شکستگی استخوان فمور لگن
شکستگی استخوان فمور لگن که در فاصله بین 5 سانتی‌متر مانده به تروکانتر کوچک‌تر و 5 سانتی‌متر نزدیک به غده جمع کننده اتفاق می‌افتد، در اثر فعالیت مزمن و تکراری و یا افتادن‌های ناگهانی در دوندگان و ارتشیان و سایر افراد ایجاد می‌شود. استخوان لگن و ران بزرگ‌ترین و قوی‌ترین استخوان‌ها در بدن هستند و خون‌رسانی خوبی دارند، بنابراین برای شکستن این استخوان به نیروی ضربه‌ای زیاد یا به‌طورکلی فشار زیاد نیاز هست. اما در افراد مسن که دچار پوکی استخوان هستند، چندان فشار زیادی هم لازم نیست و معمولا دیده می‌شود که این اتفاق به دلیل عدم تعادل و زمین خوردن در حمام، دستشویی و ... می افتد که درد شدیدی ایجاد کرده و پا در حالت چرخش به داخل طوری قرار می‌گیرد که فرد اصلا نمی‌تواند راه برود و یا بایستد. این حالت در افراد پیر بسیار شایع بوده و در اکثر مواقع تنها درمان موثر آن جراحی است که انجام این جراحی توسط یک متخصص جراح ارتوپد با تجربه و توانبخشی بعد از عمل بسیار مهم است تا فرد بتواند به فعالیت روزمره خود بازگردد. در این جراحی ممکن است از تکنیک گذاشتن میله و پیچ و پلاک و یا تعویض کامل مفصل استفاده شود.
اگر شما نیز دچار این عارضه شدید یا قبلاً شکستگی استخوان فمور لگن را تجربه کرده‌اید، اما به دلایل مختلف مانند عدم وجود تجهیزات مناسب در کلینیک موردنظر یا مهارت پایین پزشک توانبخشی مطلوبی برایتان انجام‌نشده، می‌توانید با مراجعه به کلینیک تخصصی ما اطمینا ن حاصل کنید که پزشکان متخصص و کار بلد این کلینیک همه موارد موردنیاز را ارزیابی کرده و بهترین روش‌های درمانی را برای شما انجام می‌دهند. با ما همراه باشید تا بیشتر با آسیب شکستگی استخوان فمور لگن آشنا شوید.
فهرست مطلب:
انواع شکستگی استخوان فمور لگن
همان‌طورکه در مقدمه نیز به آن اشاره کردیم، شکستگی استخوان فمور لگن به دلایل و شکل‌های مختلفی می‌تواند انجام شود. به‌طورکلی پزشکان بیشتر شکستگی‌ها را ازنظر شدت شکستگی طبقه‌بندی می‌کنند که بر این اساس شکستگی استخوان فمور لگن نیز به 4 گروه تقسیم می‌شود که در ادامه توضیح خواهیم داد:
شکستگی ناشی از استرس
شکستگی استرسی به معنای ترک کوچک بر روی استخوان موردنظر است. شکستگی‌های استرسی اغلب در اثر استفاده بیش‌ازحد، مانند ورزش‌های شدید با حرکات تکراری مانند دوندگی ایجاد می‌شوند. بیشتر شکستگی‌های استرسی در استخوان‌های تحمل‌کننده وزن مانند استخوان فمور لگن اتفاق می‌افتند. شکستگی استرسی به معنی آسیب بیش‌ازحد است. وقتی عضلات خسته می‌شوند، دیگر قادر به کاهش شوک ناشی از تأثیرات مکرر نیستند. زمانی که این اتفاق می‌افتد، عضلات استرس را به استخوان‌ها منتقل می‌کنند. این انتقال می‌تواند ترک یا شکستگی کوچکی ایجاد کند.
شکستگی‌های نهفته یا شدید
شکستگی نهفته یا شدید به‌نوعی شکستگی گفته می‌شود که در آن استخوان به چند قطعه تقسیم می‌شود و فشار آن‌ها به یکدیگر منتقل می‌شوند. این یک شکستگی بسته است که وقتی ضربه با فشار به دو انتهای استخوان وارد می‌شود، باعث می‌شود استخوان از داخل به دو قسمت یا بیشتر تقسیم شود.
شکستگی جزئی
شکستگی جزئی به معنای شکستگی ناقص استخوان است. این نوع شکستگی به نحوه شکستگی استخوان اشاره دارد. در یک شکستگی ناقص، استخوان ترک می‌خورد، اما تمام آن شکسته نمی‌شود. در مقابل، در شکستگی کامل استخوان به دو یا چند قسمت تقسیم می‌شود.
شکستگی کامل جابجا شده
در این نوع از شکستگی استخوان فمور لگن، استخوان به دو یا چند قطعه، تقسیم می‌شود و دیگر به‌درستی تراز نخواهد شد.
شکستگی استخوان فمور لگن در چه قسمت‌هایی رخ می‌دهد؟
شکستگی استخوان فمور لگن می‌تواند در سه مکان مختلف قرار گیرد که به شرح زیر می‌باشند:
شکستگی سر استخوان ران:
فعالیت مزمن و تکراری که معمولاً در دونده‌ها و افراد تازه وارد در یک ورزش سنگین است، این افراد را مستعد شکستگی استرسی گردن استخوان ران یا همان استخوان فمور لگن می‌کند.
شکستگی بافت ران
شکستگی بافت استخوان ران به‌عنوان شکستگی دیفیزیس نیز شناخته می‌شود. شکستگی شاخه ران اغلب در مردان جوان پس از ضربه‌های پرانرژی و زنان مسن پس از سقوط با فشار کم اتفاق می‌افتد که نوع مارپیچ یا عرضی آن بیشتر دیده می‌شود.
شکستگی کاندیل فمورال
این شکستگی معمولاً بین محل فیکس شدن مفصل خارجی ران و تونل استخوان ران داخلی رخ می‌دهد.
علت شکستگی استخوان فمور لگن چیست؟
شکستگی‌های استخوان فمور لگن بیشتر در اثر آسیب‌دیدگی شدید مانند تصادف در جاده ایجاد می‌شود، مگر اینکه شکستگی از نوع پاتولوژیک در بیمار مبتلا به پوکی استخوان یا بیماری متاستاتیک باشد. این افراد اغلب آسیب‌هایی در ران، فمور لگن، زانو و سایر قسمت‌های بدن را نیز تجربه می‌کنند.
همان‌طورکه قبلاً هم اشاره کردیم شکستگی ازنظر درجه و پیچیدگی متفاوت است و به میزان فشار واردشده بستگی دارد. این شکستگی‌ها ممکن است عرضی (به‌صورت افقی از طریق بافت)، مایل، مارپیچی (به دلیل نیروی پیچش)، خردشده (در صورت وجود سه یا بیشتر از قطعات استخوانی)، باز یا بسته باشد.
کاهش تراکم استخوانی و پوکی استخوان مربوط به سن اصلی‌ترین عاملی است که افراد مسن را در معرض خطر بیشتری برای شکستگی استخوان فمور لگن حتی با ضربه‌های ضعیف قرار می‌دهد.
چه عواملی خطر شکستگی استخوان فمور لگن را افزایش می‌دهد؟
عوامل مختلفی منجر به افزایش خطر شکستگی استخوان فمور لگن می‌شود. در افراد مسن (بالای 70 سال) شکستگی استخوان فمور لگن شایع است؛ زیرا آن‌ها بیشتر دچار پوکی استخوان و کاهش تراکم استخوانی هستند. درواقع خطر این شکستگی‌ها با افزایش سن به‌طور تصاعدی افزایش می‌یابد و در زنان به دلیل ضعیف بودن استخوان‌ها، گذراندن دوران بارداری و قاعدگی بیشتر از مردان است. از دیگر مواردی که می‌تواند خطر شکستگی استخوان فمور لگن را افزایش دهد می‌توان به ورزش‌های سنگین با تمرینات زیاد و ایجاد فشار بالا بر روی این استخوان اشاره کرد. البته تصادفات هم عامل مهمی است که قابل‌پیشگیری و مدیریت نمی‌باشد.
علائم شکستگی استخوان فمور لگن چیست؟
شکستگی استخوان فمور لگن تقریباً همیشه واضح است. علائم شکستگی شامل موارد زیر می‌باشد:
-
درد شدید
-
ناتوانی در حرکت دادن پا یا ایستادن روی آن
-
محدودیت مشخص حرکات ران
-
تورم موضعی
-
کبودی پوست
در شکستگی‌های استخوان فمور لگن، ممکن است یک زاویه قدامی در محل شکستگی وجود داشته باشد. اگر شکستگی طوری باشد که یک پا کوتاه‌تر به نظر برسد، از نوع شکستگی کامل است.
البته گاهی کوتاه شدن پا ممکن است نتیجه از دست دادن خون در استخوان ران باشد. درمان سریع و به‌موقع این نوع شکستگی‌ها نزد یک متخصص یا جراح ارتوپد از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا مثلاً در شکستگی‌های باز احتمال عوارضی مانند عفونت و گسترش آن در بدن، آسیب به رباط‌های زانو و افت عملکرد شدید، آسیب به رباط‌های جانبی یا رباط‌های صلیبی وجود دارد. حتی بعد از درمان شکستگی نیز پزشک متخصص در جلسات پیگیری روند درمان تمامی این موارد را باید ارزیابی کند.
روش‌های تشخیص شکستگی استخوان فمور لگن
در عکس‌های رادیوگرافی ساده، نمای قدامی (خلفی) و جانبی بهتر از هر روش دیگری شکستگی لگن را نشان می‌دهد. زاویه بافت گردن که با اندازه‌گیری مشخص خواهد شد نیز، بررسی می‌شود. این زاویه باید تقریباً 120تا130 درجه باشد. اگر یافته‌های رادیوگرافی مبهم باشد، اما ازنظر پزشک متخصص با توجه به سابقه و معاینه فیزیکی هنوز احتمال شکستگی استخوان فمور لگن وجود داشته باشد، باید سی‌تی‌اسکن انجام شود.
برای بیمارانی که احتمال شکستگی استخوان فمور لگن در آن‌ها بالا است، اما یافته‌های استاندارد عکس‌های گرفته‌شده با اشعه ایکس شکستگی را نشان نمی‌دهد، از نمای AP با چرخش داخلی برای گرفتن نمای بهتری از فمور لگن یا ام آر آی استفاده می‌شود. البته تنها متخصصین باتجربه و ماهر مانند متخصصین کلینیک ما این کار را انجام می‌دهند؛ زیرا برخی از کلینیک‌ها اصلاً ابزار این کار را ندارند و برخی از پزشکان به دلیل عدم تجربه کافی با توجه به اینکه چیزی در عکس‌ها مشخص نیست شکستگی را رد می‌کنند. درحالی‌که متخصصین متبحر با بررسی دقیق‌تر شکستگی را تشخیص داده و از عوارض خطرناک آن‌که در قسمت‌های قبلی گفتیم، پیشگیری خواهند کرد.
شکستگی استخوان فمور لگن چگونه درمان می‌شود؟
ازآنجاکه استخوان فمور لگن، بسیار محکم است و برای شکستن نیاز به فشار بسیار بالایی دارد، شکستگی آن نادر است؛ اما به‌هرحال در صورت ایجاد شکستگی، روند بهبودی در صورت درمان توسط یک پزشک متخصص ارتوپد باتجربه، به‌طور معمول شش ماه طول می‌کشد و چهار مرحله را طی می‌کند:
-
بدن بعد از جا انداختن یا جراحی روند بهبودی را شروع می‌کند.
-
بدن دچار التهاب می‌شود.
-
بدن با رشد استخوان جدید احیا می‌شود.
-
بدن بااستخوان بالغ یا استخوان تازه تشکیل‌شده بازسازی می‌شود.
اکثر استخوان‌های فمور لگن که دچار شکستگی می‌شوند برای درمان نیاز به جراحی و دارو دارند که در ادامه بیشتر توضیحشان می‌دهیم:
عمل جراحی
جراحی‌های مختلفی وجود دارد که برحسب شرایط فرد و میزان شکستگی به‌صورت داخلی یا خارجی انجام می‌شوند. برای نگه‌داشتن استخوان‌ها در حین بهبودی، متداول‌ترین روش عمل جراحی شکستگی استخوان فمور لگن خواهد بود. در متداول‌ترین نوع این جراحی میله‌ای را با پیچ‌های بالا و پایین به طول استخوان وارد می‌کنند تا استخوان موردنظر به‌درستی در جای خود قرار گیرد.
دارو
قبل و بعد از جراحی، پزشک ممکن است داروهایی برایتان تجویز کند تا درد خود را با داروهای بدون نسخه مانند موارد زیر کنترل کنید:
-
استامینوفن
-
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)
-
گاباپنتینوئیدها
-
شل کننده‌های عضلانی
-
داروهای موضعی ضد درد
اهمیت فیزیوتراپی بعد از درمان شکستگی استخوان فمور لگن
درحالی‌که بعد از جراحی هنوز در بیمارستان بستری هستید، بسته به وضعیت تحمل وزن، یک فیزیوتراپیست به شما می‌آموزد که چگونه از یک وسیله کمکی برای راه رفتن استفاده کنید. برای حفظ درجه‌ای از قدرت و کاهش خطر لخته شدن خون، باید دامنه حرکتی شما مشخص شده و تمرینات تقویتی به شما آموزش داده شود.
تثبیت جراحی و بی‌حرکتی باید توسط فیزیوتراپی انجام شود تا بیمار بتواند بعد از مدتی توان خود را برای راه رفتن مجدد و انجام فعالیت‌های روزانه بازیابی کند. تمرین راه رفتن در جلسات فیزیوتراپی علاوه بر توانبخشی مجدد، منجر به افزایش استخوان‌سازی می‌شود. پس از شکستگی استخوان فمور لگن و درمان آن، بیشتر عضلات این ناحیه بسیار ضعیف‌تر از قبل هستند، بنابراین فیزیوتراپی بسیار مهم است.
فیزیوتراپیست با طیف وسیعی از تمرینات حرکتی مفصل ران، زانو و مچ پا شروع می‌کند. بیمار همچنین می‌تواند تمرینات تقویتی را بر اساس دستورات جراح (به‌طور معمول شش هفته پس از عمل) شروع کند. به‌علاوه باید تحت تعادل و توانبخشی اختصاصی قرار بگیرد تا مجدداً توانایی حرکت خود را به دست آورد.
جمع‌بندی
شکستگی استخوان فمور لگن می‌تواند بسیار دردناک باشد و اگر به موقع و نزد یک متخصص ارتوپد باتجربه معاینه و درمان نشود، ممکن است شما را دچار عوارضی مانند دردهای پایدار در این ناحیه و اندام تحتانی و یا افت عملکرد به دلیل عدم جوش خوردن صحیح نماید؛ بنابراین می‌توانید در صورت بروز علائم آسیب یا شکستگی در اسرع وقت به کلینیک تخصصی ما مراجعه کنید تا ارزیابی کامل توسط متخصصین ماهر ما انجام شده و بهترین تشخیص و درمان صورت گیرد. برای ارتباط با کلینیک ما از شماره تلفن‌های موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید.