جراحی شکستگی لگن در سالمندان
شکستگی لگن در سالمندان یکی از پرمخاطره‌ترین شکستگی‌های بدن است و در غالب موارد درمان این معضل نیازمند جراحی است. تفاوت جراحی شکستگی لگن در سالمندان و افراد جوان درکل به دو دسته کلی تفاوت در خصوصیات کلی بدن افراد و تفاوت در استخوان‌های آنها تقسیم بندی می‌شود. در مقاله حاضر سعی کردیم به مشکلات پیش روی جراح ارتوپد در جراحی شکستگی لگن در سالمندان اشاره کنیم. شکستگی لگن در سالمندان عوارض جدی از جمله دیر جوش خوردن، جوش خوردن نادرست، ناتوانی در انجام امور روزانه و زخم بستر را به دنبال دارد که باید مورد بررسی و درمان فوری جراحی قرار گیرد و صرفا با مدیریت یک پزشک و انجام جراحی در یک مرکز درمانی مهجز می‌توان از بروز آنها جلوگیری کرد. از دیگر عوارض جدی و بسیار خطرناک شکستگی لگن که اهمیت جراحی را افزایش می‌دهد، احتمال انتقال لخته خون به مغز، قلب و ریه و احتمال بروز آمبولی است و همین امر خطر مرگ و میر را تا حد زیادی افزایش خواهد داد.کلینیک فوق تخصصی ما با سال‌ها سابقه طلایی در زمینه جراحی ارتوپدی شکستگی لگن در سالمندان آماده ارائه خدمت به شما عزیزان است.
مطالب مورد استفاده در این مقاله
اهمیت جراحی شکستگی لگن در سالمندان
استخوان‌های سالمندان به دلیل تراکم و استحکام بسیار کمتر نسبت به جوانان در هنگام مواجه با کوچکترین ضربه‌ای دچار شکستگی می‌شود. شکستگی لگن در سالمندان از جمله شایعترین شکستگی‌ها است که به دلیل کم بودن تراکم استخوان یا پوکی آن، با کمترین نیروی آسیب می بیند. متاسفانه شکستگی لگن در سالمندان مشکلات و عوارض زیادی را برای این افراد به وجود می‌آورد؛ از جمله این عوارض می‌توان به لختگی خون در ساق پا، مشکلات ریوی، آسیب به مجاری ادراری یا مثانه، خونریزی داخلی، آسیب دستگاه تناسلی، عفونت وکوتاه شدن استخوان پس از شکستگی اشاره کرد که حتی ممکن است به مرگ بیمار منتهی گردد. از همین رو ضرورت جراحی شکستگی لگن در سالمندان به مراتب بالاتر است.
عوارضی که ضرورت جراحی شکستگی لگن در سالمندان را دو چندان می‌کند
-
زخم بستر
میزان تاب و تحمل سالمندان در مواجه با شکستگی‌های لگن بسیار پایین است و این افراد عموماً امکان راه رفتن و تحرک خود را پس از شکستگی از دست می‌دهند. سالمند ممکن است به دلیل طاقت فرسا بودن درد ناشی از شکستگی ساعت‌ها در حالت دراز کش و بی‌حرکت باقی بماند تا درد را احساس نکند. این عدم تحرک می‌تواند ظرف مدت چند روز موجب زخم بستر در پشت لگن شود.
این زخم‌ها علاوه بر داشتن درد بسیار، می‌توانند منجر به بروز عفونت شوند و در صورت عدم درمان به موقع ممکن است عفونت در بدن پخش شود. هرچه انجام جراحی شکستگی لگن در سالمندان به تاخیر بیفتد به همان نسبت احتمال بروز زخم بستر افزایش می‌یابد. از سوی دیگر وجود این زخم‌ها در ناحیه لگن قادر است ریسک جراحی را به دلیل احتمال بروز عفونت افزایش دهد.
-
آسیب به مجاری ادراری و مثانه و بروز عفونت
از مهم‌ترین وظایف مفصل لگن حفاطت از مجاری ادراری است؛ از این رو زمانی که این مفصل آسیب می‌بیند احتمال آسیب دیدن مجاری ادارای و ابتلا به انواع عفونت در فرد به شدت افزایش می‌یابد.
در چنین شرایطی بیمار با علائمی از جمله وجود خون در ادرار، درد ناحیه شکمی، عدم توانایی در دفع ادرار و در نهایت بی اختیاری ادرار مواجه خواهد شد. ترمیم پارگی مثانه و آسیب دیدگی لگن در اثر شکستگی توسط جراحی انجام می‌شود و پس از جراحی و ترمیم لگن باید این نواحی آسیب دیده نیز تحت درمان قرار گیرند.
عفونت از شایعترین عوارضی است که بعد از شکستگی لگن در سالمندان رخ می‌دهد. پس از شکستگی لگن، به دلیل ترس از نیاز به دفع ادرار میزان مصرف آب سالمندان به شدت کاهش می‌یابد و همین امر منجر به افزایش احتمال خطر عفونت در آنها می‌گردد. پیشنهاد می‌شود بعد از جراحی شکستگی لگن در سالمندان آب زیادی توسط آنها مصرف شود.
-
آسیب به دستگاه تنفسی
به دلیل درد شدید ناشی از شکستگی لگن و عدم تحرک بیمار سالمند تهویه ریوی در وی به شدت کاهش می‌یابد و از آنجا که فرد در حالت درازکش قادر به کشیدن نفس‌های عمیق نخواهد بود، تغییراتی در بافت ریوی ایجاد وی می‌شود که ریه سالمند را مستعد ابتلا به عفونت می‌کند. از همین رو توصیه می‌شود فرد بلافاصله تحت عمل جراحی قرار گیرد تا بتواند به راحتی حرکت کرده و نفس‌های عمیق بکشد.
-
آسیب به دستگاه تناسلی
از جمله وظایف مفصل لگن حفاظت از دستگاه تناسلی است در صورت شکسته شدن استخوان لگن احتمال آسیب به این عضو وجود دارد، از همین رو ضروری است فوراً جهت درمان آن جراحی صورت گیرد. چرا که آسیب به این عضو احتمال عفونت فرد را افزایش می‌دهد. و در صورت عدم درمان به موقع احتمال انتشار عفونت به سایر اندام‌ها از جمله ریه فرد بالا می‌رود.
-
خونریزی داخلی
یکی از اصلی‌ترین علل مرگ و میر ناشی از شکستگی لگن در سالمندان خونریزی داخلی و یا وجود لخته خون در ساق پا است. زمانی که رگ‌های خونی آسیب می‌بیند، خون به فضاهای داخلی و حفره‌های خالی بدن می‌ریزد. این معضل قابل رویت نیست اما با علائمی از جمله رگ پریدگی و ضعف بیمار، فشار خون پایین، سرد و مرطوب بودن پوست، هوشیاری پایین و بیهوشی بیمار و تنفس سریع بیمار همراه است.
از عوارض جدی و بسیار خطرناک شکستگی لگن که اهمیت جراحی را تا حد زیادی افزایش می‌دهد، احتمال انتقال لخته خون ایجاد شده از ساق پا به مغز، قلب و ریه است و این مسئله احتمال آمبولی را افزایش می‌دهد و خطر مرگ و میر را دو چندان خواهد کرد.
مشکلات پیش رو برای جراحی شکستگی لگن در سالمندان
-
دیابت و سایر بیماری‌های زمینه‌ای
برخی بیماری‌ها از جمله دیابت تحمل سالمند را نسبت به درد شکستگی لگن و جراحی آن پایین آورده و حتی گاهی موجب دیر جوش خوردن استخوان‌های شکسته می‌شود و خطر ابتلا به عفونت‌های پس از جراحی را نیز به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. از همین رو افراد مبتلا به دیابت و دیگر بیماری‌های زمینه‌ای برای آمادگی جهت جراحی شکستگی لگن در سالمندان باید ابتدا بیماری خود را کنترل کنند تا پزشک جراح قادر به اقدام جراحی برای آنها باشد. این فرآیند ممکن است بین چند ساعت تا چند روز به طول بکشد.
-
خرد شدن استخوان شکسته لگن
سالمندان به دلیل پوکی استخوان دارای استخوان‌های پوک و شکننده هستند و در اغلب مواقع بدنبال ضربات هر چند آرام ممکن است این استخوان‌ها دچار شکستگی‌های چند تکه شده و خرد شوند. درمان جراحی شکستگی‌های لگن چند تکه بسیار دشوارتر است چرا که تعداد بالای قطعات شکسته شده استخوانی پیوند و اتصال آنها را به هم دشوارتر می‌سازد. از همین رو جراحی شکستگی لگن در افراد مسن به مراتب دشوارتر از جوانان خواهد بود.
-
پوکی استخوان
غالباً یکی از روش‌های درمانی شکستگی‌های لگن و ایجاد اتصال بین قطعات شکسته استخوان استفاده از پیچ و پلاک است. به دلیل پوکی استخوان و ضعف و شکنندگی بالای استخوان در سالمندان احتمال آنکه پیچ‌های بکار گرفته شده برای ایجاد اتصال نتوانند گیر مناسبی در استخوان لگن بیابند، احتمال جابجایی این پیچ ها در استخوان و حتی جابجایی قطعات شکسته شده پس از جراحی بسیار بالا است. همین مسئله جراحی شکستگی لگن در سالمندان را حساس‌تر می‌کند.
-
دیرجوش خوردن شکستگی
دراغلب سالمندان استخوان‌ها عموماً ضعیف و شکننده است و با وجود پوکی استخوان توانایی جوش خوردن آنها نسبت به سایرین به مراتب کمتر می‌باشد. از همین رو هم بیمار و هم پزشک باید پس از جراحی شکستگی لگن با واقعیت احتمال دیر جوش خوردن استخوان در افراد سالمند کنار بیایند و بدانند که ممکن است شکستگی با قدری تاخیر جوش بخورد یا حتی احتمال دارد شکستگی لگن در برخی سالمندان پس از جراحی نیز بهبود نیافته و جوش نخورد.
-
مشکلات مرتبط با بیهوشی و بی‌حسی
اقدام جراحی برای سالمندانی که دچار شکستگی لگن شده‌اند و بیماری‌های زمینه‌ای چون فشارخون و یا بیماری‌های قلبی و عروقی دارند، خطرات مرتبط با بیهوشی و بی‌حسی را در حین جراحی به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. برخلاف تصور عموم خطر بی‌حسی برای سالمندان کمتر از بیهوشی نیست و گاهی بیهوشی گزینه‌ای به مراتب ایمن‌تر محسوب می‌شود، از همین رو متخصص بیهوشی باید بهترین گزینه را برای جراحی بیمار برگزیند.
-
عدم امکان تحمل وزن بر یک پا
یکی از مشکلات پیش روی جراحان ارتوپد در سالمندان عدم توانایی آنها در تحمل وزن بر یک پا است. از آنجا که این افراد توانایی عضلانی محدودی دارند قادر به حفظ تعادل خود در حین انداختن وزن بر روی یک پا نیستند، از همین رو ضروری است جراحی در سالمندان به گونه انجام شود که فرد بتواند پس از جراحی وزن خود را روی پای شکسته نیز بیاندازد و آسیبی به آن وارد نشود.
-
ناتوانی در استراحت طولانی مدت
امکان استراحت طولانی مدت برای سالمندان پس از جراحی لگن وجود ندارد و این افراد باید فوراً تحرک خود را از سر بگیرند. چرا که عدم تحرک منجر به آتروفی فوری و تضعیف عضلات می‌شوند و در صورت عدم تحرک برای چند ماه ممکن است تا ابد قدرت تحرک و راه رفتن خود را کاملاً از دست بدهند، به همین دلیل عموماً به سالمندان توصیه می‌شود پس از جراحی در اسرع وقت شروع به تحرک نمایند.
انواع جراحی شکستگی لگن در سالمندان کدامند؟
جراحی شکستگی لگن در سالمندان، باید فوراً و نهایتاً 24 ساعت پس از وقوع حادثه صورت گیرد، چرا که خطرات احتمالی مرتبط با شکستگی لگن و عوارض آن طی 24 ساعت پس از شکستگی افزایش می‌یابد و احتمال سیاه شدن استخوان ران طی چند روز بیشتر می‌شود.
در اکثر موارد سالمندانی که دچار شکستگی لگن شده‌اند نیاز به تعویض مفصل دارد تا بتوانند به بهبودی کامل دست یابند. جراحی تعویض مفصل لگن که طی آن مفصل تعویض شده و بازسازی می‌شود به دو صورت ذیل انجام می‌شود:
جراحی تعویض مفصل لگن
یکی از رایج‌ترین روش‌های جراحی شکستگی لگن در سالمندان تعویض کامل مفصل لگن است. در این روش دو سطح مفصل با مواد مصنوعی جایگزین می‌شوند. برای این کار جراح ارتوپد سطح داخلی حفره استابولوم ناحیه شکسته لگن را با ابزارهای خاصی می‌تراشد و استخوان‌های خرد شده را از داخل حفره استابولوم خارج می‌کند و حفره را به شکل یک نیمکره در می‌آورد.
در این مرحله یک کاسه فلزی به شکل نیمکره را در داخل حفره قرار داده و داخل آن یک کاسه پلاستیکی از جنس پلی اتیلن گذاشته می‌شود. در برخی موارد احتمال دارد پزشک صرفاً کاسه پلاستیکی را توسط یک چسب مخصوص به داخل حفره استابولوم بچسباند.
جراحی تعویض مفصل با پروتز
در درمان شکستگی گردن استخوان ران از مفصل مصنوعی به نام پروتز لگن یا پروتز مفصل ران استفاده می‌شود. جنس پروتز لگن فلزی است و انواع مختلفی دارد.
در جراحی‌های مفصل ران گاهی بجای استفاده از مفصل مصنوعی از لفظ پروتز استفاده می‌شود با این حال معمولا وقتی صرفاً سر استخوان ران تعویض می‌شود به بخش به کار رفته در جراحی پروتز می‌گویند و در شرایطی که هم سر استخوان ران و هم حفره استابولوم تعویض شود به آن مفصل مصنوعی لگن گویند.
در این جراحی سر استخوان ران که در اثر شکستگی گردن ران از تنه استخوان جدا شده از بدن خارج شده و در عوض از یک سر مصنوعی فلزی بنام پروتز استفاده می‌شود.
و کلام آخر
جراحی شکستگی لگن در سالمندان یکی از ریسکی‌ترین جراحی‌های شکستگی محسوب می‌شود که به دلیل وضعیت سالمندان نیازمند دقت و تبحر ویژه است. از اصلی‌ترین دلایل اهمیت جراحی فوری در سالمندان خطر آمبولی ناشی از انتقال لخته خون به اندام‌های دیگر از جمله ریه، قلب و مغز می‌باشد. از سوی دیگر از آنجا که استخوان این گروه از افراد بسیار شکننده و ضعیف است، به دلیل احتمال پوکی استخوان و بیماری‌های زمینه‌ای دیگر و احتمال تاخیر در جوش خوردن، نیاز است این جراحی‌ها با احتیاط بیشتری صورت گیرند. به دلایل عنوان شده انتخاب یک پزشک و مرکز درمانی مناسب و جامع نگر بودن و در نظر گرفتن شرایط خاص سالمندان در تعیین نتایج جراحی شکستگی لگن در این افراد بسیار حائز اهمیت است. مرکز تخصصی ما آماده ارائه خدمات نوین جراحی ارتوپدی به این عزیزان است.