و برای رفع تورم و التهاب از کیسه آب سرد استفاده کنید. همچنین می‌توانید دست خود را به وسیله بریس و آتل یا باند کشی برای ثابت نگه‌داشتن مفصل به مدتی که پزشک تعیین می‌کند، ببندید. استفاده از پماد‌‌ها و کرم‌هایی که حاوی منتول و کپسایسین هستند به تسکین درد البته به صورت موقت کمک می‌کند. ماساژ مفصل آسیب‌دیده دست راست را گرم می‌کند، در نتیجه جریان خون بهتر شده و درد یا گرفتگی کمتر حس می‌شود. در ضمن در کنار همة این موارد، اغلب مواقع  برای روند سریع درمان فیزیوتراپی و طب سوزنی و حتی حجامت نیز تجویز می‌شود.

در نهایت به چند نکته خانگی برای درد دست راست اشاره می‌کنیم؛ از یک رژیم غذایی سالم و متعادل پیروی کنید، یعنی غذاهایی مصرف کنید که التهاب دست شما را کم کند و از غذاهایی که سبب افزایش التهاب می‌شوند، خودداری کنید. سعی کنید از منابعی که دارای کلسیم و ویتامین دی هستند بهره ببرید؛ زیرا آنها مسئول‌ تقویت استخوان‌ها هستند. از مصرف سیگار پرهیز کنید. سیگار خطر پوکی استخوان، تاندونیت و شکستگی را افزایش می‌دهد. از داروهای گیاهی که پزشک سنتی برای شما تعیین می‌کند، مصرف کنید تا به سلامت اعصاب، مفاصل و استخوان شما کمک کنند.

سخن پایانی

در نهایت به این نتیجه می‌رسیم که درد دست راست در خواب مسئله‌‌ای بسیار مهم است که بسیاری از افراد با آن روبه‌رو هستند و علل بی‌شماری سبب به وجود آمدن این مشکل می‌شود که اگر شدت آنها وخیم شود، عواقب بسیار بدی برای بیمار ایجاد می‌کنند؛ بنابراین معالجه باید در اسرع وقت از سوی یک پزشک ماهر آغاز شود. درمان به علت درد، بستگی دارد؛ اما به طور کلی درمان، مبتنی بر ثابت نگه‌داشتن مفصل دست، کاهش استرس و استفاده از داروهای مختلف مانند آنتی بیوتیک، داروهای ضد التهابی و غیره است. شما می‌توانید برای رفع درد دستان خود در خواب به کلینیک فوق تخصصی ما به صورت حضوری مراجعه کنید تا پزشکان با بهترین ابزارها نوع بیماری شما را تشخیص دهند و اگر علائم در مراحل ابتدایی باشند با اقدامات ساده عارضه را رفع می‌کنند و اگر علائم شدید باشند با راه‌حل‌های مدرن مشکل را برطرف خواهند کرد. شما باید بدانید که اصلاً نباید نگران درد دست خود شوید، زیرا با پیشرفت علم، انواع بیماری‌ها قابل درمان یا کنترل هستند.