مهم‌ترین "علت درد انگشتان دست بعد از بیدار شدن از خواب" چیست؟
"علت درد انگشتان دست بعد از بیدار شدن از خواب" چیست؟ درد و سفتی انگشتان دست بعد از بیدارشدن ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری مخفی و پیش‌رونده باشد. تصور نکنید این فقط «سرماخوردگی مفاصل» است! آرتریت روماتوئید، تخریب غضروف، یا حتی آسیب عصبی می‌تواند پشت این علامت ساده پنهان باشد. اگر امروز درمان را شروع نکنید، فردا ممکن است ناتوانی در باز کردن در بطری یا نوشتن را تجربه کنید!
این درد به‌ظاهر کوچک، می‌تواند تبدیل به یک مشکل مادام‌العمر شود. آیا می‌دانستید بیشتر بیماران با تأخیر در مراجعه به دکتر برای درد دست، به تغییر شکل دائمی مفاصل مبتلا شده‌اند؟ قبل از اینکه دیر شود، این مقاله را بخوانید اگر شما هم مکرراً این وضعیت را تجربه می‌کنید و می‌خواهید دلیل درد گرفتن انگشتان دست بعد از خواب را بدانید در این مقاله با ما همراه شوید.
آنچه در ادامه میخوانید:
این که صبح‌ها در حالی بیدار شوید که انگشتان ناحیه دستتان بی حس یا دردناک شده‌اند خیلی غیرمعمول نیست. درصورتی‌که این درد فقط یک روز طول بکشد و با استراحت برطرف شود، نیازی نیست مضطرب شوید. برای مثال اگر روز قبل یک جسم سنگین بلند کرده باشید، بیش از حد از دست‌هایتان استفاده کرده باشید یا ورزش‌های شدیدی را انجام داده باشید، احتمال این که دچار درد انگشت‌ها شوید خیلی زیاد است.
در این شرایط باید اضطراب و استرس را از خود دور کنید و سعی کنید یک روز به دستتان استراحت دهید یا آن را ببندید. در حقیقت خوابیدن باعث تجمع مایعات در بخش بالایی بدن و دست‌ها می‌شود. در نتیجه این تجمع، مچ دست‌ها متورم می‌شود و به عصب‌های این ناحیه فشار وارد می‌شود. این تورم و فشار وارده روی عصب‌ها، گاهی باعث می‌شود صبح با درد بیدار شوید.
زمانی که شدت دردگرفتن انگشتان در دست در خواب کم باشد و با علائم جدی دیگر همراه نباشد، این وضعیت گذرا است. اما زمانی که درد در انگشت‌های دست شدید، ناگهانی و مداوم باشد و به بقیه قسمت‌ها کشیده شود، احتمال دارد که ناشی از یک بیماری یا آسیب جدی باشد. دانستن دلیل درد در انگشت‌های دست هنگام بیدارشدن از خواب کمک می‌کند که بدانید آیا به مداخله پزشکی برای درمان آن نیاز است یا نه.
خواب باکیفیت باعث می‌شود عضلات استراحت کنند و قدرت کافی برای روز پیش رو را داشته باشند. حال اگر خواب کافی و باکیفیت نداشته باشید، زمانی که از خواب بیدار می‌شوید بدن‌درد خواهید داشت. علاوه بر این، زمانی که در وضعیت بدنی نامناسبی بخوابید به‌طوری‌که کل وزن بدن روی یکی از دست‌ها باشد، ممکن است صبح بازو، مچ و انگشتان در دستتان دچار درد شوند.
اگر چه دردی که ناشی از بد خوابیدن باشد موقت است اما بهتر است برای پیشگیری از آن همیشه روی رختخواب‌های استاندارد و نرم بخوابید. به علاوه خودتان را عادت دهید که در وضعیت بدنی مناسبی به خواب بروید به‌طوری‌که هیچ کدام از اعضای بدن دچار کشیدگی و فشار نشوند.
در شرایطی که وزنتان روی دست و انگشتان آن باشد، سطح خون‌رسانی به دست‌ها کمتر می‌شود، عصب‌ها تحت‌فشار قرار می‌گیرند و دچار درد می‌شوید. بد خوابیدن اصلی‌ترین علت درد و خواب‌رفتن انگشتان در دست است که جدی نیست و با علائم دیگری همراه نیست. البته ممکن است در انگشتان در دستی که تحت‌فشار بوده علائم جزئی مثل سوزش و گزگز را حس کنید.
چه بیماری‌ها و اختلالاتی علت درد انگشتان دست بعد از بیدار شدن از خواب هستند؟
گاهی علت درد در انگشت‌های دست بعد از خواب، بد خوابیدن نیست و برخی از بیماری‌ها و اختلالات باعث درد در انگشت‌های دست می‌شوند. برای مثال گاهی آرتروز مفاصل دست را درگیر می‌کند و سبب بروز علائمی در انگشت‌ها می‌شود. در این وضعیت بیمار بعد از این که از خواب بیدار می‌شود و در طول روز با علائمی مثل سفت‌شدن مفاصل، خشکی انگشت‌ها و درد و ورم متوسط تا شدید مواجه خواهد بود.
گاهی نیز کیست و تومورهایی که در دست ایجاد می‌شوند، علت درد انگشتان هستند. کیست‌های دست، به عصب‌ها فشار زیادی وارد می‌کنند و خون‌رسانی به سمت انگشت‌های دست را با مشکل روبرو می‌کنند، در نتیجه فرد دچار دردهای مزمن انگشتان می‌شود.
یک علت درد انگشتان دست هنگام بیدار شدن از خواب، آسیب‌دیدن دست است. معمولاً کمی طول می‌کشد تا درد مرتبط با رگ‌به‌رگ شدن، در رفتن و شکستگی‌های جزئی تا شدید خود را نشان دهد. در این شرایط اگر در طول روز تاندون‌ها، عضلات یا استخوان‌های دستتان صدمه‌دیده باشند ممکن است صبح روز بعد و زمانی که از خواب بیدار می‌شوید این درد خود را نشان دهد. درمان با داروهای شیمی‌درمانی نیز عصب‌های محیطی در ناحیه دست را دچار آسیب می‌کند و باعث می‌شود فرد درد در انگشت‌های دست را تجربه کند.
سایر داروهایی که ممکن است سبب درد در انگشت‌های دست شوند نیز شامل داروهای آنتی‌بیوتیک (مثل مترونیدازول) و داروهای ضدتشنج هستند. در برخی شرایط علت درد و التهاب انگشتان در دست هنگام خواب، یک وضعیت جدی‌تر مثل بیماری‌های قلبی است. زمانی که گردش خون به سمت قلب دچار مشکلاتی شود یا زمانی که در عملکرد قلب برای انتقال خون به رگ‌ها مشکلی به وجود بیاید، فرد در بخش‌های مختلفی از دستش دچار درد می‌شود.
این درد معمولاً هنگام بیدارشدن از خواب شروع می‌شود و شب‌ها دوباره تشدید می‌شود. اگر درد و التهاب انگشتان در دست با بی‌حالی، تنگی نفس، ضعف و علائم دیگر همراه بود، احتمال دارد به بیماری یا نارسایی قلبی دچار شده باشید و باید به پزشک مراجعه کنید.
بیماری‌های خودایمنی مفاصل شرایطی هستند که در آن سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به بافت‌های سالم مفاصل حمله می‌کند. آرتریت روماتوئید شایع‌ترین و شناخته‌شده‌ترین این بیماری‌هاست.
آرتریت روماتوئید (Rheumatoid Arthritis - RA)
تعریف: آرتریت روماتوئید یک بیماری مزمن خودایمنی است که عمدتاً مفاصل را درگیر می‌کند و باعث التهاب، درد و تخریب پیش‌رونده مفاصل می‌شود.
علائم و نشانه‌ها:
درد و تورم در مفاصل (معمولاً به‌صورت متقارن)
خشکی صبحگاهی مفاصل که بیش از 30 دقیقه طول بکشد
خستگی عمومی و ضعف
تب خفیف
کاهش وزن غیرعمدی
تشکیل ندول‌های روماتوئید (برجستگی‌های زیرپوستی)
مفاصل درگیر
معمولاً مفاصل کوچک دست (مفاصل متاکارپوفالانژیال و پروگزیمال اینترفالانژیال) و پاها را درگیر می‌کند، اما می‌تواند به سایر مفاصل نیز گسترش یابد.
پاتوفیزیولوژی:
سیستم ایمنی به سینوویوم (پوشش مفصل) حمله می‌کند
التهاب مزمن منجر به ضخیم‌شدن سینوویوم می‌شود
با پیشرفت بیماری، غضروف و استخوان تخریب می‌شوند
در نهایت ممکن است تغییر شکل مفصل و ازدست‌دادن عملکرد رخ دهد
عوامل خطر
جنسیت (زنان 2-3 برابر بیشتر مبتلا می‌شوند)
سن (بین 30-60 سال شایع‌تر است)
عوامل ژنتیکی
سیگارکشیدن
چاقی
عوامل محیطی مانند مواجهه با برخی سیلیکاها یا آزبست
تشخیص
معاینه بالینی
آزمایش خون (فاکتور روماتوئید، آنتی CCP، CRP، ESR)
تصویربرداری (رادیوگرافی، MRI، سونوگرافی)
درمان
داروها:
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)
کورتیکواستروئیدها
داروهای تعدیل‌کننده بیماری (DMARDs) مانند متوترکسات
داروهای بیولوژیک (مهارکننده‌های TNF-α و سایر موارد)
درمان‌های غیردارویی:
فیزیوتراپی
کاردرمانی
ورزش‌های مناسب
وسایل کمک‌کننده
در موارد شدید، جراحی (تعویض مفصل)
سایر بیماری‌های خودایمنی مفاصل:
الف. اسپوندیلیت آنکیلوزان
التهاب مزمن ستون فقرات و مفاصل ساکروایلیاک
منجر به سفتی و در نهایت جوش‌خوردن مهره‌ها می‌شود
اغلب با HLA-B27 مرتبط است
ب. لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE)
یک بیماری سیستمیک که می‌تواند مفاصل را درگیر کند
معمولاً باعث آرتریت غیر فرساینده می‌شود
علائم دیگر شامل راش پروانه‌ای، حساسیت به نور، درگیری کلیه و سایر ارگان‌ها
ج. سندرم شوگرن
التهاب غدد برون‌ریز (بزاقی و اشکی)
اغلب با آرتریت همراه است
خشکی چشم و دهان از علائم شاخص
د. آرتریت پسوریاتیک
در بیماران مبتلا به پسوریازیس رخ می‌دهد
می‌تواند باعث التهاب مفاصل و اتصالات تاندون به استخوان شود
اغلب الگوی غیرمتقارن دارد
پیشگیری و مدیریت: ترک سیگار، حفظ وزن سالم، ورزش منظم با شدت مناسب، رژیم غذایی ضدالتهاب (مصرف امگا-3، آنتی‌اکسیدان‌ها) , مدیریت استرس، پیگیری منظم با روماتولوژیست
در حالی که بیشتر بیماری‌های خودایمنی مفاصل مزمن هستند، تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند پیشرفت بیماری را کند کرده و کیفیت زندگی را حفظ کند. تحقیقات در زمینه درمان‌های جدید به ویژه داروهای بیولوژیک امیدوارکننده است.
بسیاری از بیمارانی که فشارخون بالا دارند گزارش داده‌اند که صبح‌ها هنگام بیدارشدن از خواب تا چند ساعت دردی را در انگشتان در دستشان حس می‌کنند. زمانی که فشارخون بالا باشد، فرد در معرض مشکلات قلبی قرار می‌گیرد و همان‌طور که گفتیم مشکلات قلبی از اصلی‌ترین دلایل درد و التهاب انگشتان در دست هستند.
همچنین بالارفتن فشارخون منجر به تحت‌فشار قرارگرفتن عصب‌ها و بروز مشکلاتی برای عصب‌ها می‌شود که این عارضه باعث می‌شود در اندام‌های بدن و خصوصاً در انگشتان در دست‌ها، درد کلافه‌کننده‌ای را تجربه کنید.
فشارخون بالا همچنین باعث مختل‌شدن روند عادی خون‌رسانی به بدن می‌شود و درصورتی‌که دست‌ها و انگشتان خون کافی دریافت نکنند، با نشان‌دادن علائمی مثل درد یا بی‌حسی، شما را از وجود مشکل باخبر می‌کنند.
درصورتی‌که علاوه بر درد و التهاب انگشتان در دست، درد یا سنگینی قفسه سینه، تحریک‌پذیری، کاهش‌یافتن سطح هوشیاری، مشکلات تمرکز، به مشکل خوردن عملکرد کلیه و ناتوانی در درست نفس‌کشیدن را تجربه کردید، احتمال دارد که به فشارخون بالا مبتلا باشید.
کمبود مواد مغذی روی درد در انگشت‌های دست بعد از خواب تأثیری دارد؟
اگر رژیم غذایی‌تان به نحوی است که ویتامین‌ها و مواد مغذی کافی را دریافت نمی‌کنید، بیشتر از سایر افراد در معرض دردهای صبحگاهی انگشتان در دست و تنش‌های عضلانی قرار دارید. در این شرایط تا زمانی که ویتامین‌های ضروری را به بدن نرسانید، درد دستتان همچنان ادامه خواهد داشت.
گاهی رژیم غذایی ناسالم باعث می‌شود که علاوه بر درد مفاصل انگشتان در دست در خواب، در ناحیه گردن، کمر، پاها و دیگر بخش‌های بدن هم دچار درد شوید. برخی از گروه‌های ویتامینی که کمبود آن‌ها، علت درد و التهاب انگشتان ناحیه دست هنگام خواب است شامل کلسیم، منیزیم، پتاسیم و ویتامین‌های B و D هستند.
پس برای این که دیگر صبح‌ها با درد از خواب بیدار نشوید، یا این مواد مغذی ضروری را به رژیم غذایی‌تان بیفزایید یا مکمل مصرف کنید. علاوه بر این، افرادی که رژیم غذایی‌شان سرشار از مواد قندی، چربی‌ها، نمک و طعم‌دهنده‌ها یا نگهدارنده‌های مصنوعی باشد، بیشتر در معرض مشکلات عضلانی و دردهای صبحگاهی هستند.
این مواد غذایی همچنین باعث افزایش وزن می‌شوند و افرادی که اضافه‌وزن دارند دچار دردهای عضلانی و خواب‌رفتن دست‌وپا در تمام طول روز می‌شوند. اگر دردهای عضلانی شما را کلافه کرده‌اند، از مصرف مواد غذایی حاوی گلوتن که باعث ایجاد التهاب و درد در مفاصل و عضلات می‌شوند خودداری کنید تا این دردها برطرف شوند.
اگر دردتان جدی نیست، می‌توانید برای درمان درد و التهاب انگشتان ناحیه دست در خواب، از تکنیک‌های خانگی که نیاز به مراجعه به پزشک ندارند استفاده کنید. اولین راه‌حلی که بعد از دردگرفتن هر قسمتی از بدن به ذهن همه ما می‌رسد این است که داروهای مسکن مصرف کنیم.
داروهای بدون نسخه‌ای مثل ایبوپروفن، ناپروکسن و استامینوفن می‌توانند در زمان کوتاه درد صبحگاهی انگشتان ناحیه دست را برطرف کنند و خشکی یا سفتی مفاصل دست آسیب‌دیده را برطرف کنند. همچنین برخی از پمادها یا ژل‌ها هستند که در آن‌ها مواد فعال قوی باخاصیت ضددرد وجود دارد. زمانی که این داروها را روی انگشتان ناحیه دست که دچار درد صبحگاهی شده‌اند استعمال کنید، بهبود چشمگیری در علائمتان حاصل خواهد شد.
اگر همچنان بعد از مصرف مسکن کمی درد را در انگشتان ناحیه دستتان حس می‌کنید، از کمپرس‌های سردوگرم به‌صورت نوبتی استفاده کنید. می‌توانید به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه کمپرس گرم را روی انگشتان ناحیه دست قرار دهید و مجددا چند ساعت بعد کمپرس سرد را روی همان دست بگذارید.
زمانی که کوچک‌ترین حرکت باعث دردگرفتن انگشتان ناحیه دست می‌شود، بهترین درمان ساده و اولیه، استفاده از بریس یا آتل است. آتل مخصوص انگشتان ناحیه دست، می‌تواند انگشت‌های متورم و دردناک را بی‌حرکت نگه دارد تا زمانی که انگشت‌ها بتوانند آسیب وارده را ترمیم کنند و دردشان تسکین پیدا کند.
زمانی که برای تشخیص و درمان علت درد مفاصل انگشتان ناحیه دست در خواب به پزشک مراجعه می‌کنید، پزشک ابتدا انگشت‌های دستتان را معاینه می‌کند و در صورت نیاز از آزمایش‌های مختلف استفاده می‌کند. اگر پزشک به این نتیجه برسد که کشیدگی تاندون یا شکستگی استخوان رخ‌داده است، دستتان را گچ می‌گیرد.
مدتی که انگشتان قسمت دست در گچ هستند عضلات و مفاصل دست ضعیف می‌شوند. پس بهتر است بعد از باز کردن گچ، برای بازگرداندن توانایی دست‌ها تمرینات ورزشی را امتحان کنید. فیزیوتراپی یک روش کاربردی برای درمان علت درد مفاصل انگشتان قسمت دست بعد از خواب است که خشکی مفصل‌های دست را برطرف می‌کند. همچنین با تمریناتی که متخصص فیزیوتراپی به شما ارائه می‌دهد می‌توانید به طرز چشمگیری فشار را از روی عصب‌های انگشتان قسمت دست بردارید و دردتان را برطرف کنید.
یک درمان دیگر ماساژدرمانی است که اگر توسط ماساژورهای آموزش‌دیده و حرفه‌ای انجام شود اثرات معجزه‌آسایی در بهبود درد و التهاب انگشتان ناحیه دست دارد. این پروسه درمانی می‌تواند فشار را از روی عصب‌های انگشتان قسمت دست بردارد، خون‌رسانی را به سمت دست‌ها افزایش دهد و کمک کند که اکسیژن و مواد مغذی به بافت‌های آسیب‌دیده دست برسند.
در صورت دنبال‌کردن جلسات ماساژدرمانی به طور منظم، درد و التهاب انگشتان ناحیه دستتان خیلی زود تسکین پیدا می‌کند، تنش‌های عضلانی‌تان برطرف می‌شوند و دیگر علائمی مثل خشکی مفاصل و سفتی انگشتان قسمت دست را تجربه نمی‌کنید.
زمانی که علت دردگرفتن انگشت‌های دست بعد از خواب یک عارضه جدی باشد و به درمان با مسکن، آتل، گچ، فیزیوتراپی، ماساژدرمانی و... پاسخ ندهد، پزشک درمان‌های پیشرفته که معمولاً تهاجمی‌تر هستند را پیشنهاد می‌دهد. برای مثال اگر علت دردگرفتن انگشتان قسمت دست در خواب یک بیماری مفصلی مثل آرتروز باشد، لیزرتراپی می‌تواند به بهبود علائم آن کمک کند.
طی این درمان، پرتوهای نوری متمرکزی به سمت انگشتان قسمت دست آسیب‌دیده تابیده می‌شوند. این پرتوها می‌توانند دردهای شدید انگشتان قسمت دست که با سایر روش‌های درمانی قابل‌بهبود نیستند را تسکین دهند. همچنین لیزرتراپی کمک می‌کند که حرکت مفاصل آسان‌تر شود و دیگر مفاصل خشک و سفت نباشند.
در برخی شرایط، پزشک تصمیم می‌گیرد که از تزریق استروئید برای درمان دردگرفتن انگشت‌های دست بعد از خواب استفاده کند. این تزریق موثر که در ناحیه دست انجام می‌شود، علائمی مثل خشکی مفاصل، درد، التهاب و ورم در ناحیه مچ دست و انگشتان قسمت دست را تسکین می‌دهد.
در شرایطی که از دوزهای بالای استروئید استفاده شود یا بین جلسات تزریق فاصله زیادی نباشد، ممکن است بیمار عوارض جانبی‌ای را تجربه کند که یکی از آن‌ها ضعیف‌شدن تاندون‌ها و عضلات دست است. زمانی از جراحی برای درمان دردگرفتن انگشت‌های دست بعد از خواب استفاده می‌شود که سایر درمان‌های کم تهاجمی تاثیر چشمگیری در کاهش علائم فرد نداشته باشند.
بسته به این که علت درد در انگشت‌های دست هنگام بیدارشدن از خواب چیست، مفاصل دست تا چه حد سفت شده‌اند و این که آیا بیماری و علائم فرد مدام در حال پیشرفت است یا نه پزشک از یک نوع جراحی برای بهبود کیفیت زندگی فرد و درمان درد و التهاب انگشتان ناحیه دست او استفاده می‌کند.
اگر چندین روز است که هر بار هنگام بیدارشدن از خواب مفاصلتان سفت می‌شوند و انگشتان قسمت دستتان درد می‌گیرند، احتمال دارد که این وضعیت به‌خاطر یک بیماری یا اختلال زمینه‌ای باشد. در شرایطی که بدون دلیل و به‌صورت ناگهانی درد و التهاب انگشتان ناحیه دستتان شروع شده و با ورم زیاد، درد شدید، تغییریافتن شکل مفصل‌ها و قرمز و داغ‌شدن انگشتان قسمت دست همراه است، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
دردگرفتن انگشتان قسمت دست هنگام بیدارشدن از خواب می‌تواند به‌خاطر خستگی بیش از حد، مشکلات پوستی، بیماری‌های مفصلی، عفونت‌های ناخن و... باشد. در این شرایط پزشک ارتوپد یا روماتولوژیست انگشتان قسمت دستتان را معاینه می‌کند و از شما سؤالاتی همچون این موارد را می‌پرسد: چه مدت است که دچار درد و التهاب انگشتان ناحیه دست هنگام بیدارشدن از خواب هستید، آیا قبلاً هم با چنین دردی مواجه بوده‌اید و سایر علائمی که تجربه می‌کنید چه هستند.
در مرحله بعدی پزشکتان برای این که ببیند وضعیت سلامت مفاصل و استخوان‌ها چگونه است، انجام‌دادن یک آزمایش تصویربرداری مثل سی‌تی‌اسکن را به شما توصیه می‌کند. بعد از آن بر اساس علت دردگرفتن انگشتان قسمت دست هنگام بیدارشدن از خواب، درمان مناسبی را برای شما در نظر خواهد گرفت.
سخن پایانی
رایج‌ترین علت درد انگشتان دست بعد از بیدار شدن از خواب، وضعیت نامناسب بدن است. اما گاهی بیماری‌ها و اختلالاتی مثل آرتروز، کیست و تومور، بیماری قلبی، فشارخون بالا، کمبود مواد مغذی در رژیم غذایی و... علت درد و التهاب انگشتان ناحیه دست در خواب هستند.
در اکثر موارد درد انگشتان دست بعد از خواب گذرا است و اگر از تکنیک‌های خانگی ساده و مسکن‌ها استفاده کنید این درد خیلی زود برطرف خواهد شد. اگر هنوز درد انگشتانتان را دست‌کم می‌گیرید، این جمله را بخوانید: ممکن است تا ۶ ماه دیگر نتوانید با دستانتان غذا بخورید!
هر روز تأخیر در درمان،تخریب مفاصل را سریع‌تر می‌کند. آیا می‌خواهید به جایی برسید که حتی نگه‌داشتن قاشق برایتان غیرممکن شود؟ کلینیک‌های تخصصی ما با تشخیص زودهنگام و روش‌های پیشرفته می‌توانند جلوی این فاجعه را بگیرند. تا دیر نشده، همین امروز شماره را بگیرید! مطمئن باشید وقتی درد به‌جایی برسد که قرص‌ها هم بی‌اثر شوند، پشیمانی سودی ندارد. این پیام آخرین هشدار است: بدون اقدام فوری، مغز شما به‌زودی فرمانِ حرکت‌دادن انگشتانتان را فراموش خواهد کرد!