علت درد انگشتان دست در کودکان چیست؟
یکی از مهم‌ترین اعضای بدن کودکان، دست و انگشتان آنهاست که به وسیله آن بازی و فعالیت‌های گوناگون انجام می‌دهند و چنانچه ناراحتی یا اختلالی در آنها بروز کند زندگی‌شان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. علت درد انگشتان دست در کودکان یا درد دست در کودکان دلایل ساده و پیچیده‌ای دارد؛ این عارضه ممکن است به دلایل گوناگونی از جمله ضربه، التهاب مفصل و اختلالات عضلانی و اسکلتی شکل بگیرد. در صورت بروز این بیماری برای کودکان باید به دکتر برای درد دست مراجعه کرد. برای اینکه بدانید علت بروز این بیماری در کودکان چیست در ادامه مقاله ما را همراهی کنید.
آنچه در این مقاله می خوانید:
بررسی علل درد انگشتان دست کودکان
صدمات و جراحات گوناگون در دست می‌توانند انگشتان کودک را دردناک کنند؛ البته این نوع آسیب‌دیدگی‌ها می‌توانند عوارض خطرناک‌تری را هم در پی داشته باشند؛ مثلاً به وجود آمدن بریدگی‌های عمیق در انگشتان کودک، شکستگی انگشتان دست، احساس سوزش و ایجاد صدمه در بافت‌ها و ماهیچه‌های انگشت. چنانچه کودکان فعالیت‌های ورزشی شدید انجام دهند یا وسایل سنگین حمل کنند دچار شکستگی استخوان می‌شوند. از سوی دیگر امکان دارد علت بروز درد در انگشتان دست آنها شکستگی ناخن باشد که در این صورت می‌تواند برای کودکان تجربه بسیار دردناکی تلقی شود.
مورد دیگری که به درد انگشتان ارتباط دارد شرایط پزشکی است. این موضوع می‌تواند سیستم عصبی، ماهیچه‌ها و استخوان‌ها را هم درگیر کند و درد عجیبی در انگشتان شکل دهد. برخی امراض که جزو بیماری‌های تخریبی و پیش‌رونده به شمار می‌آیند، می‌توانند ساختار غضروف‌ها را مختل کنند و آن را از بین ببرند. حاصل این امر ساییده شدن استخوان‌ها با یکدیگر است در نهایت درد شدیدی در انگشت‌ها ایجاد می‌شود. یکی از این بیماری‌ها آرتروز نام دارد که قادر است مفصل پایه انگشت شست را دچار اختلال کند یا به مفاصل میانی انگشتان آسیب بزند و تا نابودی ناخن‌های انگشتان نیز پیش برود.
ارتباط رشد استخوان با درد انگشتان دست در کودکان
کودکان دوران رشد خود را به ویژه رشد استخوانی‌شان را در سریع‌ترین زمان ممکن طی می‌کنند. علامت‌های رشد شامل کشش و ایجاد تنش در بافت‌های مجاور با استخوان مانند عضلات، ساختارهای اعصابی و ارتباطات مفصلی است؛ به همین دلیل کودک ممکن است هنگام رشد دردهایی در نواحی گوناگون بدن به ویژه انگشتان دست احساس کند. هنگامی که استخوان‌ها رشد طبیعی خود را طی می‌کنند، مفاصل نیز عقب نمی‌مانند و در کنار استخوان دچار تغییر و رشد می‌شوند؛ به همین دلیل گاهی کودکان با ناهنجاری‌های استخوانی و مفصلی در انگشتان و دست خود مواجه می‌شوند؛ وقتی استخوان در حال رشد و بزرگ شدن است امکان دارد در عضلات دست و انگشتان هم کشیدگی زیادی به وجود بیاید.
فعالیت‌های گوناگون از جمله بازی کردن، نقاشی کشیدن و ... در انگشتان دست کشش عضلانی ایجاد می‌کنند و درد انگشتان دست را شکل می‌دهند. یکی از راهکارهای درمانی مناسب برای این عارضه استراحت است یا هنگام بازی و فعالیت باید از عضلات، استخوان‌ها و تمام بدن به خوبی حفاظت شود؛ اما اگر این نوع درد به مرور بیشتر شود و آثاری از بهبودی در آن مشاهده نشود اقدامات درمانی الزامی است.
آیا بازی می‌تواند منجر به درد انگشتان دست کودکان شود؟
جواب این سؤال بله است. کودکان به انواع بازی‌ها و فعالیت‌ها علاقه فراوانی دارند. کودکان از صبح که چشمان خود را باز می‌کنند در حال بازی و فعالیت هستند تا دوباره خسته شوند و به خواب بروند. تقریباً هر نوع بازی‌ای می‌تواند با درد انگشتان دست کودکان همراه باشد؛ چون ویژگی‌های فردی کودک، نوع بازی و میزان فعالیت مورد نیاز در آنها می‌تواند در به وجود آمدن این عارضه نقش اساسی داشته باشد. در ادامه به فعالیت و بازی‌هایی که می‌توانند علت درد انگشتان دست در کودکان به حساب بیایند اشاره می‌کنیم که عبارت‌اند از:
-
♦ بازی‌هایی که با حرکات دست انجام می‌شوند، تأثیر بسیاری در بروز این عارضه دارند. چرا که در این بازی‌ها به طور مداوم حرکات دست تکرار می‌شوند. این موضوع می‌تواند باعث بروز استرس، کشش عضلانی، درد در انگشتان دست شود؛ مثلاً اسباب بازی‌های دستی با ابعاد کوچک، تراشکاری چوب، نقاشی و قلم‌زنی.
-
♦ ورزش‌هایی که تمرکز کلی بر دست دارند. در این نوع بازی‌ها فشار مضاعفی بر انگشتان و دست‌ها تحمیل می‌شود و کشش و تنش عضلانی را به همراه دارد. بازی‌هایی همچون بسکتبال، بیسبال، تنیس، والیبال و ... جزو بازی‌های ورزشی محسوب می‌شوند. این ورزش‌ها به پرتاب کردن، شلیک کردن و ضربه زدن با دست نیاز دارند و همة این موارد فشار زیادی بر دست و انگشتان وارد می‌کنند.
-
♦ مورد بعدی تکنولوژی است. کودکان علاقة شدیدی به تکنولوژی دارند و هنگام استفاده از آن متوجه گذر زمان نمی‌شوند. در اغلب موارد جدا کردن کودکان از تکنولوژی بسیار دشوار است؛ مانند دستگاه‌های الکترونیکی، تبلت، کنسول‌های بازی، تلفن همراه و ... تقریباً همه کودکان حداقل به یکی از موارد گفته شده دسترسی دارند و هنگام بازی با آنها با دست خود حرکات تکراری انجام می‌دهند و ساعت‌ها در یک موقعیت خاص باقی می‌مانند و استرس و فشار ناشی از آنها را تحمل می‌کنند. این موضوع علاوه بر کودکان در بزرگسالان نیز باعث بروز درد انگشتان دست می‌شود.
کدام بیماری‌ها منجر به درد انگشتان دست در کودکان می‌شوند؟
روماتیسم مفصلی یکی از امراض خودایمنی است. این عارضه درد مفاصل را به وجود می‌آورد و اغلب بخش‌های بدن را درگیر می‌کند. این‌گونه صدمات که ناشی از بیماری هستند در دو طرف بدن افراد مشاهده می‌شوند؛ به همین دلیل تشخیص این عارضه کار دشواری نیست؛ اما می‌تواند صدمات فراوانی به دست کودکان وارد و درد‌های شدیدی را به شکل مداوم ایجاد کند. در ادامه به شرح سایر بیماری‌ها می‌پردازیم که عبارت‌اند از:
-
♦ درون همه استخوان‌ها فضای خالی وجود دارد و این موضوع یک ویژگی طبیعی محسوب می‌شود؛ اگر کودکان دچار پوکی استخوان شوند، امکان دارد این فضاهای خالی بیشتر شوند و در نتیجه استخوان مورد نظر به تدریج تحلیل برود و حجم خود را از دست بدهد و دیگر قدرت سابق را نداشته باشد. این عارضه به همین سادگی باعث ایجاد درد در انگشتان دست می‌شود.
-
♦ برخی امراض به ماهیچه‌ها آسیب می‌رسانند یا آنها را ضعیف می‌کنند. یکی از این بیماری‌ها دیستروفی ماهیچه‌ای دوشن نام دارد و نوعی عارضه ارثی محسوب می‌شود. دلیل ایجاد این بیماری کمبودهای تغذیه‌ای است و ماده مهم پروتئینی به نام دیستروفین در بدن بیمار وجود ندارد یا در مقادیر بسیار کم یافت می‌شود. وجود این پروتئین در بدن الزامی است، چرا که کارکرد صحیح ماهیچه‌ها به این ماده مهم بستگی دارد.
-
♦ بیماری شایع دیگری که موجب بروز درد در انگشتان کودک می‌شود، سندرمی به نام تونل کارپال است. زمانی که دست کودکان متورم شود یا صدمه ببیند به این عصب فشار فراوانی وارد می‌شود؛ به همین دلیل دردی در انگشتان دست می‌پیچد که می‌تواند ناشی از بروز سندرم باشد. در چنین شرایطی کودکان با بی‌حسی، مورمور شدن یا ضعف انگشتان مواجه می‌شوند.
علت درد انگشتان دست در کودکان و ارتباط آن با سایر بیماری‌ها
علاوه بر بیماری‌های شایعی که در پاراگراف‌های قبلی به آنها اشاره کردیم این عارضه می‌تواند به دلیل سایر امراض نیز بروز کند؛ به ویژه بیماری‌های خودایمنی همچون اسکلروز سیستمیک. در این عارضه در بدن بیماران بیش از حد کلاژن‌سازی اتفاق می‌افتد؛ به همین دلیل در بافت و ظاهر پوست تغییرات منفی رخ می‌دهد. این اختلال تنها در پوست ایجاد نمی‌شود، بلکه می‌تواند سایر بخش‌های بدن مانند کلیه‌ها، ماهیچه‌ها، عروق خونی، سیستم گوارشی و ریه‌ها را نیز درگیر کند.
بیماری دیگری که با درد انگشتان دست کودکان مرتبط است سندرم رینو نام دارد. این عارضه در سیستم گردش خون اختلال ایجاد و به این ترتیب خون‌رسانی به دست و پا، گوش و بینی کاهش می‌یابد و به طور کلی گردش خون با مشکل مواجه می‌شود. اگر کودک در معرض آب و هوای سرد قرار بگیرد یا استرس هیجانی زیادی را تجربه کند بر شدت این عارضه افزوده می‌شود و ممکن است نوعی عفونت باکتریایی در فولیکول مو به وجود بیاید و به بافت‌های اطراف آن نیز صدمه برساند که در این صورت این عارضه کورک نام دارد.
وقتی عفونت فولیکول مو آغاز می‌شود در پوست کودک علائمی مانند قرمز شدن، متورم شدن و تغییر محل آسیب‌دیده شکل می‌گیرد. در اغلب موارد محل بروز این بیماری صورت، گردن، دست، ران و ... است.
بیماری دیگر که با انگشتان مرتبط است گرهک نام دارد که با رشد غیر نرمال بافت‌ها مواجه می‌شویم. این عارضه می‌تواند در بافت‌های عمقی‌تر یا اندام‌های داخلی مانند تیروئید یابد. اغلب گرهک‌ها خطر آنچنانی ندارند و به صورت خوش‌خیم به وجود می‌آیند. انواع کیست‌ها متشکل از مایعات، هوا و ... هستند که می‌توانید تقسیم سلولی را نیز در آنها مشاهده کنید.
این عارضه ممکن است در تمامی قسمت‌های بدن در زیر پوست حتی در انگشتان دست کودکان به وجود بیاید و باعث درد انگشتان دست در کودکان شود.
وقتی سلول‌های غیر نرمال در کنار یکدیگر انباشته می‌شوند نوعی بیماری به نام تومور را شکل می‌دهند. در این بیماری فرآیند تعویض سلول‌های پیر و جدید با یکدیگر دچار برهم ریختگی می‌شود. سلول‌هایی که تومور را به وجود می‌آورند، روز به روز بزرگ‌تر می‌شوند. این در حالی است که بدن هیچ نیازی به آنها ندارد. سلول‌های پیر روزی از بین خواهند رفت، اما سلول تومور ممکن است تا ابد در بدن باقی بمانند.
عفونت و ارتباط آن با درد انگشتان دست کودکان
برخی عفونت‌ها مانند عفونت‌های باکتریایی می‌توانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند. این بیماری در دست کودکان ایجاد می‌شود و می‌تواند در انگشتان نیز درد و التهاب به وجود بیاورد و علامت‌های مختلفی از جمله ایجاد گرما در نواحی درگیرشده، قرمزی، تورم و درد دارد. این بیماری به دلیل تماس مستقیم با باکتری‌ها از طریق مواد غذایی، آب و مایعات آلوده یا قطره‌های تنفسی به وجود می‌آید. عفونت‌های ویروسی هم می‌توانند درد انگشتان دست را ایجاد کنند.
عفونت‌ها با علائم منحصر به فردی مانند تب، درد عضلانی، درد در نواحی گوناگون بدن همچون دست و سر ظاهر می‌شوند. این نوع عفونت‌ها می‌توانند از راه تماس مستقیم با ویروس‌ها شکل بگیرند. تماس مستقیم با سطوح آلوده یا مواد آلوده و قطره‌های تنفسی جزو دلایل ایجاد این عارضه هستند. ویروس‌ها عضلات، بافت‌های نرم و مفصل‌های دست را مورد هدف قرار می‌دهند و باعث ایجاد درد و سفتی در انگشتان دست می‌شوند.
یکی از شایع‌ترین دلایل ایجاد درد در انگشت کودکان، عفونت‌های قارچی است. این عارضه می‌تواند موجب بروز التهاب و درد در انگشتان کودک شود و به دو گونه خارجی و داخلی بروز می‌کند؛ اگر کودکان با قارچ‌ها تماس مستقیم داشته باشند، ممکن است به این عفونت دچار شوند. عواملی همچون تماس با سطوح آلوده، استفاده از وسایل آلوده و بافت‌های آلوده می‌توانند در ایجاد قارچ تأثیرگذار باشند. این نوع قارچ می‌تواند عضلات و مفاصل دست را مورد تهاجم قرار دهد و باعث بروز درد و التهاب شود. گاهی عفونت‌ها از طریق باکتری‌ها و ویروس‌ها به صورت همزمان بروز می‌کنند که به آن عفونت باکتریایی می‌گویند. این عارضه نیز می‌تواند انگشتان کودک را دردناک کند.
ارتباط بیماری‌های عصبی با درد انگشتان دست کودکان چیست؟
این عارضه می‌تواند به انواع امراض عصبی نیز مربوط باشد. یکی از این فاکتورهای مهم بیماری‌های عصبی هستند. مانند سندرم تونل کارپال که در پاراگراف‌های قبلی به طور مفصل درباره آن با شما صحبت کردیم. این عارضه نتیجه یک فشار عصبی ساده به عصب مدیان در کف دست است که می‌تواند عوارض ناخوشایندی را در دست و انگشتان کودک ایجاد کند. تنش و اختلالات عضلانی در دست و انگشتان نیز می‌توانند به دلایل مختلف به وجود بیایند. مانند اختلالات عصبی موضعی و اسپاسم عضلانی که باعث می‌شوند انگشتان دست دردناک و سفت شود.
در برخی مواقع تشنج نیز می‌تواند علت درد انگشتان دست کودکان باشد. زمانی که کودک دچار تشنج می‌شود عضلات بدن او به شکل غیر طبیعی فعالیت خود را آغاز می‌کنند و حرکات نامنظمی را انجام می‌دهند که به درد انگشتان منتهی می‌شود. این نوع درد ممکن است به دلیل تحمیل فشار زیاد و آسیب‌های عصبی نیز رخ دهد. بروز اختلال در سیستم عصبی مرکزی نیز می‌تواند علت به وجود آمدن این بیماری محسوب شود. امراض گوناگونی که با مغز ارتباط دارند، می‌توانند به بروز درد در انگشت‌ها منجر شوند. این بیماری‌ها تنها با دست ارتباط ندارند و می‌توانند علامت‌های مختلفی را در سرتاسر بدن بیماران به وجود بیاورند.
چه زمانی برای درمان درد انگشتان دست کودکان به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر درد انگشتان دست در کودکان به صورت پیوسته ادامه‌دار باشد، نمایان‌گر یک مشکل جدی است. این علامت می‌تواند نشان‌دهنده بیماری‌های خطرناک باشد. به همین دلیل برای پیشگیری از عوارض بعدی باید به پزشک مراجعه کرد. اگر این نوع درد با تورم بیش از حد و کبودی یا تغییر شکل انگشت‌ها به شکل غیر طبیعی همراه باشد، ممکن است آسیب‌های جدی به کودک وارد کند و شما نسبت به این صدمات هیچ‌گونه اطلاعاتی در دست نداشته باشید. به همین دلیل به جای درمان‌های خودسرانه بهتر است درمان‌های پزشکی را آغاز کنید.
گاهی هنگام فعالیت ورزشی در انگشتان کودک شکستگی یا ترک خوردگی و مواردی از این قبیل اتفاق می‌افتد این عارضه‌ها با درد خفیف یا شدید خود را بروز می‌دهند. به عبارتی دیگر امکان دارد درد انگشت کودک هر لحظه شدیدتر شود، به گونه‌ای که دیگر قابل تحمل نباشد؛ بنابراین مراجعه به پزشک در اولویت قرار می‌گیرد. اگر تورم، قرمزی و درد انگشتان در عوض بهبودی، شدیدتر شود، می‌تواند نشان‌دهنده ایجاد بیماری‌های مختلف باشد. در این صورت شدت صدمات هر لحظه بیشتر خواهد شد. به همین علت اگر با نشانه‌های غیر طبیعی و غیر قابل کنترل در انگشتان کودکان مواجه شدید، سریعاً به پزشکان متخصص مراجعه و درمان‌های ویژه را آغاز کنید.
سخن پایانی
در این مقاله علت درد انگشتان دست در کودکان را مورد ارزیابی قرار دادیم و بیان کردیم که انواع عفونت‌ها، اختلالات عصبی، بیماری‌های گوناگون و حتی بازی یا فعالیت ورزشی نیز می‌توانند انگشتان کودک را دردناک کنند. عوامل اشاره‌شده می‌توانند با درد، التهاب، قرمزی، تغییر رنگ پوست، تورم و ... همراه باشند. هر کدام از بیماری‌ها علامت‌های منحصر به فرد خود را دارند. نشانه‌های گفته‌شده به نوع، شدت و محل بروز بیماری بستگی دارند. درد انگشتان دست در کودکان می‌تواند به صورت خفیف بروز کند یا قابل تحمل نباشد. یکی دیگر از اختلالات عصبی که می‌تواند در ایجاد درد انگشتان دست کودک نقش داشته باشد، گیر افتادگی عصب است. برای درمان تمامی مشکلات بیان‌شده می‌توانید به کلینیک ما مراجعه و از خدمات آن به نحو احسنت استفاده کنید. در کلینیک ما تمامی امکانات پیشرفته وجود دارد؛ بنابراین می‌توانید با خاطری آسوده تحت درمان‌های پزشکی قرار بگیرید.