هر آنچه باید در مورد درد دست چپ و انگشت شست بدانید
برای اینکه بدن سالمی داشته باشید، نباید نسبت به دردهایی که تجربه می‌کنید بی‌تفاوت باشید. دردهای بدن در حقیقت نوعی علامت اخطاردهنده در نظر گرفته می‌شوند که خبر از مشکلی در بدن می‌دهند. یکی از دردهای بدن که می‌تواند نشان‌دهنده وجود طیف وسیعی از مشکلات باشد، درد دست چپ و انگشت شست است که از جمله دلایل متعدد آن می‌توان به شکستگی یا ضربه، نارسایی‌ها و حملات قلبی، بورسیت شانه، التهاب تاندون‌ها و آرتروز را نام برد. در این مقاله قصد داریم به اصلی‌ترین علل درد دست چپ و انگشتان آن و روش‌های درمان آن توسط دکتر برای درد دست بپردازیم.
آنچه در این مقاله می خوانید:
علت درد در دست چپ و انگشت شست چیست؟
دلایلی که می‌توانند سبب بروز درد در دست چپ و انگشت شست شوند بسیارند؛ اما یکی از اصلی‌ترین آنها شکستگی یا ضربه بر دست چپ و انگشتان است؛ اگر به تازگی دست چپ‌تان صدمه دیده است و درد انگشت شست‌‌تان بی‌وقفه ادامه دارد، احتمال شکستگی در ناحیه‌ای از دست چپ یا انگشتان آن وجود دارد؛ اگر انگشت شست یا به طور کلی دست چپ‌تان دردناک و متورم شده بهتر است با پزشک مشورت کنید که از دست چپ تصویربرداری کند تا مشخص شود آسیب وارده به آن جزئی است یا نه.
یک علت شایع برای این درد، نارسایی‌ها و حملات قلبی است. زمانی که در شریان‌های کرونر پارگی اتفاق می‌افتد یا یک لخته خون ایجاد می‌شود، حرکت عادی خون دچار مشکل می‌شود. بعد از این اتفاق، عضله قلب دچار آسیب و درد مزمنی می‌شود که این درد تا دست چپ و انگشتان آن امتداد می‌یابد. بورسیت شانه نیز یکی دیگر از علل درد در دست چپ و انگشت شست است که طی آن کیسه‌های بورس که در ناحیه شانه واقع شده‌اند بر اثر حرکات تکراری یا آسیب، ملتهب می‌شوند. این درد بیشتر در شانه و بازوی چپ حس می‌شود، اما ممکن است وقتی دراز می‌کشید به مچ و انگشت شست دست چپ هم برسد.
در برخی شرایط علت درد مداوم، تاندونیت یا التهاب تاندون‌های واقع در دست چپ است. این عارضه می‌تواند روی هر قسمتی از دست چپ (از جمله شانه، آرنج، ساعد و مچ دست) تأثیر بگذارد و سبب بروز دردهایی شود که تا شست دست چپ کشیده می‌شوند. گاهی آرتروز مفصل شست دست چپ باعث می‌شود تا در مچ دست دچار درد منتشرشونده، ضعف دست و حساس شدن دست شوید. زمانی که غضروف‌های واقع در شست دست چپ دچار ساییدگی یا تحلیل شوند، استخوان‌های این ناحیه بر اثر تماس مکرر با هم درد می‌گیرند که این عامل باعث بروز دردی شدید می‌شود.
ارتباط درد در دست چپ و انگشت شست با مشکلات گردن
گردن محل عبور نخاع است علاوه بر آن محل قرارگیری عصب‌های محیطی نیز هست. در صورتی که گردن‌تان صدمه ببیند نحوه عملکرد سیستم عصبی دچار اختلال می‌شود و اندام‌های بدن نمی‌توانند عملکرد عادی و همیشگی خود را داشته باشند. از آنجا که گردن و دست چپ فاصله کمی از هم دارند، دردهای گردن می‌توانند به شانه، بازو، مچ و انگشت شست دست چپ منتقل شوند. زمانی که به دلیل تصادفات رانندگی، تکل فوتبال و سایر حوادث، سرتان به طور ناگهانی، سریع و شدید به سمت عقب برود و سپس به جلو حرکت کند، وضعیتی به نام آسیب شلاقی گردن رخ می‌دهد. این حرکت باعث می‌شود ستون فقرات در ناحیه گردن و دست چپ تحت فشار قرار بگیرند و درد شدید و کشیدگی اتفاق بیفتد.
علاوه بر این، در شرایطی که عضلات گردن تحت فشار زیاد یا آسیب ناگهانی قرار بگیرند دچار انقباض شده و تورتیکولی رخ می‌دهد. این وضعیت دردناک باعث می‌شود گردن به یک سمت کج یا متمایل شود. سایر علل رایج تورتیکولی شامل اختلالات ساختاری بدن، سرمای شدید و خوابیدن در موقعیت نامناسب است. در این وضعیت معمولاً دست راست یا چپ هم همزمان با گردن دچار درد می‌شوند. برای اینکه درد انگشتان دست چپ ناشی از تورتیکولی را تسکین دهید، می‌توانید از تمرینات کششی استفاده کنید تا فشار وارده بر عصب‌های گردن و دست چپ کاهش یابد.
ارتباط عادات ناسالم و درد انگشت شست و دست چپ
یکی از اصلی‌ترین عللی که افراد دچار دردهای طولانی و غیر قابل تحمل در دست چپ و انگشت شست می‌شوند، عادات ناسالم در زندگی هستند؛ مثلاً اگر عادت دارید هنگام خواب دست چپ‌تان را زیر سرتان قرار دهید، کیسه‌های خرید سنگین را به نحوی بلند کنید که کل فشار روی انگشت شست باشد یا دستکش‌های خیلی تنگ بپوشید باید انتظار دردهای مزمن را هم داشته باشید. کار کردن با کامپیوتر و تایپ کردن بدون استراحت هم نه تنها به انگشتان دست چپ فشار وارد می‌کند، بلکه گاهی باعث می‌شود مچ دست و حتی شانه هم درد بگیرند.
امروزه اکثر افراد از درد حاد در ناحیه انگشتان دست خود رنج می‌برند و دلیل اصلی آن گوشی موبایل است. اکثر افراد هنگام کار با گوشی موبایل از انگشت شست به عنوان تکیه‌گاه گوشی استفاده می‌کنند یا با دو انگشت شست خود تایپ می‌کنند؛ همین موضوع باعث می‌شود تا مفاصل انگشتان دست دچار کشیدگی و درد شوند. برای جلوگیری از بروز این مشکل، هنگام تایپ کردن یا نگه داشتن گوشی، وزن گوشی را روی کل انگشتان دست بیندازید تا تنها یک انگشت درگیر نباشد؛ همچنین می‌توانید از نرم‌افزارهای تایپ صوتی استفاده کنید تا شاهد کاهش چشمگیر درد انگشت شست دست چپ‌تان در کوتاه مدت باشید.
استرس چه ارتباطی با درد در دست چپ و انگشت شست دارد؟
شاید از شنیدن این موضوع کمی متعجب شوید؛ اما استرس می‌تواند منشأ بسیاری از دردها در سرتاسر بدن در نظر گرفته شود. این دردها در هر فردی ممکن است در یک قسمت از بدن ظاهر شود؛ مثلاً بسیاری از افراد پس از قرار گرفتن در معرض محرک‌های استرس‌زا دچار سردرد و میگرن شدید می‌شوند. این در حالی است که برخی دیگر، زمانی که به هر دلیلی مضطرب یا دچار استرس می‌شوند، دچار دردی در مچ دست و انگشتان دست چپ می‌شوند.
یک علت درد در دست چپ و انگشت شست، حملات پانیک است. حملات پانیک گروهی از علائم ناشی از اضطراب شدید است و باعث می‌شود تا بیمار حس کند که دچار حمله قلبی شده است. این افراد به طور ناگهانی دچار بالا رفتن ضربان قلب، لرزش دست چپ، عرق کردن، تیر کشیدن قفسه سینه، اختلالات تنفسی، حس خفگی و درد در بازوی چپ می‌شوند. این حملات احساس ترس غیر واقعی را در فرد ایجاد می‌کنند تا جایی که بسیاری از این افراد گزارش داده‌اند که علائمی شبیه مرگ را تجربه کرده‌اند.
معرفی درمان‌های کم تهاجمی برای تسکین درد در انگشت شست و دست چپ
وقتی برای درمان درد انگشت شست دست چپ به پزشک مراجعه می‌کنید پزشک سعی می‌کند با درمان‌های ساده و بدون عوارض، سلامتی‌تان را بازگرداند؛ مثلاً زمانی که درد انگشت شست دست چپ به دلیل آرتروز باشد، در ابتدا پزشک درمان‌های محافظه‌کارانه‌ای (مثل استراحت دادن به دست) را تجویز می‌کند. اگر درد نسبتاً شدید بود، مصرف داروهای ضد روماتیسمی اصلاح‌کننده بیماری، قرص‌های مسکن و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی می‌تواند این درد را تسکین دهد.
بستن آتل شست دست نیز یک درمان کم تهاجمی، کم هزینه و در عین حال مؤثر است. این روش برای درمان درد انگشت شست دست چپی که ناشی از آرتروز یا تاندونیت باشد کاربرد دارد. با کمک آتل انتهای شست تثبیت می‌شود؛ اما نوک انگشت شست، بقیه انگشتان و مچ دست همچنان می‌توانند حرکت داده شوند. به این ترتیب آتل ضمن محافظت از انگشت شست، محدودیتی برای حرکت سایر نقاط دست ایجاد نمی‌کند. نکته مهم این است که آتل‌های مخصوص سندرم تونل کارپال تأثیری بر کاهش درد شست ندارند. به این دلیل که دارای یک حفره در محل شست دست هستند که شست را آزاد می‌گذارند و آن را تثبیت نمی‌کنند؛ در صورتی که انگشت شست دست چپ آسیب جدی (مثل شکستگی) دیده باشد، گچ گرفتن، راهکار بهتری نسبت به استفاده از آتل است.
یک درمان کم تهاجمی دیگر برای تسکین درد انگشت شست دست چپ، استفاده از محصولات موضعی نظیر ژل ولتارن است. ژل ولتارن را روی انگشت شست چپ‌تان استعمال کنید تا بدون تأثیر گذاشتن روی بقیه بدن، درد و التهاب همان نقطه را کاهش دهد. سایر کرم‌های موضعی مانند کپسایسین و آسپرکرم نیز می‌توانند درد انگشت شست چپ را برطرف کنند. گاهی با کمک تمرینات تقویتی که پزشک یا متخصص فیزیوتراپی به شما آموزش می‌دهند، می‌توانید درد انگشت شست دست چپ‌تان را به سرعت درمان کنید. این تمرینات ضمن تقویت عضلات و تاندون‌هایی که از انگشت شست دست چپ حمایت می‌کنند به تسکین درد و ورم نیز می‌پردازند. علاوه بر این، تمرینات تقویتی جزو درمان‌هایی حساب می‌شوند که نه تنها تهاجمی نیستند؛ بلکه اثرات فوق‌العاده‌ای برای سلامتی دارند.
درمان‌های تهاجمی درد دست چپ و انگشت شست چه هستند؟
معمولاً پزشکان تمام تلاش‌شان را می‌کنند تا مشکلات انگشت شست دست با درمان‌های کم تهاجمی مثل دارو، آتل، اصلاح وضعیت بدن، فیزیوتراپی و ... برطرف شود؛ اما در برخی شرایط درد شدید است و باید با درمان‌های تهاجمی، علت زمینه‌ای درد انگشت شست چپ برطرف شود؛ اگر درد شست دست چپ‌تان ۱ یا ۲ هفته ادامه داشت و با درمان خانگی و دیگر روش‌های پزشکی بهبود نیافت به درمان جراحی نیاز است. بسته به اینکه علت زمینه‌ای درد دست چپ چیست نوع جراحی هم متفاوت است. به طور کلی جراحی کمک می‌کند تا فشار از روی عصب‌های انگشت شست دست برداشته شود و مشکلات مفاصل انگشتان و پارگی تاندون یا رباط‌ها نیز برطرف شوند.
برخی از انواع شکستگی از نوع حاد هستند و با گچ گرفتن شست دست برطرف نمی‌شوند. در این شرایط باید برای اصلاح شکستگی از طریق جراحی اقدام کرد. اینکه چه مدت بعد از جراحی انگشت شست دست چپ بهبود می‌یابد و فرد می‌تواند به زندگی روزمره خود بازگردد به نوع جراحی، نوع آسیب وارده به دست چپ و مقاومت بدنی بیمار بستگی دارد.
در شرایطی که درد انگشت شست دست چپ به دلیل مشکلات جدی قلبی باشد درمان‌های نسبتاً تهاجمی مانند آنژیوپلاستی، بهترین گزینه برای باز کردن شریان‌های بسته شده است. در این پروسه درمانی یک بالون با اندازه کوچک به رگی که دچار انسداد است وارد می‌شود؛ سپس این بالون با ابزار مخصوص باد می‌شود و کمک می‌کند تا هرگونه انسداد شریان برطرف شود. در این پروسه معمولاً یک استنت (لوله توری و نازک) برای همیشه در رگی که دچار انسداد شده بود قرار می‌دهند. هدف از قرار دادن این ابزار این است که این رگ مجدداً در آینده بسته نشود و برای بیمار مشکلی ایجاد نکند.
درمان‌های خانگی و تأثیر آن بر درد انگشت شست و دست چپ
درمان‌های خانگی می‌توانند به درمان درد انگشت شست دست چپ در خانه و بدون عوارض کمک کنند. اگر پزشک پس از پرسیدن سؤالاتی در مورد علائم‌تان و بررسی وضعیت فیزیکی‌تان تشخیص داد که درد انگشت شست دست چپ به دلیل استرس و دلهره است، به شما توصیه می‌کند که در سبک زندگی‌تان تغییراتی ایجاد کنید، مثلاً با ورزش کردن منظم، دوری از عوامل استرس‌زا و داشتن خواب کافی روحیه‌تان بهتر می‌شود و سطح استرس کمتری را تجربه می‌کنید؛ همچنین ممکن است پزشک رفتارهای غلط شما را که باعث استرس می‌شوند تشخیص دهد و از شما بخواهد آنها را تغییر دهید. در مواردی که فرد برای کنترل استرس به مداخله پزشکی نیاز داشته باشد، مصرف داروهای ضد اضطراب می‌توانند تأثیرات مناسبی بر بهبود علائم او بگذارند.
یک درمان عالی برای تسکین درد دست چپ، استشمام رایحه‌های خوشبو یا آروماتراپی است. برای این کار می‌توانید عطرهایی را که بوی آنها حس خوبی به شما می‌دهند در سرتاسر اتاق‌تان اسپری کنید؛ اگر همزمان با آروماتراپی مدیتیشن کنید، اثرات درمانی این روش برای کاهش درد دوچندان می‌شود. با کمک آروماتراپی می‌توان با طیف گسترده‌ای از دردها، همچون درد انگشت شست دست چپ مقابله و آنها را درمان کرد.
اگر درد شست دست چپ به دلیل وجود اختلال آرتروز است با مصرف منظم و روزانه سه لیوان چای سبز شدت درد ناشی از آرتروز را به طرز چشمگیری کاهش دهید. چای سبز همچنین اثرات پیشگیرانه دارد و مانع از بروز مجدد علائم آرتروز می‌شود. در شرایطی که درد انگشت شست دست چپ با التهاب شدید همراه باشد، می‌توانید از زردچوبه در غذاهای‌تان استفاده کنید تا بدون هیچ درمان پرهزینه‌ای، التهاب دست‌تان رفع شود. یک درمان مؤثر دیگر برای التهاب انگشت شست دست چپ، مصرف مواد غذایی سالم با خاصیت ضد التهاب است. به طور کلی متخصصان تغذیه بر این باورند که استفاده منظم از روغن‌های سالم نظیر روغن کریل و روغن ماهی به درمان التهاب انگشت شست دست چپ کمک می‌کند.
چه زمانی برای درمان درد دست چپ و انگشت شست به پزشک مراجعه کنیم؟
اگرچه درد در دست چپ و انگشت شست اغلب نشان‌دهنده وضعیت جدی و حادی نیستند؛ اما در برخی موارد برای درمان آن باید از یک پزشک کمک بگیرید. گاهی درد انگشت شست دست چپ تا حدی شدید است که حتی زمانی که فرد تحرکی ندارد و دست ثابت است هم این درد ادامه دارد. علاوه بر این اگر انگشت شست دست چپ برای مدت طولانی دچار بی‌حسی و گزگز می‌شود، نباید این درد را نادیده بگیرید. اگر استخوان انگشت شست دست چپ‌تان بیرون زده و قابل رؤیت شده به این معناست که در این ناحیه شکستگی اتفاق افتاده و باید هر چه سریع‌تر آن را گچ بگیرید تا استخوان آن دوباره ترمیم شود.
وقتی علاوه بر درد مداوم و شدید انگشت شست دچار مشکل در راه رفتن، تنفس سخت، تب، اختلالات تکلم، ناتوانی در حفظ هماهنگی اعضای بدن یا تعادل بدن، لکنت زبان یا عدم توانایی در درک صحبت‌های دیگران شدید حتماً به پزشک مراجعه کنید. علاوه بر این دردی که از انگشت شست دست چپ به پاها، قفسه سینه، کمر، شانه، گردن و حتی صورت کشیده می‌شود نیز مشکلی جدی است و نباید نادیده گرفته شود. بهترین روشی که پزشکان ارتوپد یا روماتولوژیست برای تشخیص علت درد در دست چپ و انگشت شست استفاده می‌کنند، تصویربرداری اشعه ایکس از دست است که سطح آسیب را به خوبی نشان می‌دهد.
سخن پایانی
در اکثر موارد درد دست چپ و انگشت شست با کمک درمان‌های ساده خانگی برطرف می‌شوند؛ اما گاهی درد انگشت شست دست چپ نشان‌دهنده وجود بیماری یا اختلالاتی همچون آرتروز، بورسیت، تاندونیت و حمله قلبی است که در خانه قابل درمان نیستند. در این شرایط هر چه وقت را تلف کنید و به متخصص مربوطه مراجعه نکنید، درد انگشت شست دست چپ‌تان تشدید می‌شود و روند درمان‌تان هم مسلماً بیشتر طول می‌کشد. به همین دلیل توصیه می‌کنیم که اگر چندین روز است با درد انگشت شست دست چپ مواجه هستید و در کنار آن علائم دیگری هم دارید، برای محافظت از سلامتی‌تان با یک پزشک مشورت کنید.