نحوه تزریق برای درد دنبالچه و سایر روشهای درمان
درد دنبالچه شدید و ناگهانی بوده و در پایین ترین قسمت ستون فقرات رخ می دهد. این درد ممکن است به هنگام ایستادن، رابطه جنسی و حمام کردن ایجاد شود. معمولا این درد خود به خود و طی مدت چند هفته تا چند ماه از بین خواهد رفت. در برخی موارد علت این درد مشخص نخواهد بود اما از شایع ترین علل آن می توان آسیب دیدگی ناشی از افتادن؛ عفونت های زایمان و نشستن های طولانی مدت بر روی یک سطح سخت را نام برد. گاهی اوقات درد دنبالچه می تواند در اثر سرطان استخوان یا سرطانی دیگر که در طول استخوان ها پخش شده باشد ایجاد گردد. چنان چه درد دنبالچه شدید باشد و با گذشت زمان کاهش پیدا نکند، باید برای درمان آن به دکتر متخصص دنبالچه مراجعه کرده تا درمان مناسب و در صورت نیاز تزریق برای درد دنبالچه انجام شود از بروز عوارض بعدی جلوگیری شود.
آنچه در این مقاله می خوانید:
تزریق برای درد دنبالچه خوب است یا خیر
سندروم کوکسیدینیا یا سندروم درد استخوان دنبالچه در بین افراد زیادی شایع می باشد که خود را با درد در محل استخوان دنبالچه نشان خواهدداد. این مشکل در زنان شایع تر است و معمولا پس از وارد شدن ضربه به استخوان دنبالچه رخ می دهد. معمولا علت اصلی این مشکل کشیده شدن لیگامان متصل کننده استخوان دنبالچه با استخوان خاجی، و در مواردی شکستگی استخوان دنبالچه شناخته شده است. در برخی موارد از بین رفت غضروف مفصل استخوان دنبالچه و خاجی نیز می تواند از علل ایجاد این مشکل باشد. با انجام معاینه فیزیکی و لمس کردن یا حرکت استخوان دنبالچه درد بیمار افزایش می یابد. حرکت این استخوان ممکن است سبب بروز درد تیزی در ناحیه مقعد گردد که می تواند بسیار آزار دهنده باشد. همچنین در اثر این عارضه عضلات کف لگن ملتهب می شود و ضربه زدن به آن ها سبب ایجاد اسپاسم خواهد شد.
نشستن نیز سبب تشدید درد می گردد و معمولا بیمار تلاش می کند تا با نشستن روی یک طرف باسن از ایجاد فشار روی استخوان دنبالچه جلوگیری نماید. پزشک متخصص توصیه می کند در صورت داشتن هر گونه علائم دنبالچه رادیوگرافی انجام شود تا عدم وجود بیماری های استخوانی مانند تومورها و یا شکستگی ها مشخص گردد. همچنین پزشک با توجه به شرایط بیمار ممکن است آزمایشات دیگری مانند شمارش کامل سلول های خونی را توصیه نماید. پس از تشخیص دقیق علت درد در صورت بروز دنبالچه معمولا پزشک تزریق برای درد دنبالچه را توصیه می نماید. زیرا این روش با حداقل عوارض همراه بوده و در بیشتر افراد نتیجه خوبی به همراه داشته است.
قسمت جلویی استخوان دنبالچه انحنا دارد و درقسمت عقب دارای فرورفتگی میباشد. در صورتی‌که انحنای طبیعی دنبالچه در اثر فشار از حالت طبیعی خود خارج شود، باید برای بررسیهای بیشتر موضوع به پزشک ارتوپدی مراجعه شود. به طورمعمول دردهای دنبالچه در اثر تغییرات هورمونی در دوران بارداری و نشستن‌های طولانی رخ میدهد. معمولا افرادی که زیاد مینشینند نشستن یا دوچراخه سواری میکنند بیش از سایر افراد به دردهای دنبالچه مبتلا میشوند. درمان های مختلفی برای مشکلات دنبالچه تجویز میگردد که شامل انواع قرص مثل داروهای ضد التهاب ، استفاده از بالش نرم، سرما درمانی و گرما درمانی، درمان با کمک امواج مافوق صوت و استفاده از درمان های دستی مثل ماساژ می گردد. تزریق یکی از روش های اصلی درمان این عارضه است که در ادامه به آن پرداخته می شود.
نحوه تزریق برای درد دنبالچه
تزریق برای درد دنبالچه هم جنبه درمانی و هم جنبه تشخیصی خواهد داشت.
تزریقات به طور معمول به روشهای مختلفی انجام میگیرند. یکی از این روشها استفاده از مشخصات سطحی بدن برای تشخیص محل تزریق می باشد. روش دوم استفاده از دستگاه های تصویربرداری است که کمترین میزان عوارض را به دنبال دارند. در روش لندمارک در اثر نداشتن دید کافی و آگاهی کامل از جزئیات داخل بدن امکان خطا و عوارض جانبی بوده که با کمک سونوگرافی انجام خواهدشد.
تزریق با دستگاه سونوگرافی:
دستگاه سونوگرافی در تزریق برای درد دنبالچه مورد استفاده قرار میگیرد و دارای بالاترین میزان دقت در میان روش های تزریق است. زیرا جهت شناسایی ساختار های داخلی بدن و خود عصب از دستگاه سونوگرافی استفاده خواهد شد. این روش امکان تزریق موثرتر و عوارض جانبی کمتر را برای بیمار ایجاد خواهدکرد. برای انجام بلاک بیمار روی شکم بر تخت معاینه خوابیده سپس بیمار باید نوک پاهایش را به سمت داخل بچرخاند. این کار سبب کاهش برجستگی باسن و تزریق آسان تر خواهد شد. پزشک با قرار دادن پروب سونوگرافی روی ناحیه مورد نظر ساختار های داخلی را شناسایی کرده و تزریق را انجام خواهد داد.
در برخی موارد ممکن است این تزریق برای درد دنبالچه با عفونت همراه باشد که به دلیل نزدیک بودن محل تزریق به روده بزرگ رخ می دهد. درصد کمی از بیماران پس از تزریق افزایش دردی که به دلیل ورود سوزن به بدن است را تجربه خواهند کرد. این درد و درد اصلی بیمار پس از مدتی از بین خواهند رفت. در صورتی که سوزن بیش از حد به بدن وارد شود احتمال دارد وارد پرده های پوشاننده نخاع شده و با تزریق مواد بی حسی در این قسمت، بیمار اختلالات حسی حرکتی شدیدی در ناحیه لگن و پاها احساس می نماید. در این موارد با استفاده از دستگاه سونوگرافی احتمال این عارضه کاهش خواهد یافت.
روش انجام تزریق به دنبالچه
عصب های دنبالچه پیام درد را از استخوان دنبالچه به مغز ارسال می کنند. متخصص در این زمینه تزریقی را برای بلوک عصب دنبالچه با استفاده از تصاویر رادیوگرافی انجام خواهد داد. این تزریق کاربرد تشخیصی نیز داشته و همچنین برای درمان کمردرد مزمن، به ویژه درد استخوان دنبالچه و راست روده مفید خواهد بود. تزریق بلوک عصبی یک عمل کم تهاجمی بوده که در آن نیازی به بستری شدن شبانه نخواهد بود. برای انجام این روش لازم است که بیمار روی شکم دراز کشیده و برای تزریق آماده گردد. پیش از انجام عمل داروی آرام بخش تزریق خواهد شد تا بیمار حین عمل راحت تر باشد. در صورتی که داروی آرام بخش تزریق شود، علائم حیاتی بیمار باید در طول عمل و پس از آن زیر نظر باشد. محل درمان پیش از تزریق بلوک عصبی بی حس خواهد شد. سپس پزشک متخصص از رادیوگرافی جهت هدایت عمل استفاده خواهد کرد تا سوزن را در فضای مناسب برای بلوک عصب وارد نماید. پس از آن محل که سوزن مشخص شد، در جای مناسب ترکیبی از داروی بی حسی و استروئید تزریق خواهد شد.
به طور معمول بیماران این تزریق را به خوبی تحمل می نمایند. بیشتر بیماران سوزشی موضعی را در محل تزریق داروی بی حسی احساس خواهند کرد. این سوزش جزو ناراحت کننده ترین قمست درمان می باشد. همچنین بیماران ممکن است فشاری را حین تزریق حس کنند که طی ظرف چند دقیقه برطرف می گردد. ناراحتی تا یک هفته پس از تزریق طبیعی می باشد. عوارض جانبی و مشکلات احتمالی این روش، حداقل بوده و عوارض جدی در موارد خیلی نادر ایجاد می شوند. از جمله عوارض احتمالی می توان غش کردن، تشدید درد یا شروع شدن درد جدید، عفونت، خونریزی، تغییرات دائمی پوست، حساسیت نشان دادن یا واکنش غیرمنتظره به داروها را نام برد.
نقاط تزریق ماده بلوک عصبی
به منظور پیشگیری از درد دنبالچه بهتر است تزریق بلوک عصبی در سه نقطه زیر انجام شود:
گانگلیون ایمپار از نقاطی می باشد که این نوع بلوک عصبی را می توان در آن انجام داد. گانگلیون ایمپار شامل خوشه ای از سلول های عصبی در جلوی مفصل بین استخوان خاجی و دنبالچه می باشد. جهت انجام این تزریق باید سوزنی منحنی شکل از زیر استخوان دنبالچه وارد بدن گردد یا سوزن به صورت مستقیم وارد مفصل خاجی دنبالچه ای گردد.
تزریق در اطراف عصب ها در ستون فقرات اپیدورال کودال نام گرفته است. کودال انتهای ستون فقرات را شامل می شود و فضای اپیدورال نیز فضای دور نخاع را شامل می شود. نخاع با غشایی به نام دورا ماتر پوشیده شده است. این عصب ها در داخل استخوان خاجی قرار داشته و پزشک از طریق سوراخی که در بخش تحتانی استخوان خاجی قرار گرفته یا کمی بالاتر به آن ها دسترسی می یابد. استخوان خاجی قسمتی از لگن می باشد که به استخوان دنبالچه متصل گردیده است.
درمان درد دنبالچه با تزریق
در صورتی که سایر اقدامات درمانی برای دنبالچه موثر نباشند، پزشک متخصص انجام درمان استخوان دنبالچه با تزریق را توصیه می نماید. در شرایطی که افراد درد مداومی را تجربه می کنند تزریق همراه با بی حسی موضعی و دستکاری کوکسیکس توصیه می شود. تزریق کورتیکواستروئید در کاهش التهاب و درد دنبالچه موثر بوده و ممکن است در صورتی که با داروهای بی حسی موضعی ترکیب شود اثربخشی آن افزایش پیدا کند.
باید توجه داشت که تزریق کورتیکواستروئید نمی تواند سبب درمان این بیماری گردد. باید توجه شود که تزریق بیش از حد به دنبالچه آسیب می رساند. بنابراین توصیه می شود تنها یک الی دو بار در سال نسبت به انجام این تزریق اقدام نمایید. تزریق بلوک عصبی گانگلیونی در اطراف استخوان دنبالچه از عبور سیگنال های درد در آن ها جلوگیری خواهد کرد. تزریق بلوک عصبی گانگلیونی می تواند این اعصاب را به طور موقت سرکوب و از انتقال سیگنال های درد جلوگیری نماید. برعکس تزریق کورتیکواستروئید، تزریق مکرر بی حسی موضعی هیچ گونه خطری برای بیمار به همراه ندارد.
تزریق برای درد دنبالچه و سایر روش های درمانی
درمان ابتدایی و مفید برای درد دنبالچه می تواند شامل استفاده از روش های غیر جراحی مانند استفاده از بالش های مخصوص برای نشستن، درمان های فیزیوتراپی و تغییر در حالت نشستن باشد. درد دنبالچه ممکن است در برخی افراد ممکن است پیچیده باشد و به همین جهت تعیین مکانیزم واقعی درد و عامل ایجاد درد، دشوارخواهد بود. احتمال دارد این درد یک علائم ثانویه باشد که می تواند با تحریک شدن اعصاب موجود در ناحیه دنبالچه همراه گردد. همچنین می توان برای درمان دنبالچه تزریق برای درد دنبالچه از راه پوست را مورد استفاده قرار داد. باید توجه داشت که تزریق انجام شده در این ناحیه ممکن است پخش گردد اما اعصاب زیر این ناحیه به این تزریق ها واکنش نشان نخواهند داد. زیرا داروها با کمک تزریق به این اعصاب دسترسی پیدا نخواهندکرد. همچنین در این ناحیه از بدن رباط ها و تاندون هایی وجود دارد که به دنبالچه متصل بوده و ممکن است سبب ایجاد درد گردند.
به منظور درمان درد دنبالچه از روش های زیر می توان کمک گرفت:
روشهای غیر جراحی نیز برای درد دنبالچه توصیه وجود دارند که توسط پزشک توصیه میشوند. این روشها شامل مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئید مانند ایبوپروفن و سایر داروهای مسکن، کاهش زمان نشستن، استفاده از بالشهای مخصوص دنبالچه، ایجاد تغییر در وضعیت قرارگیری بدن، یخ درمانی در مراحل اولیه و سپس گرما درمانی مرطوب در روزهای بعد، امواج مافوق صوت و همچنین استفاده از روش های درمان دستی مثل ماساژ میباشد. همچنین پزشک در مواردی انجام تمرینهای حرکتی خاص را تجویز میکند که سبب شده تا دنبالچه به محل صحیح خود باز گردد و در اثر آن درد بیمار کاهش پیدا خواهدکرد.
توصیه می شود در این شرایط افراد از لباس های راحت استفاده نمایند تا فشار کمتری به محل موردنظر وارد شود. همچنین استفاده از کفش های راحت به منظور کاهش مشکل بیمار بسیار توصیه شده است. به طور معمول افراد مبتلا به درد دنبالچه خوابیدن به پهلو را به دیگر موقعیتها ترجیح خواهندداد که در این حالت توصیه میشود یک بالش در بین زانوها قرار داده شود. باید توجه شود که تاثیرات قابل توجه با استفاده از این روش ها ممکن است به هفته ها یا حتی ماه ها زمان نیاز پیدا کند. ممکن است پزشک متخصص برای حاصل شدن بهبودی سریعتر ترکیبی از این روش های درمانی درد استخوان دنبالچه را با تغییر فعالیت های حرکتی توصیه نماید.
باید توجه داشت که تزریق داروی بی حسی نیز در کاهش درد دنبالچه برای مدت کوتاهی میتواند اثرگذار باشد. در این شرایط ممکن است بسته به وضعیت بیمار متخصص استفاده از برخی داروهای ضد افسردگی و ضد صرع را تجویز کند.
فیزیوتراپیست راهکارهایی را برای کمک به کاهش درد دنبالچه به فرد توصیه می کند و بیمار موظف به انجام یک دوره مناسب از تمریناتی که سبب کاهش تنش و تقویت عضلات اطراف شکم و لگن می گردد خواهد بود.
در صورتی که فرد بر اثر تحرک درد آن چنانی را احساس نکند، ممکن است که فیزیوتراپیست انجام فعالیت های هوازی ملایم را به فرد توصیه نماید تا از این طریق جریان خون به این قسمت از بدن افزایش یافته و روند بهبودی تسریع می یابد. همچنین انجام ورزش های هوازی سبب آزاد شدن اندروفین ها می گردند. در برخی موارد ممکن است پزشک متخصص انجام سونوگرافی را برای بیمار توصیه کند و یا انجام درمان های دستی و ماساژ درمانی مفاصل و عضلات متصل به دنبالچه را تجویز نماید. این نوع روش های درمانی بر روی افرادی موثر هستند که حرکات دنبالچه آن ها نرمال و طبیعی باشد. به طور معمول ترکیبی از روش های درمانی به جهت کاهش درد و همچنین تغییر فعالیت ها جهت برداشتن فشار از روی نشیمنگاه و یا تسکین درد موثر می باشد.
تزریق برای درد دنبالچه شامل وارد نمودن یک داروی استروئیدی با هدایت عکس رادیولوژی به استخوان جهت کاهش التهاب ایجاد شده خواهد بود. در بیمارانی که تزریق های استروئید ممنوعیت دارند، استفاده از تزریق پلاسمای غنی شده و یا دیگر روشهای هدایت عصبی توصیه خواهندشد. چنان چه در این شرایط با تزریق داروی بی حسی در دنبالچه با داروی استروئیدی، درد بیمار دراثر استفاده از این دارو درمان شود، می توان نتیجه گرفت درد مربوط به اعصاب عقب دنبالچه بوده با کمک روش های مناسب میتوان درد بیمار را برای مدت طولانیتری ین بهبود بخشید.
روش تخریب عصبی برای درمان دنبالچه به دو شیوه زیر صورت می گیرد :
-
♦ فنول: با استفاده از این ماده تخریب عصبی در دنبالچه ایجاد میشود. تخریب عصبی با استفاده از این ماده سبب کاهش طولانی مدت درد در مقایسه با سایر تزریق های استروئید را برای فرد به دنبال خواهد داشت.
-
♦ رادیو فرکانسی: این روش توسط یک ابزار سوزاننده زخم اعصابی که سبب ایجاد ناراحتی برای بیمار شده اند را خواهند سوزاند.
در صورتی که نیاز باشد که برای مدت طولانی بنشینید توصیه می شود از بالش های طبی استفاده شود تا حدی از فشار روی این قسمت از بدن کاسته شود. این بالش ها به شکل دونات بوده و می توان از آن ها در منزل، محیط کار و یا در داخل ماشین استفاده نمود. در صورت استفاده نکردن از بالش ها توصیه می شود برای مدت زیادی در یک جا ننشینید.
انجام عمل جراحی تنها در مواردی به افراد مبتلا به درد دنبالچه توصیه می گردد که مشکلات بیمار شدید باشد و نسبت به درمان درد خود دیر اقدام کرده باشد. همچنین این روش برای بیمارانی که درد دنبالچه آن ها سبب ناتوانی شده و بدن آن ها به درمان های غیر جراحی واکنش نداده باشد، می تواند موثر باشد. عمل جراحی دنبالچه در مواردی مورد استفاده قرار میگیرد که فرد با از بین رفتن پیشرفته دنبالچه و ناپایداری آن مواجه گردیده است.
علل ایجاد مشکلات دنبالچه و تزریق برای درد دنبالچه
هر عملی که فشار طولانی بر دنبالچه وارد خواهد کرد، سبب بروز درد دنبالچه می گردند. به طور مثال نشستن بر روی یک سطح برای مدت طولانی این عارضه را ایجاد خواهدکرد.
در هر صورت درد دنبالچه ایجاد شده در اثر این شرایط دائمی نخواهد بود، اما چنان چه التهاب و علائم مشکل به درستی برطرف نشود، درد ممکن است به حالت مزمن تبدیل شود. معمولا افراد مبتلا به درد دنبالچه از درد در ناحیه کمر شکایت داشته و این درد در برخی موارد به سایر اعضای بدن منتقل شده یا در سایر نقاط بدن احساس خواهد شد.
در هر صورت درد در ناحیه پایین کمر ممکن است در افرادی که دچار درد در دنبالچه گردیده شدیدتر از سایر موارد کمر درد بوده و این مورد به صورت خاص در شرایطی رخ دهد که دنبالچه به سمت جلو انحنا پیدا کرده یا انتهای آن صاف شده باشد. در برخی موارد زمین خوردن روی دنبالچه ممکن است سبب التهاب عضلات یا آسیب دیدگی دنبالچه و محل اتصال آن با استخوان خاجی گردد که از شایع ترین عوامل درد در دنبالچه است.
در بیشتر موارد درد دنبالچه با یک جابجایی یا حرکت زیاد دنبالچه همراه بوده که ممکن است سبب ایجاد ناپایداری دنبالچه گردد و چنان چه درمان صورت نگیرد التهاب طولانی مدت برای بیمار به همراه خواهد داشت. عاملی که در بیشتر موارد سبب درد دنبالچه می گردند عبارت از آسیب دیدگی دنبالچه است که سبب ناپایداری آن و موارد جابجایی در محل دنبالچه خواهد شد که در زمان افتادن بر روی باسن یا حتی کار کردن زیاد، در زمان بارداری در شرایطی که سر بچه به دنبالچه فشار وارد می نماید، در افراد رخ می دهد. فشار وارد شده ممکن است سبب وارد شدن آسیب به اجزای دنبالچه شود. در برخی موارد، درصورت وارد آمدن فشار به دنبالچه ممکن است فرد دچار شکستگی دنبالچه و ترک خوردگی دنبالچه گردد.
معمولا این افراد با مشکل جابجایی استخوان دنبالچه به عقب مواجه شده در صورتی که افراد عادی در بیشتر موارد دچار مشکل حرکت بیش از اندازه دنبالچه می گردند. در حالی که افراد دارای تناسب اندام نسبت به سایر افراد بیشتر در معرض ابتلا به مشکلات جابجایی دنبالچه به سمت جلو قرار خواهندداشت. استخوان دنبالچه به هنگام نشستن فرد فشار وارده را جذب خواهدکرد. با افزایش وزن، چرخش لگن به هنگام نشستن کاهش می یابد و زاویه آن افزایش می یابد و به این صورت استخوان دنبالچه در معرض فشار بیشتر قرار خواهد گرفت. این فشار سبب تغییرمکان استخوان دنبالچه خواهدشد و معمولا با زمین خوردن فرد بروز پیدا میکند. افرادی که دارای وزن مناسبی هستند در بیشتر موارد با چرخش بیش از حد دنبالچه در اثر جذب فشار وارد شده در زمان افتادن و نشستن مواجه می گردند.
تزریق برای درد دنبالچه با وارد کردن یک داروی استروئیدی و با کمک عکس رادیولوژی به منظور کاهش التهاب و درد ایجاد شده صورت می گیرد. افرادی که نباید پزشک برای آنها از تزریق های استروئید استفاده نماید تزریق پلاسمای غنی شده و یا هدایت عصبی استفاده خواهد شد. باید توجه شود که تزریق برای درد دنبالچه میتواند به غیراز جنبه درمانی موضوع، برای تشخیص علت مشکل نیز استفاده گردد. در این شرایط چنان چه مقداری داروی بی حسی با داروی استروئیدی تزریق شود و درد بیمار کاهش یابد، در این شرایط می توان گفت درد به اعصاب عقب دنبالچه مربوط می باشد.
سخن پایانی
درد در دنبالچه که با اصطلاح پزشکی کوکسیگودینیا شناخته می شود یک نشانه دردناک بوده که انتهای ستون فقرات و نواحی اطراف آن را تحت تاثیر قرار خواهد داد. دنبالچه یک ساختار استخوانی بوده که از از ۳ تا ۵ واحد مهره ای تشکیل گردیده است. این استخوان برخلاف ظاهر کوچک خود وظیفه مهمی را برعهده داشته و در صورت بروز مشکل در این ناحیه فرد با درد شدیدی مواجه می شود. توصیه می شود در صورت داشتن هر گونه درد یا مشکل در دنبالچه به پزشک متخصص در کلینیک های تخصصی مراجعه شود تا علت اصلی درد تشخیص داده شود و درمان مناسب صورت گیرد و از بروز مشکلات بعدی نیز جلوگیری شود. همچنین با تشخیص سریع روند درمانی سریع تر اتفاق می افتد و هزینه های درمانی نیز کاهش می یابد.