در رفتگی شانه
در رفتگی شانه زمانی اتفاق می افتد که قسمت بالای استخوان بازو به طور جزئی و یا کامل از مفصل شانه جدا شود. در رفتگی شانه درد بسیار شدیدی ایجاد می کند و فرد نمی تواند به طور موقت دست خود را تکان دهد و یا این که حرکت بسیار سخت و همراه با درد شدید می شود.
در رفتگی شانه معمولا با آسیب های دیگر در شانه همراه است که از جمله آن ها می توان به آسیب به بافت نرم، کشیدگی و یا پارگی تاندون های اطراف شانه، پارگی و یا آسیب به لبروم، آسیب به بافت سخت سر استخوان بازو و یا قسمت حفره ای شانه اشاره کرد که اگر این موارد کنترل نشوند، بعدا باعث ایجاد آسیب های دیگری مانند ایجاد آرتروز شانه می شوند.
پس اگر شما حس می کنید که دچار در رفتگی شانه شده اید، از آن جایی که نیاز است که ارزیابی های بسیار تخصصی برای مشخص شدن میزان در رفتگی و یا میزان آسیب های همراه با آن انجام شود، بهتر است که در اولین فرصت به یک متخصص ارتوپد مراجعه نمایید.
پزشک ارتوپد با بررسی تمامی موارد و در نظر گرفتن شرایط دیگر بیمار، در سریع ترین حالت ممکن درمان متناسب با وضعیت بیمار را آغاز می کند تا از عوارض و آسیب های شدید تر جلوگیری شود. اگر در رفتگی با آسیب های دیگر مانند آسیب با بافت سخت و یا نرم همراه نباشد، سریعا و به صورت سرپایی، با یک بی حسی موضعی و یا بی هوشی سطحی جا اندازی می شود.
اما اگر در رفتگی همراه با آسیب های دیگری باشد، نیاز است که آسیب های دیگر نیز به روش مناسب تشخیص داده شوند و سپس با روش های مشخص و متناسب با آن آسیب درمان شوند و شاید گاهی اوقات حتی لازم باشد که درمان های جدی مانند جراحی انجام شود.
پس از درمان و جااندازی در رفتگی و آسیب های همراه با آن نیز نیاز است که فرد اقدامات بازتوانی مانند گذراندن جلسات ارتوپدی را انجام دهد تا قدرت و عملکرد شانه او به حالت طبیعی بازگردد و بتواند به زندگی روزمره خود بازگردد.
اگر در درمان تاخیری صورت بگیرد و یا به صورت کلی مشکل درمان نشود و یا بازتوانی بعد از درمان انجام نشود، فرد بیمار مستعد آرتروز زودرس، درد های مزمن، تحلیل شانه و دررفتگی مکرر شانه می شود و این درد مزمن و ناتوانی، حتی تا پایان عمر همراه با فرد خواهد ماند.
در ادامه، علائم در رفتگی شانه، درمان آن و دیگر مسائل در این زمینه را بررسی خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید.
فهرست مطالب:
در رفتگی شانه چگونه ایجاد می شود؟
همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، وقتی که قسمت بالایی استخوان بازو از مفصل شانه به طور جزئی و یا کلی جدا شود، در رفتگی شانه ایجاد می شود. شانه یکی از فعال ترین مفاصل بدن است و به همین دلیل در رفتگی در آن بسیار بیشتر از دیگر مفصل ها دیده می شود.
در رفتگی استخوان می تواند در هر جهتی ایجاد شود ولی در رفتگی شانه از جلو که به در رفتگی قدامی نیز مشهور است، شایع ترین نوع در رفتگی است که 97 درصد آمار را به خود اختصاص می دهد! این دررفتگی هنگامی ایجاد می شود که دست بیش از حد به از سمت عقب کشیده شود.
به طور مثال، در پرتاب توپ بیسبال، فرد در نهایت پس از پرتاب توپ، دست خود را با فشار زیادی به سمت پشت بدن می کشد.
معمولا هنگامی که دررفتگی ایجاد می شود، بافت های اطراف مفصل مانند رباط ها، تاندون ها و رگ های خونی نیز آسیب می بینند.
دلایل ایجاد در رفتگی شانه
اگر دست از طرفی به مقدار زیادی کشیده شود، در نهایت با زور این فشار استخوان بازو از مفصل خارج می شود.
به طور مثال، در شرایط زیر فشار زیادی به مفصل وارد می شود:
-
افتادن از ارتفاع بر روی دست
-
تصادف وسایل نقلیه
-
کشیدگی های بسیار زیاد در برخی ورزش ها
-
برخورد و وارد شدن ضربه به بازو در حین ورزش های تماسی مانند ورزش های رزمی
در رفتگی شانه می تواند برای هر فردی ایجاد شود اما برای دو گروه از افراد احتمال ایجاد در رفتگی بیشتر است:
-
افراد مسن: با توجه به این که با افزایش سن تمامی بافت های بدن شروع به ضعیف شدن می کنند، بیشتر از قبل آسیب پذیر هستند. به همین دلیل اگر فرد مسن بر روی دستش زمین بخورد، احتمال بیشتری برای در رفتگی شانه در او وجود دارد.
-
جوانان ورزشکار: همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، در برخی ورزش ها امکان ایجاد در رفتگی بیشتر است که از جمله آن ها می توان به ورزش های با درگیری بالا مانند ورزش های رزمی اشاره کرد.
وقتی که شانه برای اولین بار از جای خود خارج می شود، در دفعات بعد راحت تر جدا می شود و به همین دلیل فردی که در رفتگی خود را درمان کرده است، باید بیش از پیش مراقب سلامتی خود باشد و به دستورات پزشک عمل کند. همچنین این فرد می تواند با رعایت موارد زیر احتمال دررفتگی دوباره را کاهش دهد:
-
انجام دادن حرکاتی که در طی جلسات فیزیوتراپی به او آموزش داده شده است و باعث کشش و تقویت عضلات شانه می شود.
-
پرهیز از ورزش های پرخطر
-
پرهیز از فعالیت های پر برخورد و خطرناک
نشانه های در رفتگی شانه
افرادی که دچار در رفتگی شده اند، معمولا علائم زیر را مشاهده می کنند:
-
بروز درد ناگهانی در شانه و بازو
-
کبودی ناحیه آسیب دیده
-
کاهش شدید دامنه حرکتی و یا حرکت همراه با درد شدید
-
احساس جا به جایی استخوان در مفصل در هنگام حرکت دادن بازو
-
شنیدن صداهای غیر طبیعی در هنگام جا به جایی بازو و شانه
-
بی حسی و یا سوزش در بازو
-
تغییر شکل غیر طبیعی شانه
-
ضعف عضلانی در دست و شانه
-
تورم در اطراف شانه و بازو
عوارضی که همراه با در رفتگی شانه ایجاد می شوند
همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، ممکن است که همراه با در رفتگی شانه، به بافت های اطراف آن نیز آسیب برسد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
آسیب به بافت نرم و یا همان تاندون ها و..
-
آسیب به بافت سخت مانند آسیب به سر استخوان های شانه و بازو
-
آسیب به اعصاب اطراف شانه
-
آسیب به عروق اطراف شانه
چه موقع باید به پزشک مراجعه نماییم؟
اگر به در رفتگی شانه مشکوک هستید، باید سریعا به پزشک ارتوپد مراجعه نمایید زیرا همان طور که پیش تر اشاره کردیم، در رفتگی ها به شکل طبیعی درمان نمی شوند و نیاز به درمان های پزشکی دارند.
در صورتی که کبود تر شدن و تورم بیشتر بازو را حس می کنید، باید سریعا به پزشک مراجعه نمایید. این شرایط نشان دهنده مردن سلول های ناحیه آسیب دیده است.
عوارض عدم درمان و یا درمان نامناسب در رفتگی شانه
همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، عدم درمان، تاخیر در درمان و یا درمان نامناسب در رفتگی شانه، باعث ایجاد عوارض و مشکلاتی می شود که درمان کامل در رفتگی را سخت تر می کند و درد ناشی از آن را نیز افزایش می دهد.
از جمله عوارض درمان نامناسب و یا عدم درمان در رفتگی شانه، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
درد مزمن
-
افزایش خطر در رفتگی مداوم شانه
-
افزایش آسیب به بافت سخت و یا نرم اطراف شانه
-
آرتروز زودرس
-
افزایش آسیب به اعصاب و عروق
-
ناتوانی و ضعف شانه
-
کاهش عملکرد و یا به طور کلی فلج شانه
تشخیص در رفتگی شانه
پس از این که به پزشک مراجعه کردید، او در ابتدا یک معاینه بدنی ساده انجام می دهد و شکل ظاهری شانه را بررسی می کند و سپس شدت و مکان درد را از شما می پرسد. در اغلب اوقات دررفتگی با همین سوالات و معاینه های اولیه تشخیص داده می شود نیازی به کار خاصی نیست.
با این حال، پزشک برای بررسی دقیق تر در رفتگی و انتخاب راه درمان مناسب با آن ممکن است که از شما بخواهد که چند آزمایش تصویر برداری مانند آزمایش اشعه X و یا MRI انجام دهید.
درمان در رفتگی شانه
پس از این که به طور قطع دررفتگی شانه تشخیص داده شد، درمان متناسب با شدت آسیب دیدگی انتخاب می شود. به طور مثال، اگر آسیب دیدگی جزئی باشد و بافت های اطراف آسیب ندیده باشند، می توان بدون انجام عمل جراحی و با بی حسی های موضعی، استخوان را در جای خود قرار داد.
در بسیاری از مواقع، خصوصا اگر اولین بار است که در رفتگی شانه برای شما اتفاق می افتد ،نیازی به جراحی نیست و می توان با روش غیر جراحی استخوان را جا انداخت. اما اگر این چندمین بار است که شانه دچار در رفتگی شده است، نیاز است که برای تثبیت کامل شانه یک عمل جراحی انجام دهید تا با گذاشتن صفحات و پیچ و پلاک کردن آن ها ،مفصل بر سر جای خود تثبیت شود.
اما اگر آسیب دیدگی زیاد باشد و به همراه آن بافت های اطراف محل آسیب مانند تاندون ها و یا عضلات دچار آسیب دیدگی و پارگی شده باشند، برای جااندازی، نیاز به عمل جراحی است.
به هر حال به دلیل این که درمان در رفتگی شانه بسیار تخصصی است، در نهایت این پزشک متخصص ارتوپد است که می تواند تشخیص دهد که چه درمانی برای شما مناسب تر است. شما نیز اگر می خواهید دوباره سلامتی خود را به دست آورید، باید به تمام دستورات پزشک عمل کنید.
در عمل جراحی، ابتدا بیمار بی هوش می شود و یا بی حسی های موضعی خیلی قوی ای به محل آسیب و مفصل تزریق می شود.
سپس استخوان در جای خود قرار می گیرد و سپس با میله، صفحه و پیچ و پلاک های مخصوصی در جای خود ثابت می شود تا دیگر تکان نخورد.
پس از این که استخوان در جای خود قرار گرفت، پزشک پس از مدتی برای اطمینان از قرار گیری استخوان در جای صحیح خود، دوباره تصویر برداری اشعه X را تجویز می کند. همچنین نیاز است که بیمار حتی تا 6 ماه پس از جا اندازی استخوان نیز دوباره به پزشک مراجعه کند تا مطمئن شود همه چیز به درستی پیش رفته است.
مراقبت های پس از درمان
همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، پس از درمان در رفتگی شانه، پزشک به شما دستوراتی را خواهد داد. از جمله آن ها می توان به مصرف قرص های خاص و یا انجام جلسات فیزیوتراپی اشاره کرد. شما باید برای افزایش قدرت بازو و شانه و کشش عضله آسیب دیده به جلسات فیزیوتراپی بروید تا روند بهبودی تسریع شود.
مصرف برخی قرص ها نیز پس از عمل نیاز است. به طور مثال، اگر عمل باز برای درمان در رفتگی داشته باشید، ممکن است که پزشک برای شما آنتی بیوتیک تجویز کند تا از عفونت های احتمالی جلوگیری شود.
گاهی اوقات هم قرص های ضد لخته شدن خون، قرص های ضد التهاب غیر استروئیدی، قرص های مسکن و یا قرص های مکمل تجویز می شوند و الزامی است که تمامی آن ها طبق دستور پزشک مصرف شوند تا مشکلی ایجاد نشود.
از دیگر توصیه هایی که پزشک پس از درمان به شما خواهد گفت، استراحت کردن است. استراحت کردن و عدم وارد کردن فشار به مکان آسیب دیده به بدن اجازه می دهد که خود را ترمیم کند. البته این استراحت نباید به بی تحرکی منجر شود. بی تحرکی برای ترمیم و بهبودی بسیار مضر است.
وقتی که انسان بی تحرک باشد، جریان خون در بدن کاهش می یابد و در نتیجه اکسیژن و مواد غذایی با سرعت کمتری به بافت های آسیب دیده می رسند و به همین دلیل سرعت ترمیم کاهش می یابد. بی تحرکی باعث ایجاد موارد خطرناک دیگری مانند چاقی، افزایش کلسترول، دیابت، بیماری های قلبی و... می شوند که همگی آن ها تاثیر مضر بر روی سلامتی و روند بهبودی دارند.
همچنین معمولا بالا نگه داشتن دست آسیب دیده و استفاده از کیسه یخ نیز توصیه می شود. بالا نگه داشتن دست آسیب دیده، می تواند درد و التهاب را به مقدار چشمگیری کاهش دهد.
استفاده از کیسه یخ نیز می تواند التهاب ناحیه را کاهش دهد و درد ناشی از آسیب را تسکین دهد. در این روش شما باید کیسه یخ را به مدت 20 دقیقه بر روی مفصل شانه بگذارید و سپس پس از 10 دقیقه دوباره این کار را تکرار کنید.
نکته مهم این است که شما نباید هیچ گاه یخ را به صورت مستقیم بر روی ناحیه آسیب دیده بگذارید و بهتر است که کیسه یخ را با یک پارچه تمیز بپیچید تا اثر گذاری بیشتر شود.
ممکن است که پزشک با توجه به شرایط شما، درمان های دیگری را نیز پیشنهاد دهد.
چگونه می توان از در رفتگی شانه جلوگیری کرد؟
شما می توانید با اصلاح سبک زندگی و اطراف خود از در رفتگی شانه جلوگیری کنید. به طور مثال، اگر ورزشکار هستید، روش های استاندارد برای ورزش کردن را یاد بگیرید و از لباس و تجهیزات استاندارد استفاده کنید.
و یا اگر یک فرد مسن هستید، اگر خانه ای با کف سرامیک و یا کف لیز دارید، بهتر است که جاهای خطرناک را با استفاده از موکت و یا فرش بپوشانید تا احتمال لیز خوردن و افتادن در خانه کم شود. همچنین می توانید در حمام از کف پوش های حصیری استفاده کنید تا امکان لیز خوردن تا حد ممکن کاهش یابد.
جمع بندی مطالب و سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم که نحوه ایجاد در رفتگی شانه و علائم، درمان و جلوگیری از آن را برای شما قرار دهیم تا اگر شما و یا یکی از عزیزانتان دچار این عارضه شده اید، بتوانید یک دید کلی در مورد مشکل خود داشته باشید.
این نکته را در نظر داشته باشید که در رفتگی ها هیچ گاه به شکل طبیعی درمان نمی شوند و برای جا اندازی استخوان در رفته، حتما از درمان های پزشکی استفاده شود. هرچه که در مراجعه تاخیر بیشتری داشته باشید، شرایط ناحیه آسیب دیده بدتر می شود و درمان و بهبودی کامل سخت تر می شود.
همچنین گاهی اوقات اگر در رفتگی استخوان باعث پاره شدن رگ های خونی شده باشد، با مرور زمان در بافت آسیب دیده خون ریزی داخلی و لخته خون ایجاد می شود که می تواند بسیار خطرناک باشد. پس اگر پس از در رفتن استخوان متوجه افزایش خیلی سریع کبودی و بی حسی و گزگز در دست شدید، بهتر است که بدون تاخیر به پزشک مراجعه نمایید.
به جز آسیب به عروق و یا همان رگ های خونی، ممکن است که پس از دررفتگی، به اعصاب و بافت های نرم و سخت اطراف شانه نیز آسیب برسد که گاهی اوقات اگر به آن ها به درستی رسیدگی نشود، ممکن است که باعث ایجاد کاهش عملکرد شانه و یا حتی فلج شانه شوند.
همچنین عدم درمان، تاخیر در درمان و یا درمان نامناسب در رفتگی شانه نیز می تواند باعث ایجاد عوارض مانند درد های مزمن، آرتروز زودرس و یا آسیب دائمی به اعصاب می شود که درد فرد را افزایش می دهد و باعث ایجاد مشکلات بزرگتری برای او می شود. پس مراجعه سریع به یک پزشک متخصص با تجربه، بسیار مهم است.
از آن جایی که درمان در رفتگی ها به طور تخصصی در حوزه ی ارتوپدی است، شما نیز باید به پزشک ارتوپد مراجعه نمایید و طبیعتاً هرچه تجربه پزشک بیشتر باشد، درمان کامل موفقیت بیشتری دارد.
شما می توانید همین الان با مراجعه به کلینیک تخصصی ارتوپدی ما، به تشخیص و درمان اختصاصی مشکل خود بپردازید. پزشکان ما هم با تجربه طولانی در رابطه با درمان در رفتگی ها به شما کمک می کنند تا با خیالی راحت به درمان بپردازید و سلامت کامل خود را به دست آورید. البته در صورتی که در مراجعه تاخیر نداشته باشید!