شکستگی استخوان دنبالچه
استخوان دنبالچه یا دنبالچه، گروهی از استخوان‌های کوچک هستند که انتهای تحتانی ستون فقرات شما را تشکیل می‌دهند. استخوان دنبالچه بسته به ساختار و آناتومی بدن شخص دارای 3 الی 5 مهره است. این گروه‌بندی کوتاه استخوان‌ها در یک نقطه نرم به پایان می‌رسد. به‌جز بخش اول، مهره‌ها معمولاً باهم ادغام می‌شوند. استخوان دنبالچه انسان در زیر کمر خمیده است، اما درجه انحنا از فردی به فرد دیگر متفاوت است. هنگامی‌که می‌نشینید، بخشی از وزن بالای بدن شما بر روی دنبالچه شما قرار می‌گیرد. شکستگی استخوان دنبالچه فشار زیادی را به بدن تحمیل میکند و میتواند روی کیفیت زندگی شخص اثراتی منفی داشته باشد. فرد بهخصوص در هنگام نشستن، درد بسیار ناخوشایندی را حس میکند و دیگر فعالیتهای روزانه خود را به سختی انجام میدهد. این آسیب یا شکستگی ممکن است در هنگام ضربات سخت در تصادفات، زایمان‌های طبیعی نادرست، پوکی استخوان و .... ایجاد شود. اما مهمترین دلیل آن، افتادن بدون کنترل روی باسن است. بنابراین با احساس درد در این ناحیه حتماً باید به یک متخصص ارتوپد باتجربه مانند متخصصین کلینیک ما مراجعه کنید تا درمان‌های لازم و به‌موقع انجام شوند. در ادامه نیز بیشتر با شکستگی استخوان دنبالچه و نحوه درمان آن آشنا خواهید شد
.
فهرست مطالب:
آشنایی با استخوان دنبالچه
قبل از اینکه در مورد شکستگی استخوان دنبالچه صحبت کنیم، بد نیست یک آشنایی کلی با این قسمت از بدن داشته باشید. استخوان دنبالچه به عضله بزرگ گلوتئوس ماکسیموس و همچنین چندین عضله و رباط دیگر متصل می‌شود. طبق آمار پزشکی زنان به دلایلی مانند دوران بارداری و بعدازآن، پنج برابر بیشتر از مردان دچار آسیب در ناحیه دنبالچه و دردهای ناشی از آن می‌شوند. همچنین در صورت ابتلا به پوکی استخوان احتمال آسیب در این ناحیه زیاد است. تصادفات اتومبیل هم یکی از دلایل عمده آسیب دیدن استخوان دنبالچه است.
علائم شکستگی استخوان دنبالچه
درد استخوان دنبالچه معمولاً موضعی است. اقداماتی که ممکن است باعث درد شوند و از علائم این نوع شکستگی هستند، عبارت‌اند از:
-
درد هنگام نشستن طولانی‌مدت
-
درد درحالی‌که نشسته به عقب خم می‌شوید.
-
درد هنگام ایستادن طولانی‌مدت
-
درد هنگام برخاستن از حالت نشسته
-
درد هنگام مدفوع یا ادرار کردن
-
درد هنگام رابطه جنسی
کمردرد یا دردی که به پاها کشیده می‌شود، نیز ممکن است رخ دهد، اما معمول نیست. همچنین در موارد نادر ممکن است نیاز مکرر به مدفوع داشته باشید.
شکستگی استخوان دنبالچه چگونه است؟
اصطلاح پزشکی درد در استخوان دنبالچه، کوکسیداینا است که میتواند به دلیل دررفتگی یا شکستگی کامل استخوان دنبالچه باشد. افرادی که با درد استخوان دنبالچه به پزشک ارتوپد مراجعه میکنند ممکن است به دلایل مختلفی مانند زمین خوردن آسیب‌دیده باشند. اما بسیاری از افراد هم ممکن است بعد از گذشت زمان دچار دردهای این ناحیه شوند و اصلاً یادشان نباشد چه آسیبی وارد شده است. گاهی اوقات فقط نشستن روی یک نیمکت سفت ممکن است محرک درد در دنبالچه شما باشد.
به دلیل آناتومی استخوان دنبالچه در رابطه با ستون فقرات و باسن، کوکسیداینا در افراد چاق حدوداً سه برابر بیشتر از افراد با وزن نرمال دیده می‌شود. هنگام نشستن، استخوان دنبالچه و دو باسن شما یک سه پایه تشکیل می‌دهند که از وزن بالاتنه شما پشتیبانی میکند.
در یک فرد لاغر یا با وزن متوسط، دنبالچه به حالت نشسته زیر بدن می‌چرخد، بنابراین میتواند وزن را بهتر جذب کند. در یک فرد سنگین‌تر، با باسن بزرگ‌تر، لگن و دنبالچه هنگام نشستن کمتر می‌چرخند. این امر باعث فشار بیشتر بر روی نوک استخوان دنبالچه می‌شود و به‌راحتی منجر به دررفتگی یا شکستگی استخوان دنبالچه خواهد شد.
نحوه تشخیص شکستگی استخوان دنبالچه
پزشک شما برای تشخیص درد استخوان دنبالچه از معاینه فیزیکی و عکس‌برداری با اشعه ایکس استفاده میکند. مهم است که بدانید آیا چیزی غیر از آسیب‌دیدگی باعث ایجاد درد شده است یا خیر؟
برای اطلاع از این موضوع، پزشک شما ممکن است بافت نرم اطراف استخوان دنبالچه و قسمت تحتانی ستون فقرات به نام استخوان خاجی را نیز معاینه کند. پزشک ممکن است بتواند رشد قابل توجهی از استخوان جدید، معروف به استخوان مارپیچ را تشخیص دهد که میتواند منبع اصلی درد باشد.
یک پزشک متخصص ارتوپد باتجربه همچنین به دنبال سایر علل احتمالی درد مانند تومور، کیست موی داخلی و یا اسپاسم عضلات لگن برای مشخص کردن علت درد می‌گردد. همچنین اختلالات گوارشی نیز میتوانند دلیل درد استخوان دنبالچه باشند. اگر این درد را بدون گذراندن حادثه یا ضربه فیزیکی حس میکنید، پزشک احتمالاً معاینات مربوط به سیستم گوارش را برای شما در نظر خواهد گرفت. در معاینه مقعدی پزشک شما استخوان دنبالچه را در بین دو انگشت شست می‌گیرد. سپس با جابجایی آن، میتواند تحرک زیاد یا خیلی کمی را در استخوان دنبالچه تشخیص دهد. دامنه حرکت طبیعی مشکل خاصی را نشان نمی‌دهد، اما حرکت خیلی زیاد یا خیلی کم، میتواند نشانه یک مشکل باشد.
عکس برداری با اشعه ایکس در دو حالت ایستاده و نشسته انجام می‌شود. مقایسه زاویه دنبالچه در دو حالت به پزشک کمک میکند تا درجه حرکت را تعیین کند و بتواند شکستگی را تشخیص دهد
.
درمان شکستگی استخوان دنبالچه
استخوان دنبالچه شکسته یا کبود شده معمولاً بدون جراحی درمان می‌شود. فیزیوتراپی و استفاده از بالشتک‌های خاص، رایج‌ترین و مؤثرترین روشهای درمانی هستند.
سایر درمان‌های غیر جراحی که طبق نظر متخصص ارتوپد با توجه به شرایط شما تجویز می‌شوند، عبارت‌اند از:
-
توان‌بخشی کف لگن
-
ماساژ دستی
-
تحریک الکتریکی عصب
-
تزریق استروئید
-
تحریک نخاع
-
تزریق گاز اوزون
در ادامه برخی از مهمترین روشهای درمانی شکستگی استخوان دنبالچه یا آسیب وارد شده به این ناحیه را توضیح خواهیم داد:
فیزیوتراپی
یک فیزیوتراپیست میتواند به شما در یادگیری ورزش‌هایی که باعث کشش رباط‌ها و تقویت عضلات حمایت‌کننده از ستون فقرات پایین می‌شوند، کمک کند. آن‌ها ممکن است از ماساژ یا کمپرس گرم و سرد متناوب برای کاهش درد استفاده کنند. همچنین میتواند شما را در مورد حالت مناسب برای نشستن آموزش دهد که تأثیر زیادی در کاهش دردهای این ناحیه خواهد داشت.
بالشتک‌های دنبالچه
این بالشتک‌ها به شکل کوسن‌هایی طراحی شده‌اند که از باسن پشتیبانی میکنند، اما دارای یک قسمت برش خورده برای از بین بردن فشار بر روی استخوان دنبالچه هستند. آن‌ها بدون نسخه و به‌صورت آنلاین یا در فروشگاه‌ها در دسترس هستند.
کوشن دونات ( بالشتک مخصوص) میتواند نشستن را برای فردی که دچار شکستگی استخوان دنبالچه است، راحتتر کند. آن‌ها همچنین برای درد مقعد نیز مفید میباشند.
دارودرمانی
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) برای دردی که همراه با استخوان دنبالچه کبود یا شکسته همراه است، توصیه می‌شود. برخی از متداول‌ترین این داروها عبارت‌اند از:
-
ایبوپروفن (ادویل، موترین)
-
استامینوفن یا پاراستامول (تیلنول)
-
آسپرین (بایر، اکوترین)
-
ناپروکسن
زمانی که دارودرمانی و دیگر روشهای غیرتهاجمی مانند فیزیوتراپی اثرگذار نبودند، پزشک درمان دستی یعنی تزریق استروئید و دیگر داروها را امتحان میکند. اگر تزریق هم کارگر نشد، انتخاب بعدی جراحی است.
جراحی شکستگی استخوان دنبالچه
برای درمان شکستگی استخوان دنبالچه اغلب از روش جراحی استفاده نمی‌شود، اما ممکن است برای افرادی که هیچ درمانی برایشان مفید نبوده، لازم باشد. این تشخیص باید توسط یک جراح ارتوپد کار بلد انجام شود تا مطمئن باشید که کار درستی انجام می‌دهید. زیرا ناحیه حساسی است و جراحی در آن میتواند بسیار اذیت کننده باشد.
جراحی میتواند شامل برداشتن کامل استخوان دنبالچه (کوکسیژکتومی) یا برداشتن فقط یک یا چند قسمت باشد. بهترین نتایج جراحی برای دو مورد زیر اتفاق می‌افتد:
-
مبتلایان به تحرک بیش‌ازحد (آزادی حرکت بیش‌ازحد) دنبالچه
-
کسانی که دارای نخاع نوک‌تیز و رشد استخوان جدید در استخوان دنبالچه هستند.
زمان بهبودی شکستگی استخوان دنبالچه
زمان بهبودی استخوان دنبالچه کبود شده یا شکسته شده بیشتر به سن شما و شدت آسیب بستگی دارد. کودکان سریع‌تر از بزرگ‌سالان بهبود می‌یابند و جوانان نیز سریع‌تر از میان‌سالان و افراد مسن بهبود پیدا میکنند.
متوسط زمان بهبودی برای استخوان دنبالچه در صورت کبودی 4 هفته است. اما بهبودی استخوان دنبالچه شکسته شده میتواند تا 12 هفته یعنی سه ماه نیز طول بکشد.
توان‌بخشی استخوان دنبالچه
توان‌بخشی شامل فیزیوتراپی، ورزش‌های خانگی و احتمالاً تجویز بالشتک مخصوص برای نشستن است.
تمرینات مخصوص بهبود شکستگی استخوان دنبالچه
پزشک متخصص ارتوپد یا فیزیوتراپیست میتواند تمریناتی برای تقویت عضلات اطراف استخوان دنبالچه به شما بدهد. این تمرینات برای بهبود عضلات معده شما و عضلات کف لگن است. تمرینات معروف کگل نیز به تقویت کف لگن کمک میکند. این تمرینات در صورت تجویز پزشک هم برای زنان و هم برای مردان مفید هستند.
حالت مناسب هنگام نشستن نیز میتواند کمک کند. به صندلی تکیه دهید و از خم شدن خودداری کنید. در صورت نرسیدن پاها روی زمین، پاها را صاف نگه دارید و از یک تکیه‌گاه دیگر استفاده نمایید.
نحوه خوابیدن در صورت شکستگی استخوان دنبالچه
برای کاهش درد استخوان دنبالچه شکسته یا کوفته و کبود شده، باید نکات زیر را برای خواب در نظر بگیرید:
-
روی تشک محکم بخوابید.
-
در کنار خود و بین زانوها یک بالش قرار دهید.
-
یک بالش زیر زانو قرار دهید.
-
در صورت داشتن گودی کمر زیر گودی کمر نیز یک بالش قرار دهید.
مدیریت درد ناشی از شکستگی استخوان دنبالچه
مدیریت درد شامل ماساژ، استفاده از کیسه‌های گرما و یخ و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی است. داشتن تمرینات نیز بسیار مهم است.
شکستگی استخوان دنبالچه در کودکان
به دلیل انعطاف‌پذیری بالای استخوان‌های کودکان احتمال آسیب به دنبالچه در آن‌ها کمتر است. اما صدمات وارده به دنبالچه در كودكان نیز به دلیل سطح فعالیت آن‌ها در ورزش و بازی معمول است. همان‌طورکه گفتیم زمان بهبودی برای کودکان سریع‌تر از بزرگ‌سالان است و در این سنین به‌ندرت به جراحی استخوان دنبالچه نیاز است.
استخوان دنبالچه شکسته در دوران بارداری
علت اینکه زنان 5 برابر بیشتر از مردان مستعد شکستگی استخوان دنبالچه هستند، بارداری و زایمان است. افزایش وزن و درنتیجه تغییر وضعیت بدن در دوران بارداری، خطر آسیب به دنبالچه را افزایش میدهد. همچنین در زایمان‌های طبیعی سخت، خصوصاً در مواردی که نیاز به استفاده از ابزار است، احتمال شکستگی استخوان دنبالچه زیاد می‌شود.
نتیجه
شکستگی استخوان دنبالچه یا کبودی آن، معمولاً به‌خودی‌خود خوب نمی‌شود و باید حتماً اقدامات درمانی لازم نظیر فیزیوتراپی، تمرینات و استفاده از یک بالشتک خاص تحت نظر یک متخصص ارتوپد صورت گیرد و در جلسات متعدد پیگیری شود تا به یک درد ماندگار و سخت تبدیل نگردد. این درد بسیار ناتوانکننده است و کیفیت زندگی بیمار را شدیداً تحت تأثیر قرار میدهد. اغلب کسانی که با این مشکل دست‌وپنجه نرم میکنند، مشکلاتی جدی برای فعالیتهای حرفهای و یا حتی روزمره خود دارند.
اگر درد شدید است یا در حرکات روده یا دفع ادرار مشکل دارید، مراجعه به پزشکتان در اسرع وقت امری ضروری است. بااینکه در کمتر از 10 درصد موارد به جراحی نیاز است، مراقبت‌های پزشکی باعث جلوگیری از عوارض این بیماری مانند قرارگیری بدن در حالت نامتعادل و ایجاد آسیب در ستون فقرات می‌شود. اگر در این ناحیه احساس درد دارید و می‌خواهید از وضعیت خود مطمئن شوید، می‌توانید از تجربه متخصصین ماهر ما در ای ن کلینیک استفاده کنید. جهت مشاوره به لینک‌های ارتباطی ما در سمت چپ صفحه رجوع نمایید .