جراحی ترقوه؛ بهبود دررفتگی و شکستگی حاد مفصل استرنوکلاویکولار
استخوان ترقوه در بالای دنده قرار دارد و اولین تا هشتمین دنده را می پوشاند و جزو استخوان فوقانی می باشد و اندام فوقانی را به تنه وصل می کند. شایع ترین نوع آسیب دیدگی درترقوه، افتادن روی شانه و یا برخورد شانه به جای محکم بر اثر تصادف و... می باشد. یکی از راهکارهای درمانی شکستگی، جراحی ترقوه است که به هیچ عنوان نمی‌توان آن را با رویکردهای سنتی چون مراجعه به شکسته بند جایگزین نمود.
استخوان ترقوه درانتهای داخلی با اتصال به جناق، مفصل استرنوکلاویکولار را به وجود می آورد. این استخوان با استخوان کتف از طریق برجستگی آکرومیون در انتهای خارجی اتصال پیدا کرده است. ترقوه از دسته استخوان های دراز می باشد که در افراد لاغر قابل لمس و دید است.
ترقوه نیروها را از اندام فوقانی به محور اسکلت ها انتقال می دهد. استخوان ترقوه نسبت به استخوان های دیگر تفاوت آناتومیکی دارد. همچنین ترقوه توسط یک شاخه عصبی (سوپراکلاویکولار)، سوراخ می شود. ترقوه، انحنای آن وهمینطور محل اتصالات عضلات، بیشتردر کارگران و صنعت گرانی که با دست هایشان بیش از حد کارکرده اند، دیده می شود.
ترقوه شامل سه عملکرد می باشد:
1. متصل نمودن اندام فوقانی به تنه.
2. محافظت ازساختار عصبی عروقی. (ساختار عصبی عروقی وظیفه خون رسانی و عصب دهی به اندام فوقانی را دارد)
3. انتقال دادن نیرو از اندام فوقانی به تنه.
وقتی از جلو به ترقوه نگاه می اندازیم، ترقوه محدب و ظاهر لترال آن مقعر می باشد، در حالی که ترقوه S شکل و دراز است اما کلاویکل پهن است و شکلی سه گوش و نازک دارد، علی رغم دیگراستخوان های دراز دارای مغز نمی باشد و منشا آن غشائی است.
نکته مهمی که حائزاهمیت می باشد، سن افراد است. زیرا تا 20 سالگی استخوان ترقوه کاملا سفت نمی شود، به همین دلیل، شکستگی و جراحی ترقوه دراین بازه زمانی بیشتر رخ می دهد. در افراد مسن، استخوان ترقوه کاملا سفت می باشد اما در برخی از آن ها استحکام استخوان ها کاهش یافته است و به دلیل ضعیف بودن استخوان، درصد شکستگی بالا می رود.
از تنباکو یا نیکوتین به هرشکلی مصرف نکنید زیرا ترمیم استخوان به تعویق می افتد وعدم اتصال مجدد استخوان ها افزایش می یابد.افرادی که کم خونی شدید، ویتامین D پایین، کم کاری تیروئید، تغذیه نامناسب، عفونت و دارای سن بالا هستند بیشتر مراقب باشند تا دچار شکستگی نشوند.
(از داروهایی که مصرف آن در زمان شکستگی خطرناک است، بپرهیزید. از جمله این موارد می توان قرص های ضد التهاب مانند آسپرین، ایبوپروفن، پردنیزون را نام برد.)
شکستگی ترقوه در همه افراد صورت می گیرد اما شایع ترین آن درکودکان، نوجوانان و جوانان می باشد. ازجمله علت های شکستگی ترقوه را می توان به زمین خوردن، تروماهای ورزشی و آسیب دیدگی یا جراحت ناشی از تصادف نام برد.
درصورت شکستگی ترقوه، حتما و فورا به پزشک متخصص مراجعه کنید. در بیشترمواردی که شدت آسیب دیدگی جدی نباشد درمان را با یخ گذاشتن بر روی محل آسیب دیده، مصرف مسکن، فیزیوتراپی و استفاده از آویز انجام می دهند.
این نوع آسیب دیدگی با رعایت و مرورزمان بهبود می یابد اما در شرایط سخت تر که آسیب دیدگی شدید وجود دارد، لازم است جراحی ترقوه انجام شود. در جراحی باید با قرار دادن مواردی همچون پلاک، پیچ یا گیره هایی در استخوان از تکان خوردن، جلوگیری کرده ومحل آسیب دیده را ثابت نگه دارند تا روند درمان طی شود.
باتوجه به متن درج شده درمقاله متوجه شدیم که ترقوه یا چنبره درکجای بدن انسان قراردارد. شکستگی ترقوه انواع بسیاری دارد اما چند نمونه رایج وجود دارد که دربرخی ازافراد رخ می دهد مانند ورزش های سختی که شرایط حفاظتی ندارند، تصادفات دراتومبیل رانی و کودکی که از دهانه رحم خارج می شود.
بعد از شکستگی اگربه بازو ضربه ناگهانی وارد شود، دیگر نمی تواند عملکرد یا واکنش درستی داشته باشد. شکستگی ترقوه دردناک است و یکی از سخت ترین نوع شکستگی در بدن انسان است. برای درمان و جراحی ترقوه باید به پزشک مجرب مراجعه کنید تا بعد از جراحی ترقوه دچارمشکلی همچون جوش خوردگی استخوان و... نشوید.
شکستگی ترقوه به سه شکل تقسیم بندی می شود؛
1. 15 درصد شکستگی در یک سوم لترال
2. 80 درصد شکستگی در یک سوم میانی
3. 50 درصد شکستگی در یک سوم مدیال
به عبارتی دیگر شکستگی می تواند در جاهای دیگر ترقوه نیز رخ دهد، به ادامه مطلب توجه داشته باشید.
شکستگی انتهای دیستال ترقوه درکودکان: این نوع شکستگی بیشتر درکودکان رخ می دهد و به دلیل شیطنت ها و افتادن روی شانه دچار شکستگی انتهای دیستال ترقوه می شوند. همچنین همراه با این شکستگی، پارگی در مفصل آکرومیوکلاویکولار AC و ربات های کوراکو کلاویکولاربه نام pseudodislocationاتفاق می افتد.
شکستگی وسط MID SHAFTاستخوان ترقوه: این نوع شکستگی های استخوان میانی در قسمت های داخلی و خارجی نیز رخ می دهد. قسمت داخلی توسط عضله استرنوکلیدوماستوئید به سمت بالا کشیده می شود و در قسمت خارجی توسط لاتیسموس دورسی پکتورالیس با جابه جایی به سمت پایین کشیده می شود و به همین روال قطعات شکسته را جا به جا می کنند.
شکستگی پروگزیمال ترقوه:این شکستگی بسیار کم و نادر است. زیرا این ناحیه استخوان قوی می باشد و جا به جایی رخ نمی دهد.
بعد از شکستگی ترقوه نشانه هایی وجود دارد که افراد دچار شکستگی را آگاه می کند. در این شرایط اگرکتف خود را تکان دهید موجب افزایش درد می شوید و شاهد تورم، کبودی، پیدایش توده بر روی شانه، شنیدن صدای نابهنجاراز سوی شانه براثر تکان خوردن، خشکی مفصل و حساسیت شدید هنگام لمس کردن هستید.
در این شرایط نزد کادردرمان بروید، پزشک درمان های لازم را انجام می دهد و با توجه به نوع شکستگی جراحی ترقوه ویا موارد دیگری که در پاراگراف قبل ذکر کرده ایم را انجام می دهد.
بررسی های آزمایشگاهی؛
1. تست شمارش سلول خونی(CBC): در این آزمایش اگر پزشک به آسیب عروقی مشکوک باشد. هموگلوبین و هماتوکریت را مورد برسی قرار می دهد.
2. گاز خون شریانی (ABG): این آزمایش برای بررسی آسیب به ریه می باشد.
بررسی های تصویربرداری؛
1. رادیوگرافی قفسه سینه: مسدود شدن قدامی خلفی سینه، اگر به ریه آسیب وارد شده باشد.
2. رادیوگرافی ترقوه و شانه
3. سی تی اسکن یا توموگرافی: برای مورد بررسی قرار دادن شکستگی هایی که جا به جا شده اند.
4. آرتریوگرافی: به دلیل مشکوک شدن پزشک به آسیب عروقی، انجام می شود.
5. سونوگرافی
ترمیم شکستگی و جراحی ترقوه نیاز به رعایت دارد. شکستگی ترقوه جزو یکی از دردناک ترین شکستگی ها می باشد. ترمیم جراحی ترقوه و رعایت های پس از جراحی ترقوه بسیار دشوارمی باشد.
پس بهتراست برای دچار نشدن به عدم پیوند و مشکلات جراحی ترقوه، مراقبت های لازم را انجام دهید. تغذیه مناسب، ثبات کافی وهمچنین رسیدن جریان خون به استخوان، در ترمیم و جراحی ترقوه مورد نیاز می باشند.
ثبات: به طور کلی در تمام شکستگی ها ازجمله شکستگی و جراحی ترقوه، لگن، دست و پا و... ثابت ماندن بعد از جراحی بسیار امر مهمی است. به عبارت دیگرابتدا باید عضو شکسته درجای خود قرار بگیرد و در طی درمان تا بهبود، تکان نخورد.
در بیشتر شکستگی ها برای ثابت ماندن عضو شکسته از گچ استفاده می کنند اما درشرایطی که جراحی نیاز باشد، دستگاه هایی مانند پیچ، صفحه، میله و قاب رامورد استفاده قرارمی دهند.
موارد مورد نیازبرای جراحی شکستگی ترقوه:
1.شکستگی، چند قطعه ای باشد.
2.شکستگی باز باشد و به پوست نفوذ کند.
3.شکستگی های یک سوم انتهایی دیستال که بیشتراحتمال جوش نخوردن دارند.
4.اختلالات عروقی و آسیب به اعصاب بازویی همراه با شکستگی باشد.
تامین خون:خون اجزای مورد نیازاز جمله اکسیژن، سلول های بهبود دهنده و مواد شیمیایی را برای بهبودی به محل آسیب دیده استخوان می رساند.
تغذیه:استخوان شکسته یا آسیب دیده برای ترمیم، پیوند وبهبودی کامل نیازبه تغذیه مناسبی که دارای پروتئین، کلسیم، ویتامین C و ویتامین D باشد را دارد. موارد ذکر شده در این عبارت باعث بهبودی زودتراستخوان بعد از جراحی ترقوه می شوند.
دربیشترموارد، شکستگی ترقوه به راحتی درمان می شود، اما دربرخی موارد، عوارض ثانویه دارد. می دانید که هیچ شکستگی ای بدون عوارض نمی باشد، این موضوع درشکستگی و جراحی ترقوه نیز صدق می کند. عوارض شکستگی در صورت جراحی ترقوه به شرح زیرمی باشد:
1. آسیب دیدگی اعصاب یا عروق خونی: انتهای شکسته استخوان ترقوه می تواند به رشته های اعصاب یا عروق خونی آسیب برساند و باعث به وجود آمدن بی حسی و سردی دردست شود. اگر دچار بی حسی و سردی شدید، بدون فوت وقت به پزشک متخصص مربوطه مراجعه نمایید.
2. ترمیم نامطلبوب استخوان: ترمیم شکستگی استخوان ترقوه ممکن است طولانی مدت یا آرام آرام انجام شود و این موضوع در صورت عدم جراحی ترقوه در درست شکل گیری مجدد استخوان اختلال ایجاد می کند و باعث کوتاه شدن استخوان دست می شود.
3. تشکیل توده ای دراستخوان: در بخش ترمیم استخوان و متصل شدن قطعات استخوان ها، توده ای استخوانی شکل در بینشان ظاهر می شود که به راحتی درسطح پوست قابل مشاهده است. دربیشتر موارد خود به خود ازبین می رود و دربرخی ازافراد نیزبه طوردائمی می ماند.
4. استئوآرتریت:اگرشکستگی ها بین ترقوه و شانه یا بین جناق و شانه صورت بگیرد، ممکن است در صورت عدم درمان جراحی ترقوه دچارعوارضی مانند استئوآرتریت یا همان آرتروز شوید.
جوش خوردن و یا جوش نخوردن ترقوه بستگی به استخوان دارد. بعد از جراحی ترقوه باید کتف را ثابت نگه دارید تا عمل جوش خوردن سریع تر انجام شود. همچنین جریان خون نیز در جوش نخوردن استخوان، بعد از جراحی ترقوه تاثیر به سزایی دارد. البته این شرایط بستگی به نوع شدت ضربه دارد. تصادفات شدید بیشترین عامل این نوع شکستگی و جراحی ترقوه می می باشند. گاهی اوقات با جوش نخوردن یا عدم پیوند مواجه می شوید، عدم پیوند باعث می شود درمان شکستگی استخوان بعد از جراحی ترقوه طول بکشد و ترقوه بهبود نیابد.
برای تشخیص جوش نخوردن استخوان ترقوه، بعد از جراحی ترقوه پزشک معالج چند نکته را مورد بررسی قرار می دهد.
این موارد شامل:
1. درد مکرر در محل آسیب دیده
2. پیدایش شکاف بدون وجود استخوان در محل شکستگی
3. پیشرفت نداشتن در بهبودی استخوان بعد از مطالعه عکس های استخوان آسیب دیده
4. بهبود نیافتن دریک دوره زمانی عادی
(تصویربرداری توسط دستگاه های MRI و CTانجام می شود. ممکن است این دستگاه ها شامل اشعه ایکس باشند)
جوش نخوردن استخوان، دو نوع هایپروتروفیک و آتروفیک می باشد؛
هایپروتروفیک: معمولابه دلیل ثابت نماندن محل آسیب دیده و حرکت کردن قطعات شکسته استخوان ترقوه، هایپروتروفیک رخ می دهد. درهایپروتروفیک استخوان های شکسته بزرگ و حجیم می شوند و به یکدیگر وصل نمی شوند به عبارتی، جوش نخوردن استخوان صورت می گیرد.
آتروفیک:در آتروفیک برخلاف هایپروتروفیک استخوان ها نازک شده و به دلیل خون رسانی ضعیف یا ناکافی، جوش نخوردن استخوان اتفاق می افتد. درآتروفیک بهترین روش درمان پیوند استخوان است. (پیوند را می توانند از استخوان جسد یا لبه لگن خود بیمار بگیرند).
ازجمله مواردی که دیرجوش خوردن یا جوش نخوردن را در فرد بیمار افزایش می دهند، عوامل زیر می باشد:
1. مصرف دخانیات و نیکوتین
2. عفونت شدید در محل مفصل آسیب دیده
3. داشتن دیابت و کم خونی شدید
4. افزایش سن و پیری
5. پوکی استخوان
6. کمبود مواد مغذی
7. اختلالت در تیروئید (کم کاری تیروئید)
8. مصرف نمودن از داروهای ضدالتهاب
9. شکستگی بازاستخوان
10. جا نیفتادن استخوان ها
خوابیدن درست ومناسب، سلامت ستون فقرات را افزایش می دهد. همانطورکه می دانید پاسچریا همان وضعیت بدن (پوزیشن) در زندگی روزمره باید درست قرار بگیرد به عبارت دیگر افراد طرز صحیح درست نشستن یا خوابیدن را بدانند تا ستون فقرات دچارمشکل نشود.
حال به علت این که دردناک بودن شکستگی ترقوه، ترمیم جراحی ترقوه وجوش خوردن استخوان آسیب دیده سخت می باشد، نحوه خوابیدن شکستگی ترقوه دارای اهمیت بسیاری است. افراد باید نحوه خوابیدن شکستگی ترقوه را رعایت کنند تا مشکلات جبران ناپذیری را به وجود نیاورند.
بهترین نحوه خوابیدن بعد ازشکستگی ترقوه و جراحی ترقوه، خوابیدن به صورت طاق باز می باشد. همچنین به پهلو خوابیدن می تواند به ترقوه و ستون فقرات پس از جراحی ترقوه فشار وارد کند. بهتر است نحوه خوابیدن شکستگی ترقوه را رعایت کنید تا روند درمان شکستگی و بهبودی تسریع یابد.
بعد از شکستگی تا اقدام به جراحی ترقوه باید مراقبت های بعد از شکستگی ترقوه را انجام بدهید. زیرا با رعایت نکردن این موضوع، مشکلات متعددی برای استخوان هایتان پیش می آید. برای شکستگی های جزئی می توان مراقبت های بعد از شکستگی ترقوه اولیه انجام داد. در ادامه موارد مهم مراقبتی را ذکر کرده ایم.
1. از باند 8 برای کم تحرکی یا بی تحرکی استفاده کنید.
2. کیسه یخ روی محل آسیب دیده بگذارید (12 تا 24) ساعت.
3. قرار گرفتن مصدوم به حالت نیمه نشسته طوری که شانه بالاتر از قلب باشد.
4. وضعیت عصبی و عروقی بازوی مصدوم را مورد بررسی قراردهید.
5. در شرایطی که شکستگی وخیم باشد، باید به پزشک مراجعه کنید و به درمان شکستگی بپردازید. (ممکن است راه درمان، جراحی باشد).
پس از انجام جراحی ترقوه با مشکلات جدیدی رو به رو می شوید. زیرا انجام کارهای شخصی درزندگی روزمره مانند حمام کردن و سرویس رفتن سخت می شود. در این شرایط باید نزد فیزیوتراپ بروید و با کمک فیزیوتراپی توانایی کارهای شخصی خود را به دست آورید.
درمان شکستگی ترقوه درکلینیک های فیزیوتراپی به چند صورت می باشد؛ گرما و الکتروتراپی، امواج صوتی یا اولتراسوند، شورت ویو دیاترمی، تمرینات طبی، ماساژ و ریلکسیشن و مایوفاشیال ریلیز، لیزرهای کم توان و پرتوان، میدان های مغناطیسی یا مگنت، درمان های دستی، تمرینات اصلاحی، نیدلینگ.
شکستگی و جراحی استخوان و جوش خوردن آن درافراد مسن سخت و دشوار می باشد. پزشکان باتجربه در این زمینه شمارا راهنمایی می کنند که از روش های تحریک الکتریکی، اولتراسوند و اوزون تراپی استفاده کنید. در ادامه باکاربرد این موارد آشنا می شوید:
تحریک الکتریکی:در تحریک الکتریکی استخوان سریع تربهبود می یابد. زیرا این تحریک الکتریکی یکی از روش های جوش نخوردن استخوان می باشد و با تاثیرگذاشتن روی استخوان ها، باعث تکثیر استخوان می شود.
اولتراسوند:این روشبه بهبودی سریع تر استخوان کمک می کند. زیرا باگرمارسانی به محل آسیب دیده موجب جوش خوردن استخوان ها می شود.
اوزون تراپی: یک روش تزریقی می باشد وجریان خون را در مفصل ها افزایش می دهد. در اوزون تراپی مواد لازم برای ترمیم استخوان محیا می شود.
درمان شکستگی به دو صورت جراحی وغیرجراحی انجام می شود. درمان شکستگی ترقوه جوش نخورده را می توان بدون جراحی انجام داد. این درمان شکستگی توسط دستگاه محرک استخوان که امواج مغناطیسی پالس را تحریک می کند، انجام می شود. دستگاه کوچک محرک استخوان باید روزانه 20 دقیقه روی پوست افراد بیمار قرار بگیرد و روش درمان شکستگی توسط این دستگاه باید هر روز تکرار شود.
در صورت موفق نشدن روش غیرجراحی، باید جراحی ترقوه انجام دهید. بهتراست برای درمان شکستگی، پزشک متخصص و با تجربه ای را انتخاب نمایید تا درگیرمشکلاتی همچون کوتاه شدن استخوان و... نشوید. ممکن است به دلیل رعایت نکردن درجراحی اول به جراحی دوم نیازپیدا کنید. همه جراحی شکستگی ها و همینطور جراحی ترقوه شامل پیوند استخوان (جایگزین استخوان)، تثبیت داخلی یا خارجی می باشند.
پیوند استخوان: دراین روش ازدیگراستخوان های بدن برای پیوند استخوان استفاده می شود. این استخوان ها مانند داربست عمل می کنند. استخوان های تازه با تامین مواد شیمیایی مورد نیازبه محل آسیب دیده کمک می کنند تا درمان شکستگی به خوبی انجام شود.
برای برداشتن استخوان درطی عمل، جراح برشی در بدن بیمار ایجاد می کند و استخوان های مورد نیاز را جمع آوری می کند. عمل جراحی برداشتن استخوان سخت است اما در فرم قطعات استخوان ها اختلال ایجاد نمی شود و زیبایی ظاهری را ازبین نمی برد. برداشت استخوان ازلبه لگن انجام می شود.
آلوگرافت یا پیوند استخوان جسد؛درپیوند استخوان جسد، جراحی ترقوه راحت تر صورت می گیرد و بیماردرد بیشتری را تحمل نمی کند. اما ممکن است استخوان جسد دارای عفونت باشد، به همین دلیل قبل از جراحی استریل می شود. استخوان جسد نیز مانند داربست عمل می کند تا استخوان آسیب دیده بهبود یابد و جایگزین استخوان جسد شود.
تثبیت داخلی:نحوه تثبیت داخلی، متصل کردن صفحات و پیچ های فلزی در قسمت خارجی استخوان می باشد که توسط جراح انجام می شود. تثبیت داخلی به دلیل متصل نشدن استخوان های داخلی انجام می شود.
امکان دارد بعد از انجام فیکس استخوان ها، جراحی دوم نیز نیاز باشد. جراح برای بهبودی و یا تثبیت بهترازمیله یا صفحه بزرگتری استفاده می کند. می توان برای بهبودی بهتروسریع ترفیکساسیون را به همراه پیوند انجام داد.
نکته حائز اهمیت در بهبود شکستگی‌های ترقوه: در درمان شکستگی ترقوه می توان از ابزارهای کمکی و بند محافظ استفاده نمود. بند محافظ با سفت نگه داشتن عضلات ترقوه و شانه درمان شکستگی را تسریع می بخشد. گاهی اوقات نیز می توانید بانداژ 8 را جایگزین بند محافظنمایید. مزایای بستن این بانداژ بسیار زیاد است زیرا در دوطرف شانه بسته می شود و شانه هارا بالا برده و به سمت عقب نگه می دارد و به درست شکل گرفتن شانه کمک می کند.
(بیماراگرکودک باشد، طول درمانش 1 تا 2 هفته می باشد. اما در بزرگسالان شکستگی 2 تا 3 هفته فرصت جوش خوردن می خواهد).
در این مقاله اطلاعات مهم و کافی درباره شکستگی ترقوه، انواع شکستگی ترقوه، مراقبت های بعد از شکستگی ترقوه، نحوه خوابیدن شکستگی ترقوه، درمان شکستگی و جراحی ترقوه و موارد مهم دیگردراختیارشما قرار داده ایم. نکته دیگری که حائز اهمیت می باشد، سن افراد است که توضیحات لازم در این باره را درمتن مقاله درج نموده ایم. برای پاسخ به سوالات درمورد جراحی ترقوه، شکستگی و... به متن بالا مراجعه کنید. امیدواریم بعد ازمطالعه مقاله بالا به پاسخ همه سوالات خود دررابطه با شکستگی و جراحی ترقوه رسیده باشید.